Công ty không ký hợp đồng lao động và chấm dứt hợp đồng thì làm như thế nào?

Câu hỏi:

Kính thưa Luật sư. Tôi có câu hỏi sau xin nhờ Luật sư giải đáp. Tôi được nhận vào thử việc tại một công ty, sau thời gian thử việc 2 tháng công ty không ký kết hợp đồng lao động với tôi nhưng tôi vẫn đi làm và được  giao việc bình thường và có trả lương. Vừa qua khi rà soát các hợp đồng lao động, công ty thấy rằng tôi không có hợp đồng lao động nên đã triệu tập tôi đến và thông báo cho tôi nghỉ việc với lý do giữa công ty và tôi không có quan hệ lao động. Công ty làm như vậy là đúng hay sai? Cảm ơn luật sư.

Trả lời:

Về câu hỏi của bạn, chúng tôi trả lời như sau:

Hợp đồng lao động là sự thoả thuận giữa người lao động và người sử dụng lao động về việc làm có trả lương, điều kiện làm việc, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên trong quan hệ lao động. Hợp đồng lao động phải được tự do giao kết nhưng không được trái pháp luật, thỏa ước lao động tập thể và đạo đức xã hội.

Thứ nhất, về quan hệ lao động, theo quy định tại Khoản 6 Điều 3 Bộ Luật Lao động 2012 quy định như sau: 

” Quan hệ lao động là quan hệ xã hội phát sinh trong việc thuê mướn, sử dụng lao động, trả lương giữa người lao động và người sử dụng lao động.”

Đây là quan hệ gốc, quan trọng nhất và là đối tượng điều chỉnh của pháp luật lao động. Đối tượng của quan hệ lao động là việc làm có trả lương, do người lao động thực hiện bằng chính hành vi của mình. Quan hệ lao động được xác lập, duy trì, chấm dứt theo hợp đồng lao động, tức chủ yếu trên cơ sở thỏa thuận của người lao động và người sử dụng lao động. Từ quan hệ lao động sẽ làm phát sinh quan hệ khác gắn với quan hệ lao động (quan hệ trả lương …)

Thứ hai, theo Điều 16 Bộ Luật lao động 2012 quy định về hình thức hợp đồng như sau:

“1. Hợp đồng lao động phải được giao kết bằng văn bản và được làm thành 02 bản, người lao động giữ 01 bản, người sử dụng lao động giữ 01 bản, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 Điều này.

2. Đối với công việc tạm thời có thời hạn dưới 03 tháng, các bên có thể giao kết hợp đồng lao động bằng lời nói.”

Như vậy, theo quy định pháp luật lao động hình thức hợp đồng lao động gồm có: văn bản, lời nói.

Tuy nhiên,  dù công ty không giao kết hợp đồng lao động nhưng giữa bạn và công ty vẫn có quan hệ lao động phát sinh. Bởi xét trên phương diện lý luận và thực tiễn, hợp đồng lao động còn có hình thức là hành vi cụ thể của các bên. Mặc dù Bộ luật lao động không quy định rõ hình thức hợp đồng hành vi nhưng trong thực tiễn đã và đang tồn tại loại hợp đồng này. Bên cạnh đó, theo quy định của Bộ luật Dân sự hiện hành, các hợp đồng dân sự gồm ba loại: văn bản, lời nói và hành vi cụ thể. Loại hợp đồng hành vi cụ thể thường xuất hiện khi hai bên không giao kết hợp đồng nhưng bằng các hành vi cụ thể tham gia thực hiện quan hệ lao động (người lao động tự nguyện làm việc, người sử dụng tự nguyện trả lương…).  

Thứ ba, theo quy định tại Khoản 1 Điều 7 Nghị định 05/2015/NĐ-CP quy định như sau: 

” 1. Trong thời hạn 03 ngày trước khi kết thúc thời gian thử việc đối với người lao động làm công việc có thời gian thử việc quy định tại Khoản 1 và 2 Điều 27 của Bộ luật Lao động, người sử dụng lao động phải thông báo cho người lao động kết quả công việc người lao động đã làm thử; trường hợp công việc làm thử đạt yêu cầu thì khi kết thúc thời gian thử việc, người sử dụng lao động phải giao kết ngay hợp đồng lao động với người lao động.

2. Khi kết thúc thời gian thử việc đối với người lao động làm công việc có thời gian thử việc quy định tại Khoản 3 Điều 27 của Bộ luật Lao động, người sử dụng lao động phải thông báo cho người lao động kết quả công việc người lao động đã làm thử; trường hợp công việc làm thử đạt yêu cầu thì người sử dụng lao động phải giao kết ngay hợp đồng lao động với người lao động.“

Như vậy, nếu công ty  không thông báo cho bạn về kết quả công việc đã làm thử mà bạn vẫn tiếp tục làm việc và được giao việc cũng như trả lương thì đương nhiên phát sinh hợp đồng lao động và có quan hệ lao động phát sinh. Cụ thể là bạn vẫn đi làm, được giao việc và trả lương bình thường – phát sinh sinh việc thuê mướn và sử dụng sức lao động giữa người sử dụng lao động và người lao động.

Do đó, việc công ty chấm dứt hợp đồng lao động với bạn vì lý do không có quan hệ lao động là sai. 

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT LAO ĐỘNG 19006557 để được tư vấn.