Luật sư được chỉ định trong trường hợp nào?

Quy định về quyền của người bào chữa

Để tiến hành bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người bị buộc tội, luật sư được chỉ định bào chữa có đầy đủ các quyền sau đây:

– Gặp, hỏi người bị buộc tội;

– Có mặt khi lấy lời khai của người bị bắt, bị tạm giữ, khi hỏi cung bị can và nếu người có thẩm quyền tiến hành lấy lời khai, hỏi cung đồng ý thì được hỏi người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can. Sau mỗi lần lấy lời khai, hỏi cung của người có thẩm quyền kết thúc thì người bào chữa có thể hỏi người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can;

– Có mặt trong hoạt động đối chất, nhận dạng, nhận biết giọng nói và hoạt động điều tra khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015;

– Được cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng báo trước về thời gian, địa điểm lấy lời khai, hỏi cung và thời gian, địa điểm tiến hành hoạt động điều tra khác theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015;

– Xem biên bản về hoạt động tố tụng có sự tham gia của mình, quyết định tố tụng liên quan đến người mà mình bào chữa;

– Đề nghị thay đổi người có thẩm quyền tiến hành tố tụng, người giám định, người định giá tài sản, người phiên dịch, người dịch thuật; đề nghị thay đổi, hủy bỏ biện pháp ngăn chặn, biện pháp cưỡng chế;

– Đề nghị tiến hành hoạt động tố tụng theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015; đề nghị triệu tập người làm chứng, người tham gia tố tụng khác, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

– Thu thập, đưa ra chứng cứ, tài liệu, đồ vật, yêu cầu;

– Kiểm tra, đánh giá và trình bày ý kiến về chứng cứ, tài liệu, đồ vật liên quan và yêu cầu người có thẩm quyền tiến hành tố tụng kiểm tra, đánh giá;

– Đề nghị cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng thu thập chứng cứ, giám định bổ sung, giám định lại, định giá lại tài sản;

– Đọc, ghi chép và sao chụp những tài liệu trong hồ sơ vụ án liên quan đến việc bào chữa từ khi kết thúc điều tra;

– Tham gia hỏi, tranh luận tại phiên tòa;

– Khiếu nại quyết định, hành vi tố tụng của cơ quan, người có thẩm quyền tiến hành tố tụng;

– Kháng cáo bản án, quyết định của Tòa án nếu bị cáo là người dưới 18 tuổi, người có nhược điểm về tâm thần hoặc thể chất theo quy định của Bộ luật Tố tụng hình sự 2015.

Luật sư được chỉ định trong trường hợp nào?

Căn cứ theo Khoản 1 Điều 76 Bộ luật Tố tụng Hình sự 2015 quy định:

Trong các trường hợp sau đây nếu người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của họ không mời người bào chữa thì cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng phải chỉ định người bào chữa cho họ:

– Bị can, bị cáo về tội mà Bộ luật hình sự quy định mức cao nhất của khung hình phạt là 20 năm tù, tù chung thân, tử hình;

– Người bị buộc tội có nhược điểm về thể chất mà không thể tự bào chữa; người có nhược điểm về tâm thần hoặc là người dưới 18 tuổi.

Tuy nhiên, trong các trường hợp được chỉ định trên, người bị buộc tội và người đại diện hoặc người thân thích của họ vẫn có quyền yêu cầu thay đổi hoặc từ chối người bào chữa (khoản 3 Điều 77 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015).

Người bị buộc tội gồm người bị bắt, người bị tạm giữ, bị can, bị cáo (theo điểm đ Điều 4 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015)

Như vậy Luật sư sẽ được chỉ định trong các trường hợp như đã nêu ở trên và chỉ định Luật sư là trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng. Tuy nhiên người bị buộc tội, người đại diện hoặc người thân thích của người bị buộc tội vẫn có quyền chấp nhận, thay đổi hoặc từ chối Luật sư theo chỉ định của cơ quan tiến hành tố tụng có thẩm quyền.

Thủ tục chỉ định luật sư được quy định như thế nào?

Đối với người thuộc trưòng hợp chỉ định Luật sư hoặc người đại diện hoặc người thân thích của họ có đơn yêu cầu Luật sư thì cơ quan điều tra, Nhà tạm giữ, Trại tạm giam làm các thủ tục chỉ định Luật sư cho họ. Nếu họ không có đơn yêu cầu Luật sư thì cơ quan điều tra thực hiện như sau:

– Trong thòi hạn 03 ngày kể từ khi nhận được thông báo của cơ quan có thẩm quyền mà người đại diện hoặc người thân thích của những người thuộc trường hợp chỉ định Luật sư không có đơn yêu cầu nhờ Luật sư thì cơ quan đang thụ lý vụ án (cơ quan điều tra) có trách nhiệm làm các thủ tục chỉ định Luật sư;

– Khi nhận được văn bản cử Luật sư (của tổ chức hành nghề Luật sư hoặc úy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên của Mặt trận hoặc Trung tâm trợ giúp pháp lý nhà nước), trong thời hạn không quá 24 giờ, Điều tra viên gặp bị can, người đại diện hoặc người thân thích của họ để họ có ý kiến về việc chỉ định Luật sư; việc gặp phải được lập biên bản và ghi rõ ý kiến của bị can, người đại diện hoặc người thân thích về việc họ có đồng ý hoặc thay đổi hoặc từ chối Luật sư hay không ?.Trường hợp đồng ý chỉ định Luật sư thì cơ quan điều tra làm thủ tục đăng ký bào chữa cho Luật sư.

– Trưòng hợp thay đổi Luật sư: Nếu bị can, người đại diện hoặc người thân thích nêu đích danh Luật sư muốh yêu cầu thì Cơ quan điều tra có trách nhiệm yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan, tổ chức của Luật sư đó phân công Luật sư được yêu cầu đích danh; nếu họ không nêu đích danh Luật sư thì Cơ quan điều tra có trách nhiệm gửi đến Đoàn Luật sư hoặc tổ chức hành nghề Luật sư (đã cử Luật sư trước đó) hoặc ủy ban Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức thành viên của Mặt trận để cử lại Luật sư khác

– Trưòng hợp bị can từ chối Luật sư thì Cơ quan điều tra có trách nhiệm thông báo cho cơ quan đã cử người, người được cử theo chỉ định.  Điều tra viên có trách nhiệm thống nhất vói người được cử theo chỉ định về thời gian trực tiếp gặp bị can, người đại diện hoặc người thân thích của họ để xác nhận việc từ chối.​

Ai là người trả chi phí cho luật sư trong trường hợp chỉ định tham gia bào chữa?

Theo quy định tại Khoản 1 Điều 3 Thông tư liên tịch  191/2014/TTLT-BTC-BTP quy định như sau:

Từ quy định trên thấy được rằng cơ quan tố tụng nào yêu cầu luật sư bào chữa thì lập dự toán và trực tiếp chi trả cho luật sư.

Thời gian chi trả như sau:

– Sau khi kết thúc từng giai đoạn trong tố tụng (điều tra, truy tố, xét xử), luật sư tham gia vụ án hoàn chỉnh chứng từ đề nghị thanh toán thù lao và các khoản chi phí liên quan theo quy định tại Điều 2 Thông tư này gửi cơ quan tố tụng yêu cầu luật sư tham gia.

– Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đủ hồ sơ đề nghị thanh toán thù lao và các khoản chi phí liên quan của luật sư theo quy định, cơ quan tố tụng có trách nhiệm chi trả cho luật sư tham gia tố tụng.

Trên đây là nội dung bài viết của Công ty Luật Hoàng Phi về Luật sư được chỉ định trong trường hợp nào? mong rằng đã cung cấp đến độc giả thông tin hữu ích.