Cách thức phân chia tài sản thừa kế như thế nào?

Câu hỏi:

Chồng tôi là Phạm Văn Hưng, tôi và chồng có tài sản chung là 800 triệu. Chồng tôi có quan hệ chung sống như vợ chồng với bà Phạm Như Quỳnh, 2 người cùng kinh doanh và có tài sản chung là 1 tỉ. Chồng tôi không may đột ngột qua đời, vậy tài sản của chồng tôi được chia như thế nào?

Tôi xin cảm ơn!

Trả lời:

Xin chào bạn, với câu hỏi của bạn Luật sư tư vấn luật dân sự xin trả lời như sau:

Thứ nhất: Chúng ta cùng xác định di sản để thừa kế của chồng bạn:

Vì bạn và chồng bạn có tài sản chung là 800 triệu đồng, đây là tài sản chung giữa vợ chồng nên mỗi người đều bình đẳng ngang nhau. Do vậy, tài sản của chồng bạn từ đây là 800/2 = 400 triệu đồng.

Trong thời kỳ hôn nhân của hai bạn, chồng bạn có quan hệ chung sống như vợ chồng với bà Phạm Như Quỳnh, và giữa hai người có tài sản chung là 1 tỷ đồng. Do đó, tài sản của chồng bạn từ đây là 1000/2= 500 triệu đồng.

Cách thức phân chia tài sản thừa kế như thế nào?

Tuy nhiên, do bạn với ông Phạm Văn Hưng (chồng bạn) là vợ chồng hợp pháp, nên về nguyên tắc mọi tài sản được hình thành trong thời kì hôn nhân đều là sở hữu chung của hai vợ chồng. Do đó, tài sản riêng của bạn và chồng bạn là 400 + 500/2 = 650 triệu đồng. Đây là toàn bộ di sản để thừa kế của chồng bạn.

Về nguyên tắc, khi chồng bạn chết di sản thừa kế của chồng bạn sẽ được phân chia theo di chúc (nếu chồng bạn trước khi chết có để lại di chúc) hoặc được phân chia theo quy định của pháp luật (trong trường hợp không có di chúc). Nếu trước khi chết, ông Phạm Văn Hưng có để lại di chúc thì toàn bộ tài sản thừa kế của ông Hưng sẽ được phân chia theo di chúc. Bởi lẽ 

“Di chúc là sự thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết”. (Điều 624 – Bộ luật dân sự 2015).

Mà pháp luật luôn tôn trọng ý chí đơn phương của chủ thể trong quan hệ thừa kế này. Tuy nhiên, với trường hợp này của bạn, do chồng bạn không may đột ngột qua đời, đây là sự việc mà ngay cả bản thân đương sự cũng không lường trước được nên việc có để lại di chúc dường như là không thể. Do đó, nếu ông Hưng chết mà không để lại di chúc, thì toàn bộ tài sản của ông Hưng là 650 triệu nêu trên sẽ được chia thừa kế theo quy định của pháp luật.

Về căn cứ pháp luật bao gồm các điều khoản được quy định tại Chương XXIII, XXIV, XXV Bộ luật dân sự 2005. Cụ thể, có một số điều khoản đáng chú ý như sau:

“Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản”.

“Điều 644. Người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung của di chúc

“1. Những người sau đây vẫn được hưởng phần di sản bằng hai phần ba suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật, trong trường hợp họ không được người lập di chúc cho hưởng di sản hoặc chỉ cho hưởng phần di sản ít hơn hai phần ba suất đó:

a) Con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng;

b) Con thành niên mà không có khả năng lao động.

2. Quy định tại khoản 1 Điều này không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản theo quy định tại Điều 620 hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản theo quy định tại khoản 1 Điều 621 của Bộ luật này”.

Như vậy, về nguyên tắc, tài sản của chồng bạn sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất đó là: bạn (vợ), cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi ( của chồng bạn nếu ở thời điểm chia thừa kế còn sống), con đẻ, con nuôi của chồng bạn. Tuy nhiên, cần phải chú ý những đối tượng thuộc vào điều 669 nêu trên, mỗi người sẽ được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật, trừ trường hợp họ từ chối nhận di sản hoặc không có quyền hưởng di sản theo quy định tại điều 642, khoản 1 điều 643 Bộ luật dân sự 2005.

Việc thanh toán và phân chia di sản thừa kế được thực hiện theo các quy định tại chương XXV, Bộ luật dân sự 2005.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.