Hợp đồng lao động vô hiệu khi nào 2024?

Hiện nay hợp đồng lao động trở thành một văn bản quan trọng ghi nhận quyền, nghĩa vụ, sự thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động tuy nhiên do không nắm được tính pháp lý của hợp đồng lao động nên nhiều hợp đồng lao động kí kết giữa hai bên bị vô hiệu.

Vậy có Hợp đồng lao động vô hiệu khi nào 2024? Cơ quan nào tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu? Hợp đồng lao động vô hiệu xử lý như thế nào? Bài viết dưới đây sẽ giải đáp cho quý vị những vấn đề trên theo khía cạnh pháp luật.

Hợp đồng vô hiệu là gì?

Hợp đồng vô hiệu là hợp đồng không đáp ứng đầy đủ các điều kiện để hợp đồng có hiệu lực theo quy định của pháp luật do đó không làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của các bên trong hợp đồng.

Khi hợp đồng vô hiệu sẽ không làm phát sinh hay thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ của các bên tham gia kể từ thời điểm giao kết hợp đồng. Hợp đồng sẽ không có giá trị pháp lý từ thời điểm giao kết, dù cho các bên chưa thực hiện hợp đồng hoặc là đã thực hiện hợp đồng.

Quy định của pháp luật lao động về hợp đồng lao động vô hiệu

Theo quy định Điều 49 Bộ luật lao động 2019 quy định về hợp đồng lao động vô hiệu cụ thể như sau:

Các trường hợp hợp đồng lao động vô hiệu

Hợp đồng vô hiệu làm mất hoàn toàn hoặc giảm giá trị pháp lý từng phần của hợp đồng. Sự vô hiệu có thể tước đi quyền được duy trì và thực hiện hợp đồng của các bên trong quan hệ lao động. Đối với một số trường hợp, hợp đồng lao động vô hiệu đồng nghĩa với việc chủ thể của hợp đồng đó vi phạm pháp luật.

Điều kiện đảm bảo cho một hợp đồng là hợp pháp thông thường bao gồm: nội dung của hợp đồng phù hợp với quy định của pháp luật; chủ thể tham gia hợp đồng đáp ứng yêu cầu về năng lực pháp luật và năng lực hành vi theo quy định của pháp luật; hình thức của hợp đồng phù hợp với quy định của pháp luật; các điều kiện khác do pháp luật quy định hoặc do các bên xác định phù hợp, không trái pháp luật. Nếu vi phạm các điều kiện trên, hợp đồng sẽ bị coi là vô hiệu, bao gồm hai mức độ: vô hiệu toàn bộ và vô hiệu từng phần.

Hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ

Theo khoản 1 Điều 49 Bộ luật Lao động, trường hợp đồng lao động vô hiệu toàn bộ khi thuộc một trong các trường hợp sau đây:

– Toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động vi phạm pháp luật

Đây là quy định mang tính dự liệu lý tưởng, vì trong thời đại ngày nay ý thức, nhận thức của người lao động, người sử dụng lao động, cán bộ công đoàn đã được nâng cao, hơn nữa các bên có thể được trợ giúp về mặt pháp lý hơn trước kia.

– Người giao kết hợp đồng lao động không đúng thẩm quyền

Việc ký kết không đúng thẩm quyền xảy ra trong nhiều trường hợp khác nhau, tuy nhiên đều liên quan đến việc thực hiện chức năng, nhiệm vụ của người đại diện cho đơn vị sử dụng lao động, về lý luận cũng như thực tiễn, trường hợp nêu trên có thể được khắc phục khi người có thẩm quyền công nhận kết quả ký kết của người không có thẩm quyền.

– Công việc mà các bên đã giao kết trong hợp đồng lao động là công việc bị pháp luật cấm

Trường hợp này không thể khắc phục, vì đối tượng của hợp đồng không phải là việc làm, là bất hợp pháp, các bên đều có lỗi khi tham gia một hợp đồng có đối tượng trái pháp luật.

Hợp đồng lao động vô hiệu từng phần

Theo Bộ luật lao động, hợp đồng lao động vô hiệu từng phần khi nội dung của phần đó vi phạm pháp luật nhưng không ảnh hưởng đến các phần còn lại của hợp đồng. Do đó chỉ nội dung bị vô hiệu bị mất hiệu lực thực hiện các nội dung khác vẫn có giá trị hiệu lực thực hiện bình thường.

Trong trường hợp một phần hoặc toàn bộ nội dung của hợp đồng lao động quy định quyền lợi của người lao động thấp hơn quy định trong pháp luật về lao động, nội quy lao động, thoả ước lao động tập thể đang áp dụng hoặc nội dung của hợp đồng lao động hạn chế các quyền khác của người lao động thì một phần hoặc toàn bộ nội dung đó bị vô hiệu.

Cơ quan nào tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu?

Theo quy định tại Điều 49 bộ Luật lao động năm 2019 thì cơ quan có thẩm quyền tuyên bố hợp đồng lao động vô hiệu là Tòa án nhân dân.

Tòa án nhân dân là cơ quan có thẩm quyền, chức năng theo luật định có thẩm quyền tuyên bố hợp đồng vô hiệu, đây là quy định phù hợp với thực tiễn và chức năng nhiệm vụ xét xử của Tòa án.

Hợp đồng lao động vô hiệu xử lý như thế nào?

Tùy thuộc vào việc hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu một phần hay toàn bộ mà pháp luật về lao động quy định cách thức xử lý cho phù hợp với từng loại hợp đồng lao động.

+ Hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu từng phần thì căn cứ vào thỏa ước lao động tập thể quyền và nghĩa vụ của các bên sẽ được giải quyết theo thỏa ước này. Quy định của pháp luật được áp dụng trong trường hợp các bên không có thỏa ước lao động tập thể.

Đối với phần hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu thì các bên tiến hành sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thỏa ước lao động tập thể hoặc quy định của pháp luật.

+ Đối với hợp đồng lao động bị tuyên bố vô hiệu toàn bộ thì áp dụng quy định của pháp luật để giải quyết quyền lợi, nghĩa vụ của các bên. Nếu hợp đồng lao động do ký sai thẩm quyền mà bị tuyên bố vô hiệu thì các bên ký lại hợp đồng.