Thông báo quyết định đóng cửa tạm thời nơi làm việc như thế nào?

Quy định về Thông báo quyết định đóng cửa tạm thời nơi làm việc

Thông báo quyết định đóng cửa tạm thời nơi làm việc là nội dung được quy định tại Điều 205 Bộ luật lao động, cụ thể như sau:

Tư vấn về Thông báo quyết định đóng cửa tạm thời nơi làm việc theo Bộ luật lao động

Nội dung liên quan đến đóng cửa tạm thời nơi làm việc lần đầu được quy định tại BLLĐ năm 2012 (Điều 216) và không có sửa đổi nhiều trong BLLĐ năm 2019. Quy định về việc tạm thời đóng cửa nơi làm việc trong quá trình xảy ra tranh chấp lao động tập thể được hiểu là quyền của chủ doanh nghiệp nhằm từ chối việc người lao động đến các vị trí làm việc với lý do dự phòng, phá vỡ hoặc trả đũa hoặc từ một cuộc đình công, đồng thời phát sinh từ một thực tế là doanh nghiệp khó duy trì hoạt động vì một bộ phận nhân công ngừng làm việc. 

Cần phải xác định rằng, trong BLLĐ việc sử dụng cụm từ “đóng cửa tạm thời nơi làm việc” có tính đặc thù, khác biệt so với cụm từ “đóng cửa doanh nghiệp (lock out)” được dùng phổ biến trên thế giới. Với mong muốn các bên nhanh chóng trở lại làm việc, bỏ qua, gác lại các bất đồng, cũng như vì mục tiêu bảo vệ việc làm, BLLĐ nước ta không quy định cơ chế “đóng cửa doanh nghiệp” với nguyên nghĩa của nó mà nghiên cứu, tiếp thu quy định này cho phù hợp với điều kiện kinh tế – xã hội của Việt Nam. 

Khi nói về quyền đóng cửa doanh nghiệp, án lệ Cộng hòa Liên bang Đức thừa nhận đóng cửa doanh nghiệp là vũ khí tự vệ của giới chủ, nhưng Cộng hòa Pháp lại không coi việc đóng cửa doanh nghiệp của doanh nghiệp là một quyền như quyền đình công của người lao động; về phương diện quan hệ lao động tập thể, sự đóng cửa doanh nghiệp làm thất bại thực sự quyền đình công mà quyền này để bù cho thế yếu của người lao động; về phương diện quan hệ lao động cá nhân, quyền của chủ doanh nghiệp chỉ là vận hành doanh nghiệp, không phải được dùng để làm thất bại quyền đình công của người lao động.

Pháp luật của Pháp không thừa nhận quyền bình đẳng “vũ khí” như pháp luật Đức nhưng án lệ của Cộng hòa Pháp cũng coi việc tạm thời đóng cửa doanh nghiệp là hợp pháp trong một số trường hợp nhất định khi có những biện pháp đe dọa trước khi cuộc đình công xảy ra; hoặc để uy hiếp những người sẽ đình công; hoặc gây sức ép để những người lao động không tham gia đình công lôi kéo những người đình công trở lại làm việc mà không qua thương lượng, hoặc sử dụng để làm biện pháp trừng phạt sau khi cuộc đình công kết thúc, trừ khi phải đóng cửa một thời gian rất ngắn vì lý do kỹ thuật (như sắp xếp bố trí lại các máy và một số vị trí làm việc) có sự kiểm tra của Tòa án. Từ ví dụ trên, có thể thấy quan điểm và cách thức này của BLLĐ Pháp được tham khảo trong quá trình xây dựng nội dung này tại BLLĐ Việt Nam. 

Về thời điểm đóng cửa tạm thời nơi làm việc, BLLĐ năm 2019 quy định ít nhất 03 ngày làm việc trước thời điểm đóng cửa, người sử dụng lao động phải công khai việc đó tại doanh nghiệp, cũng như thông báo cho tổ chức đại diện của người lao động và các cơ quan có liên quan. Giai đoạn thông báo đóng cửa tạm thời nơi làm việc mang tính bắt buộc và về mặt lý thuyết, nó được vận dụng nhằm trì hoãn quá trình ngừng làm việc trong các vụ tranh chấp bình thường, đặc biệt là khi có những tranh chấp lớn xảy ra.

Theo kinh nghiệm tại một số nước, người ta đặt ra nhiều biện pháp riêng khi có những tranh chấp lớn nhằm trì hoãn tình trạng ngừng làm việc hoặc hạn chế những tác động bất lợi của nó. Tại Ấn Độ cũng như Nhật Bản, bắt buộc phải có thông báo trước về đóng cửa doanh nghiệp khi có những tranh chấp ảnh hưởng tới một ngành phục vụ công cộng hay lĩnh vực phúc lợi xã hội.

Tại Hoa Kỳ, theo Đạo luật Quan hệ Quản lý – Lao động năm 1947, sau khi nhận được báo cáo của cơ quan tìm hiểu sự thật, Tổng thống có thể chính thức yêu cầu Tòa án liên bang ra lệnh cấm đình công hoặc đóng cửa doanh nghiệp, và lệnh cấm này sẽ kéo dài trong một thời hạn không vượt quá 80 ngày, trong thời gian đó quá trình hòa giải giữa các bên sẽ được thúc đẩy.

Ủy ban Hòa giải và Trung gian Liên bang Hoa Kỳ sẽ tiếp tục chịu trách nhiệm hỗ trợ giải quyết tranh chấp bằng cách hòa giải hoặc trung gian hoà giải. Cơ quan này sẽ hành động theo thẩm quyền và chức năng chung của mình theo Luật quy định, kể cả việc hình thành một ban trung gian hoà giải hoặc Giám đốc Ủy ban trực tiếp can thiệp vào vụ việc tranh chấp. Còn với Thổ Nhĩ Kỳ, khi Hội đồng Bộ trưởng ra lệnh hoãn một vụ đóng cửa doanh nghiệp đúng luật thì tranh chấp đó được chuyển cho Ban Hòa giải Trung ương. 

Như vậy, có thể thấy cách tiếp cận ban đầu về quyền đóng cửa doanh nghiệp của BLLĐ là phù hợp, tuy nhiên để phù với điều kiện kinh tế – xã hội hiện nay, BLLĐ đã sửa đổi và bổ sung quyền trên theo hướng tiếp cận đây là quyền mang tính tạm thời, ngắn hạn của người sử dụng lao động. Tuy nhiên trong tương lai, khi các cơ chế giải quyết tranh chấp được hoàn thiện với sự phát triển của quan hệ lao động, quy định này cần thiết phải được nghiên cứu, bổ sung.