Giải quyết tranh chấp về chia di sản thừa kế?

Bố tôi và những người con khác của bà tôi có hóa giá căn nhà đang ở, nhưng nhà thuộc sở hữu của bà nội, bố tôi và những người bỏ tiền ra có được sở hữu căn nhà hay không?

Câu hỏi

Bà nội mình có 5 người con: Người con lớn đã sang Mỹ từ những năm 1985; Người con thứ 2 đã rời khỏi nhà và sống ở nhà của vợ từ những năm trước 1990; Người con út đã sang Đài Loan từ những năm 1997; Người con thứ 3 và gia đình của người con thứ 4 (là ba của mình ) sống chung với bà nội và phụ trách chăm sóc bà nội, những người con khác chỉ gửi tiền về.

Căn nhà được hoá giá từ năm 1992 gồm 2 đợt, đợt I là do 3 người con cuối đồng thuận góp và 3 cây vàng của người con thứ 2 (người con này ra khỏi nhà lúc 1990, phản đối việc hoá giá và không có góp tiền theo đề nghị của ba mình, tuy nhiên do hàng hoá của người con này gom được từ công ty phá sản và nhờ anh em bán giúp được 3 cây vàng và ba mình dùng số vàng đó vào việc hoá giá, đợt II là do ba mình góp hết, mọi giấy tờ đều do bà nội đứng tên, ba mình chỉ phụ trách ký.

Đến tháng 7 năm nay, bà nội mất. Sau đó căn nhà thì vẫn là bà nội đứng tên, chủ hộ thì đã chuyển sang cho ba mình. Tuy nhiên, bên gia đình của người con lớn và thứ 2 có ý muốn tạo áp lực về quyền thừa kế của căn nhà. Mình có câu hỏi:

Thứ 1: Liệu ba và cô (người con thứ 3 ) của mình có thể hợp pháp hoá chủ sở hữu căn nhà không? Có những rủi ro nào nếu một trong hai người con lớn và thứ 2 đòi quyền sở hữu căn nhà?

Thứ 2: Nếu căn nhà hiện tại được sửa chữa, mới hơn trước. Tiền sửa chữa là từ những người ở trong căn nhà hiện tại góp lại ), thì khi họ đòi tài sản thì sẽ xử lý như thế nào?

Trả lời:

Chào bạn, câu hỏi của bạn thuộc lĩnh vực tư vấn Luật dân sự, với câu hỏi của bạn, Luật Hoàng Phi xin trả lời như sau:

Theo như những gì bạn trình bày, chúng tôi hiểu như sau: bố của bạn và những người con của bà bạn(cụ thể là người con thứ 2 và thứ ba ) cùng nhau góp tiền để hóa giá nhà, chúng ta hiểu Hoá giá nhà là ngôi nhà đó đang thuộc quyền sở hữu và quản lý của nhà nước,khi nhà nước có chính sách hoá giá nhà, cơ quan có thẩm quyền làm tục và hoá giá bán căn nhà đó cho các chủ thể có nhu cầu sử dụng. Việc ba của bạn và những người con đó góp tiền lại nên đã mua được ngôi nhà đó cùng với phần đất trong diện tích ngôi nhà. Tuy nhiên, bà của bạn là người đứng tên, có nghĩa là bà của bạn sẽ là người được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất theo quy định của pháp luật, Như bạn nói thì căn nhà đó bà nội đứng tên cho nên bà nội của bạn chính là người sở hữu ngôi nhà đó. Việc bà nội bạn mất mà không để lại di chúc thì những tài sản của bà bạn sẽ được chia theo quy định của pháp luật dân sự, cụ thể là việc chia thừa kế theo pháp luật, thừa kế theo pháp luật được chia theo hàng thừa kế, cụ thể quy định tại Bộ Luật dân sự 2015 như sau:

Điều 651. Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.

2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.

Về thứ tự ưu tiên thanh toán khi phân chia di sản thì Bộ luật dân sự năm 2015 đã có quy định như sau:

Điều 658. Thứ tự ưu tiên thanh toán

Các nghĩa vụ tài sản và các khoản chi phí liên quan đến thừa kế được thanh toán theo thứ tự sau đây:

1. Chi phí hợp lý theo tập quán cho việc mai táng.

2. Tiền cấp dưỡng còn thiếu.

3. Chi phí cho việc bảo quản di sản.

4. Tiền trợ cấp cho người sống nương nhờ.

5. Tiền công lao động.

6. Tiền bồi thường thiệt hại.

7. Thuế và các khoản phải nộp khác vào ngân sách nhà nước.

8. Các khoản nợ khác đối với cá nhân, pháp nhân.

9. Tiền phạt.

10. Các chi phí khác.

Như vậy, những người con của bà bạn, cụ thể là gồm 4 người con bao gồm cả bố bạn sẽ được chia thừa kế theo pháp luật, những người thừa kế cùng hàng sẽ hưởng phần di sản bằng nhau. Và vì vậy, ba của bạn và cô của bạn không được phép hợp pháp hóa căn nhà do căn nhà này thuộc sở hữu của bà bạn và bà bạn đã mất mà không có một văn bản chuyển nhượng nào. Các bạn chỉ có quyền hưởng di sản thừa kế. Về phần tiền hóa giá nhà thì có thể coi là phần “chi phí khác” hoặc “các khoản nợ đối với cá nhân”, vì thế nên khi phân chia di sản thì đã đảm bảo những người góp tiền hóa giá nhà sẽ được thanh toán đầy đủ rồi mới tiền hành phân chia di sản thừa kế. Về tài sản này là một căn nhà thì có thể các bạn sẽ phải thỏa thuận với nhau ai sẽ là người trông coi và ở trên căn nhà đó, và người đó sẽ phải thanh toán khoản tiền tương đương với phần của người đó được thừa kế trong căn nhà, về mặt này thì bạn cần mời tổ chức thẩm định giá để có một kết quả chính xác nhất.