Quy định của pháp luật về lập di chúc tại Cơ quan công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã (phường, thị trấn)

Câu hỏi:

Chào luật sư Hoàng Phi. Tôi có một vấn đề cần luật sư giải đáp: Bố tôi mới lập bản di chúc để lại một số tài sản cho các con. Tôi biết để di chúc được hợp pháp thì phải đi công chứng bản di chúc đó. Vậy luật sư cho tôi hỏi thủ tục lập di chúc tại Cơ quan công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn được quy định như thế nào?

Trả lời:

Với câu hỏi này chúng tôi xin trả lời như sau:

Tư vấ lập di chúc, gọi: 1900 6557

Theo quy định tại Điều 635, 636 Bộ luật dân sự năm 2015 thì người để lại di sản có thể yêu cầu lập di chúc tại Cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Việc lập di chúc này phải tuân theo thủ tục sau đây:

– Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã ký vào bản di chúc.

– Trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của Ủy ban nhân dân cấp xã chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.

–  Khi yêu cầu công chứng bản di chúc, theo quy định tại Điều 40 Luật công chứng năm 2014 cũng đã quy định rất cụ thể hồ sơ, giấy tờ mà người lập di chúc phải xuất trình để yêu cầu Công chứng viên, hoặc đại diện ủy ban nhân dân công chứng, chứng thực di chúc. Các tài liệu đó bao gồm:

+ Phiếu yêu cầu công chứng di chúc theo mẫu;

+ Dự thảo di chúc;

+  Bản sao giấy tờ tuỳ thân;

+ Bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, quyền sử dụng hoặc bản sao giấy tờ thay thế được pháp luật quy định đối với tài sản mà pháp luật quy định phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng, trong trường hợp di chúc liên quan đến tài sản đó;

+ Bản sao giấy tờ khác có liên quan đến di chúc mà pháp luật quy định phải có (ví dụ, văn bản từ chối nhận di sản của người thừa kế khác).

Trước khi công chứng, chứng thực di chúc, Công chứng viên hoặc đại diện của úy ban nhân dân xã, phường, thị trấn phải kiểm tra các giấy tờ do đương sự xuất trình và xác định: năng lực hành vi dân sự của người lập di chúc. Công chứng viên hoặc đại diện của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn phải đặt ra các câu hỏi để xác định: người để lại di sản thực sự tự nguyện trong việc lập di chúc, người để lại di sản ở trạng thái minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị lừa dổi, đe doạ hoặc bị cưỡng ép; nội dung của di chúc bằng văn bản ghi rõ và đầy đủ các điểm theo quy định của pháp luật.

Trường hợp Công chứng viên, hoặc đại diện của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nghi ngờ người lập di chúc bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức và làm chủ được hành vi của mình hoặc có căn cứ cho rằng việc lập di chúc có dấu hiệu bị lừa dối, đe dọa hoặc cưỡng ép thì Công chứng viên, hoặc đại diện của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn từ chối công chứng, chứng thực di chúc đó hoặc theo đề nghị của người lập di chúc tiến hành xác minh hoặc yêu cầu giám định.

Người để lại di sản, người làm chứng (nếu có) phải ký vào di chúc trước mặt Công chứng viên, đại diện của Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Sau đó, Công chứng viên hoặc đại diện của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn ký tên vào di chúc để công chứng, chứng thực việc lập di chúc. Việc điểm chỉ được thay thế việc ký trong văn bản công chứng, chứng thực trong các trường hợp ngươi yệu cầu công chứng, chứng thực người làm chứng không ký được do khuyết tật hoặc không biết ký. Khi điểm chỉ, người yêu cầu công chứng, chứng thực, người làm chứng sử dụng ngón trỏ phải; nếu không điểm chỉ được bằng ngón trỏ phải thì điểm chỉ bằng ngón trỏ trái; trường hợp không thể điểm chỉ bằng hai ngón trỏ đó thì điểm chỉ bằng ngón khác và phải ghi rõ việc điểm chỉ đó bằng ngón nào, của bàn tay nào.

Bản di chúc được công chứng có từ hai trang trở lên thì từng trang phải được đánh số thứ tự và phải được đóng dấu giáp lai giữa các tờ.

Bản di chúc được công chứng, chứng thực phải ghi rõ thời điểm công chứng, chứng thực (ghi rõ ngày, tháng, năm công chứng, chứng thực di chúc; có thể ghi giờ, phút nếu người yêu cầu công chứng, chứng thực đề nghị hoặc Công chứng viên, đại diện của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn công chứng, chứng thực di chúc thấy cần thiết. Các con số phải được ghi cả bằng số và chữ, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác); Ghi rõ họ, tên, chức vụ của người có thẩm quyền công chứng, chứng thực di chúc; địa điểm công chứng, chứng thực di chúc phải được ghi rõ trong di chúc, sau đó mới ký tên và đóng dấu của Cơ quan công chứng, chứng thực.

Di chúc được Cơ quan công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn công chứng, chứng thực được coi là chứng cứ công nhận đúng người để lại di sản đã lập di chúc và những điều viết trong di chúc là thể hiện ý chí của người để lại di sản.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.

Quý vị có thể tham khảo mục Tư vấn pháp luật về những nội dung có liên quan đến bài viết trên như sau: