Tư vấn Thủ tục chấm dứt hợp đồng vay trước kỳ hạn?

Câu hỏi: Nghĩa vụ trả tiền khi hợp đồng vay vô hiệu do lừa dối như thế nào?

Xin chào công ty Luật Hoàng Phi, tôi là Đinh Ngọc Triều, tôi có một vấn đề xin được Luật sư tư vấn như sau:

Lúc trước ba tôi có vay nợ của bà Hoàng Thị Nho 150 triệu và đã trả được 50 triệu. Khi vay nợ và trả nợ giữa hai bên hoàn toàn không có giấy tờ gì cả. Chỉ tin tưởng nhau vì là chỗ thân quen lâu năm. Từ khi trả được một phần nợ đến nay đã hơn 1 năm và đôi bên không có xảy ra mâu thuẫn. Ba tháng trước, bà Nho có nhờ ba tôi làm giấy cam kết thiếu nợ 150 triệu để ngân hàng không xem xét mà không xiết nhà. Vì vậy 2 bên đã làm giấy cam kết đó và đi chứng thực. Không ngờ bây giờ bà Nho lấy giấy cam kết thiếu nợ nhờ bên dịch vụ đòi nợ thuê để ép ba tôi phải trả nợ. Hiện gia đình tôi rất áp lực vì bên dịch vụ liên tục hâm dọa. Được biết lúc viết đơn cam kết có bổ sung nội dung đã trả 50 triệu nhưng khi đi chứng thực thì không có. Vậy trường hợp này, gia đình tôi phải giải quyết như thế nào?  Mong luật sư tư vấn cho gia đình tôi hướng giải quyết tốt nhất.

Tôi xin chân thành cảm ơn.

Trả lời:

 Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin trả lời như sau:

Theo như bạn trình bày, ban đầu là ba bạn có nợ của bà Hoàng Thị Nho số tiền là 150 triệu, sau đó ba bạn đã trả cho bà Nho được 50 triệu. Khi vay và trả lúc này đều là giao dịch dân sự không có giấy tờ. Sau đó hai bên có thỏa thuận làm một hợp đồng dân sự vay tài sản với nội dung vay là 150 triệu đồng có đi chứng thực. Nhưng trước đó 2 bên đã viết 1 bản cam kết là ba bạn đã trả 50 triệu rồi, bản cam kết này thì lại không đi kèm với hợp đồng đã chứng thực. Bây giờ xảy ra tranh chấp về số tiền ba bạn phải trả cho bà Nho.

Hiện nay hợp đồng dân sự được giao kết dưới hình thức văn bản có 2 loại là hợp đồng không có công chứng, chứng thực và hợp đồng được chứng thực ở cơ quan nhà nước hoặc công chứng tại tổ chức hành nghề công chứng. Đối với những loại hợp đồng có tính chất phức tạp, dễ xảy ra tranh chấp và đối tượng của nó là những tài sản mà Nhà nước cần phải quản lí, kiểm soát khi chúng được dịch chuyển từ chủ thể này sang chủ thể khác thì các bên phải lập thành văn bản có công chứng, chứng thực.

Theo quy định của Bộ luật dân sự hiện hành thì hợp đồng vay tài sản không yêu cầu phải công chứng, chứng thực nhưng để bảo đảm cho quyền lợi của mình thì một số trường hợp, các bên vẫn lựa chọn hình thức công chứng hoặc chứng thực để giao kết hợp đồng. Hợp đồng được lập ra theo hình thức này có giá trị chứng cứ cao nhất, ở đây là có giá trị chứng cứ cao nhất chứ không phải giá trị pháp lý cao nhất, bởi các hợp đồng được lập ra một cách hợp pháp thì đều có giá trị pháp lý như nhau.

