Con chưa thành niên có được hưởng thừa kế?

Trong quá trình tư vấn pháp luật về thừa kế, Luật Hoàng Phi nhận được nhiều câu hỏi như: Con chưa thành niên có được hưởng thừa kế? Chia di sản thừa kế khi người thừa kế chưa đủ 18 tuổi như thế nào? Con riêng có được hưởng thừa kế không?

Để giúp Quý độc giả phần nào giải đáp những thắc mắc trên, chúng tôi thực hiện bài viết này. Mời Quý vị theo dõi.

Con chưa thành niên có được hưởng thừa kế?

Điều 613 Bộ luật dân sự hiện hành quy định về Người thừa kế là cá nhân như sau:

Mặt khác, Điều 644 Bộ luật dân sự về người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc quy định như sau:

Như vậy, theo các quy định trên, con chưa thành niên có thể là người thừa kế. Ngoài ra, con chưa thành niên vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó.

Chia di sản thừa kế khi người thừa kế chưa đủ 18 tuổi

Con chưa đủ 18 tuổi là người chưa thành niên. Người chưa thành niên được chia thành 03 nhóm:

– Người chưa đủ sáu tuổi: Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người đại diện theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.

– Người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi: Khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.

– Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi: Tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo quy định của luật phải được người đại diện theo pháp luật đồng ý.

– Trường hợp người chết có để lại di chúc cho người chưa thành niên thì người chưa thành niên sẽ được hưởng di sản theo ý chí của người để lại di chúc.

Tuy nhiên theo quy định của pháp luật khi người có tài sản chết có để lại di chúc thì những người con chưa thành niên của người chết vẫn được hưởng di sản không phụ thuộc vào nội dụng của di chúc bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó theo quy định của pháp luật.

– Trường hợp người có di sản mất không để lại di chúc thì sẽ chia thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

+ Khi người có tài sản chết mà không để lại di chúc thì sẽ chia theo pháp luật theo hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng của người chết, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết sẽ được hưởng thừa kế theo quy định của pháp luật.

+ Hàng thừa kế thứ hai theo quy định của pháp luật dân sự bao gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại khi không có hàng thừa kế thứ nhất hoặc hàng thừa kế thứ nhất không đủ điều kiện để được hưởng di sản của người chết để lại.

+ Ngoài hai hàng thừa kế trên nếu không có ai được hưởng thì những người ở hàng thừa kế thứ ba sẽ được hưởng di sản bao gồm những người sau đây: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

Những người thừa kế được hưởng thừa kế theo pháp luật cùng một hàng được hưởng phần di sản bằng nhau khi phân chia di sản thừa kế của người chết. Khi phân chia di sản thừa kế theo pháp luật thì những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản thì mới được chia cho hàng tiếp theo quy định của pháp luật.

Theo quy định của Bộ luật dân sự thì người chưa thành niên không thể tự mình xác lập thực hiện việc phân chia di sản với những đồng thừa kế khác mà phải thực hiện thông qua người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên là bố mẹ và bố mẹ sẽ tham gia phân chia di sản thừa kế của người để lại di sản một là chính mình vừa là người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên.

Con riêng có được hưởng thừa kế không?

Con riêng có thể được hiểu dưới hai góc độ: (1) Con đẻ ngoài giá thú; (2) Con riêng của vợ/ chồng.

Điều 651 Bộ luật dân sự quy định về Người thừa kế theo pháp luật như sau:

Tại Điều 654 Bộ Luật dân sự 2015 quy định về quan hệ thừa kế giữa con riêng và bố dượng, mẹ kế:

Như vậy, pháp luật không phân biệt giữa con ngoài giá thú và con trong giá thú về hưởng thừa kế. Đồng thời con riêng và bố dượng, mẹ kế nếu có quan hệ chăm sóc, nuôi dưỡng nhau như cha, mẹ con thì được thừa kế di sản của nhau.