Kết thúc thời gian thử việc theo Bộ luật lao động 2024?

Quy định về kết thúc thời gian thử việc

Bình luận quy định về kết thúc thời gian thử việc

Điều 27 quy định cách thức giải quyết hậu quả pháp lý khi kết thúc thời gian thử việc: 

Thứ nhất: Người sử dụng lao động có trách nhiệm thông báo kết quả thử việc cho người lao động khi hết thời gian thử việc. Nội dung này đã xác định rõ trách nhiệm của người sử dụng lao động: đến ngày cuối cùng của thời gian thử việc thì phải có kết quả thông tin cho người lao động biết. Như vậy, tất cả các hoạt động thuộc nội bộ đơn vị sử dụng lao động như đánh giá, báo cáo, trình cấp có thẩm quyền cho ý kiến… về thử việc phải được thực hiện trước ngày kết thúc thử việc, khoảng thời gian này là bao lâu do người sử dụng lao động tư quy định trong quy chế nội bộ của đơn vị. 

Trường hợp thử việc đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động tiếp tục thực hiện hợp đồng lao động đã giao kết đối với trường hợp thỏa thuận thử việc trong hợp đồng lao động hoặc phải giao kết hợp đồng lao động đối với trường hợp giao kết hợp đồng thử việc. Trường hợp thử việc không đạt yêu cầu thì chấm dứt hợp đồng lao động đã giao kết hoặc hợp đồng thử việc.

Quy định này xác định rõ trường hợp nếu thử việc là nội dung của hợp đồng lao động mà thử việc không đạt yêu cầu thì đồng thời cũng là sự kiện chấm dứt hợp đồng lao động. Tuy nhiên, nếu trường hợp đã hết thời gian thử việc mà người sử dụng lao động vẫn không có ý kiến gì về kết quả thử việc và người lao động vẫn tiếp tục làm việc thì hậu quả ra sao?

Theo suy luận logic pháp lý thì trường hợp này phải coi như thử việc đã đạt kết quả, bởi trách nhiệm của người sử dụng lao động là phải thông báo kết quả khi hết hạn thử việc nhưng nếu người sử dụng lao động không có ý kiến gì và vẫn bố trí công việc cho người lao động thì xem như kết quả thử việc đã được chấp nhận và người sử dụng lao động phải tiếp tục thực hiện quan hệ lao động với người lao động. 

Thứ hai: Trong thời gian thử việc, mỗi bên có quyền hủy bỏ hợp đồng thử việc hoặc hợp đồng lao động đã giao kết mà không cần báo trước và không phải bồi thường. 

Trước đây, quy định của BLLĐ năm 1994, năm 2012 đều yêu cầu minh chứng lý do chấm dứt thỏa thuận thử việc là việc làm thử không đạt yêu cầu đã thỏa thuận, nhưng trong BLLĐ năm 2019 đã bỏ quy định này, đồng nghĩa với việc trong quá trình thử việc một bên có quyền kết thúc thỏa thuận thử việc mà không cần lý do. Điều này cũng có cơ sở hợp lý và xuất phát từ quyền tự do việc làm, vì quan hệ thử việc là để hai bên tìm hiểu và tự đánh giá khả năng thích nghi, sự phù hợp với quan hệ lao động mà mình dự định tham gia. Vì vậy, nó tiềm ẩn sự bấp bênh, thiếu ổn định và tính ràng buộc thấp.

Trong quá trình thử việc, một bên (hoặc cả hai bên) có thể phát hiện một hoặc một số vấn đề không phù hợp với yêu cầu hay mong muốn của mình với phía bên kia mà nhiều khi không liên quan đến năng lực chuyên môn (ví dụ: không phù hợp với văn hóa của doanh nghiệp, khả năng làm việc nhóm thấp, khó tiếp xúc…) và thấy rằng không thể tiếp tục cho một quan hệ lâu dài trong tương lai, vì vậy họ có quyền kết thúc thử việc mà không bị ràng buộc bởi thủ tục báo trước và không phải bồi thường. Việc minh chứng lý do có thể dẫn đến sự tranh chấp, bất đồng không cần thiết và không phù hợp diễn biến của quan hệ lao động.