Quyền sở hữu nhà ở khi xây nhà trên đất của người khác

Câu hỏi:

Tôi tên là Nguyễn Thị Nhàn, năm nay 38 tuổi. Tôi có một người chị họ tên là Thanh. 9 năm trước, chị Thanh có mua một mảnh đất gần nhà chị ấy và cho tôi xây nhà trên mảnh đất đó. Sau đó một thời gian, tôi đã lập gia đình và đến nay gia đình tôi vẫn đang sinh sống trong căn nhà đó. Tuy nhiên, trong thời gian gần đây, chị Thanh lại yêu cầu tôi phải trả lại đất cho chị để chị cho con trai chị. Tôi rất băn khoăn vì đất đúng là của chị nhưng nhà là do tôi đi vay mượn nhiều nơi để xây nên và mất nhiều năm tích góp tôi và chồng mới trả được hết nợ. Vậy luật sư cho tôi hỏi tôi phải làm gì để bảo vệ được quyền lợi chính đáng của mình? Xin chân thành cảm ơn!

Trả lời:

Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin được tư vấn như sau:

Thứ nhất: Bạn nên thương lượng với chị Thanh để giải quyết:

Để đảm bảo quyền, lợi ích hợp pháp của bạn cũng như đảm bảo hài hòa lợi ích của các bên, bạn nên thương lượng với chị Thanh để giải quyết vấn đề. Bạn có thể đề nghị chị Thanh về việc chuyển nhượng mảnh đất cho bạn; hoặc nếu chị Thanh nhất quyết đòi lại mảnh đất thì bạn có thể đề nghị chị Thanh mua lại căn nhà của bạn với một khoản tiền hợp lý. Như vậy, sẽ tránh được việc phải đưa vấn đề này ra tòa án giải quyết.

Thứ hai: Trong trường hợp phải đưa ra tòa án để giải quyết tranh chấp:

Nếu thương lượng thất bại và xảy ra tranh chấp dẫn đến việc phải đưa ra tòa án giải quyết thì khi ra tòa bạn cần cung cấp giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở và bằng chứng về việc chị họ bạn đã cho phép bạn xây dựng ngôi nhà đó:

Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Luật Nhà ở 2014 về điều kiện được công nhận quyền sở hữu nhà ở:

“-  Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước; đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài thì phải được phép nhập cảnh vào Việt Nam; đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài thì phải có đủ điều kiện quy định tại Điều 160 của Luật này.

–  Có nhà ở hợp pháp thông qua các hình thức sau đây:

+  Đối với tổ chức, hộ gia đình, cá nhân trong nước thì thông qua hình thức đầu tư xây dựng, mua, thuê mua, nhận tặng cho, nhận thừa kế, nhận góp vốn, nhận đổi nhà ở và các hình thức khác theo quy định của pháp luật;”

Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Luật Nhà ở 2014 về công nhận quyền sở hữu nhà ở:

“Tổ chức, hộ gia đình, cá nhân có đủ điều kiện và có nhà ở hợp pháp quy định tại Điều 8 của Luật này thì được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (sau đây gọi chung là Giấy chứng nhận) đối với nhà ở đó. Nhà ở được cấp Giấy chứng nhận phải là nhà ở có sẵn.”

Như vậy, khi bạn được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà ở thì bạn có quyền hợp pháp đối với nhà ở do mình tạo lập, ngay cả trong trường hợp bạn xây dựng nhà trên mảnh đất của người khác. Tuy nhiên, bạn cũng phải lưu ý rằng bạn phải có văn bản đồng ý của chị họ bạn về việc cho phép bạn được xây dựng ngôi nhà trên mảnh đất đó.