Như vậy có thể hiểu là giấy cam kết với nội dung đã trả nợ 50 triệu và hợp đồng vay 150 triệu giữa 2 bên là có hiệu lực pháp lý như nhau và việc hợp đồng nào được kí kết trước cũng đều không ảnh hưởng tới giá trị nội dung của giao dịch dân sự. Trường hợp xảy ra tranh chấp giữa ba bạn và bà Nho là do bà Nho cho rằng hợp đồng chứng thực có sau và có giá trị pháp lý cao hơn bản cam kết trước đó nên yêu cầu ba bạn phải trả nợ 150 triệu, điều này là vô căn cứ. Bà Nho đã cố tình lừa dối ba bạn để tham gia kí hợp đồng công chứng với nội dung nợ 150 triệu.

Do đó, để bảo vệ quyền lợi của ba bạn trong tình huống này bạn cần phải đưa ra giấy cam kết đã trả nợ 50 triệu mà 2 bên đã kí. Nếu bà Nho không chấp nhận nội dung của bản cam kết thì bạn có thể gửi đơn lên Tòa án để yêu cầu giải quyết. Tòa án có thể tuyên bố hợp đồng công chứng vô hiệu do lừa dối theo quy định tại Điều 127 Bộ luật dân sự 2015:

“Điều 127. Giao dịch dân sự vô hiệu do bị lừa dối, đe dọa, cưỡng ép

Khi một bên tham gia giao dịch dân sự do bị lừa dối hoặc bị đe dọa, cưỡng ép thì có quyền yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự đó là vô hiệu.

Lừa dối trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc của người thứ ba nhằm làm cho bên kia hiểu sai lệch về chủ thể, tính chất của đối tượng hoặc nội dung của giao dịch dân sự nên đã xác lập giao dịch đó.

Đe dọa, cưỡng ép trong giao dịch dân sự là hành vi cố ý của một bên hoặc người thứ ba làm cho bên kia buộc phải thực hiện giao dịch dân sự nhằm tránh thiệt hại về tính mạng, sức khỏe, danh dự, uy tín, nhân phẩm, tài sản của mình hoặc của người thân thích của mình.”

Để bảo vệ quyền lợi chính đáng của gia đình bạn, nếu không đạt được sự thống nhất giữa ba bạn và bà Nho thì ba bạn cần gửi đơn lên Tòa án để giải quyết, thời hiệu tuyên bố giao dịch dân dân sự vô hiệu áp dụng theo Điều 132 Bộ luật dân sự 2015 như sau:

Điều 132. Thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu

1. Thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu quy định tại các Điều 125, 126, 127, 128 và 129 của Bộ luật này là 02 năm, kể từ ngày:

a) Người đại diện của người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự biết hoặc phải biết người được đại diện tự mình xác lập, thực hiện giao dịch;

b) Người bị nhầm lẫn, bị lừa dối biết hoặc phải biết giao dịch được xác lập do bị nhầm lẫn, do bị lừa dối;

c) Người có hành vi đe dọa, cưỡng ép chấm dứt hành vi đe dọa, cưỡng ép;

d) Người không nhận thức và làm chủ được hành vi của mình xác lập giao dịch;

đ) Giao dịch dân sự được xác lập trong trường hợp giao dịch dân sự không tuân thủ quy định về hình thức.

2. Hết thời hiệu quy định tại khoản 1 Điều này mà không có yêu cầu tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu thì giao dịch dân sự có hiệu lực.

3. Đối với giao dịch dân sự quy định tại Điều 123 và Điều 124 của Bộ luật này thì thời hiệu yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch dân sự vô hiệu không bị hạn chế”.

Như vậy, căn cứ theo quy định trên, nếu chưa hết thời hiệu 2 năm kể từ ngày giao kết hợp đồng công chứng thì khi bạn vẫn gửi đơn lên Tòa án, Tòa án sẽ bảo vệ quyền và lợi ích chính đáng của các bên.

Trường hợp mà không còn bản cam kết giữa hai bên, không có người làm chứng, hoặc các chứng cứ chứng minh ba bạn đã trả nợ 50 triệu cho bà Nho thì ba bạn phải thực hiện nghĩa vụ trả 150 triệu theo đúng như hợp đồng công chứng.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.