Mối quan hệ giữa quỹ đầu tư chứng khoán và công ti quản lý quỹ

Về lí thuyết cũng như thực tiễn, giữa quỹ đầu tư chứng khoán và công ti quản lý quỹ có mối quan hệ mật thiết với nhau. Về lí thuyết, quỹ đầu tư chứng khoán không thể tồn tại nếu không có công ty quản lí quỹ đầu tư chịu trách nhiệm quản lí (trừ trường hợp quỹ đầu tư chứng khoán dưới dạng công ti, được gọi là công ti đầu tư chứng khoán. Mỗi mô hình có những ưu điểm và nhược điểm khác nhau để nhà đầu tư lựa chọn). Ngược lại, lí do tồn tại của công ti quản lý quỹ đầu tư chứng khoán chính là nhằm chủ yếu hoạt động quản lí quỹ để thu lợi nhuận. 

Mối quan hệ giữa quỹ đầu tư chứng khoán và công ti quản lí quỹ thể hiện dưới những khía cạnh sau đây: 

– Thứ nhất, công ty quản lý quỹ có quyền thành lập quỹ đầu tư chứng khoán để thu hút các nhà đầu tư góp vốn vào quỹ. Công ti quản lý quỹ có quyền thành lập cả quỹ đại chúng và quý thành viên theo thủ tục do pháp luật quy định. 

– Thứ hai, về nguyên tắc, công ty quản lý quỹ có quyền quản lí quỹ do mình thành lập và tiến hành trực tiếp đầu tư bằng nguồn vốn của quỹ trên cơ sở thoả thuận với các nhà đầu tư vào quỹ. Các nhà đầu tư không thực hiện quyền kiểm soát trực tiếp, hàng ngày đối với hoạt động của quỹ.

Bên cạnh đó, pháp luật cho phép công ti quản lý quỹ tiếp nhận quyền quản lí một quỹ đầu tư chứng khoán không phải do mình lập ra, nếu được Đại hội các nhà đầu tư của quỹ đó để nghị. Quyền năng này nhằm đáp ứng quyền được thay đổi công ti quản lý quỹ của đại hội nhà đầu tư của quỹ đầu tư chứng khoán khi công ty quản lý quỹ trước đó không đáp ứng được kỳ vọng của các nhà đầu tư. 

– Thứ ba, công ti quản lý quỹ có quyền chỉ định thành viên quản lý quỹ theo những tiêu chuẩn mà pháp luật quy định để trực tiếp điều hành hoạt động của quỹ. 

– Thứ tư, công ty quản lý quỹ có quyền thu phí quản lí theo thoả thuận với các nhà đầu tư. Phí quản lí là một khoản chi từ nguồn vốn của quỹ được xác định theo điều lệ quỹ. Theo thông lệ ở các thị trường chứng khoán phát triển, mức phí quản lý quỹ thường từ 0,5 đến 1% giá trị quỹ, tuy nhiên mức phí này cũng có thể khác nhau dựa vào cách xác định chi phí. Điều lệ quỹ cũng thường có quy định, nếu công ti quản lý quỹ điều hành quỹ có hiệu quả thì sẽ được thưởng theo tỉ lệ nhất định trên thu nhập của quỹ. 

– Thứ năm, đối trọng với sự chi phối của công ty quản lý quỹ đối với quỹ đầu tư chứng khoán, pháp luật cũng có những quy định nhằm cho phép các nhà đầu tư vào quỹ thực hiện quyền của chủ sở hữu nhằm bảo vệ quyền lợi của mình. Về nguyên tắc, các nhà đầu tư là những người quyết định cao nhất do nguồn vốn của quỹ là thuộc sở hữu của họ, chứ không phải thuộc sở hữu của công ti quản lý quỹ. 

Ví dụ: Đại hội người đầu tư (đối với quỹ công chúng) hoặc đại hội thành viên (đối với quỹ thành viên) có quyền quyết định những vấn đề quan trọng của quỹ; có quyền giám sát cao nhất đối với quỹ; có quyền thay đổi ngay bản thân công ty quản lý quỹ nếu công ti vi phạm các thoả thuận với nhà đầu tư vào quỹ được quy định trong điều lệ quỹ.