Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với pháp nhân thương mại

Quy định về các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đổi với pháp nhân thương mại 

Bình luận các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đổi với pháp nhân thương mại 

Điều luật quy định các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đối với pháp nhân thương mại. Theo đó chỉ có một loại tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được xác định tại điều luật. 

Khoản 1 của điều luật đã xác định chỉ các tình tiết sau đây mới là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự: 

– Câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội 

Đây là trường hợp có ít nhất hai pháp nhân thương mại đã câu kết với nhau để tội phạm được thực hiện bằng hình thức đồng phạm thông qua người phạm tội.

Câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội làm tăng đáng kể mức độ nguy hiểm của tội phạm do làm tăng khả năng thực hiện tội phạm, quy mô của tội phạm cũng như mức độ hậu quả…

Mức độ tăng nặng trách nhiệm hình sự do có tình tiết này chủ yếu phụ thuộc vào mức độ câu kết với pháp nhân thương mại khác để phạm tội. 

– Cố ý thực hiện tội phạm đến cùng 

Đây là trường hợp tăng năng mức độ lỗi vì có những biểu hiện thể hiện pháp nhân thương mại quyết tâm thực hiện tội phạm qua việc cố gắng khắc phục mọi trở ngại để thực hiện bằng được tội phạm. 

– Phạm tội 02 lần trở lên 

Đây là trường hợp pháp nhân thương mại được xác định phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm được thực hiện từ 02 lần trở lên. 

– Tái phạm hoặc tái phạm nguy hiểm (xem bình luận Điều 53 BLHS). 

– Lợi dụng hoàn cảnh chiến tranh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai, dịch bệnh hoặc những khó khăn đặc biệt khác của xã hội để phạm tội 

Đây là trường hợp pháp nhân thương mại thông qua người phạm tội đã lợi dụng hoàn cảnh khó khăn, phức tạp của xã hội để dễ dàng thực hiện tội phạm.

Hành vi phạm tội có tình tiết này có tính chất nghiêm trọng hơn trường hợp phạm tội bình thường vì nó không chỉ cản trở sự khắc phục khó khăn mà còn làm tăng thêm những khó khăn đang có của xã hội. 

– Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội hoặc nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm 

Dùng thủ đoạn tinh vi để phạm tội là trường hợp mà thủ đoạn phạm tội được sử dụng rất phức tạp, kín đáo, khó nhận biết.

Mức độ tăng nặng trách nhiệm hình sự của tình tiết này phụ thuộc vào mức độ tinh vi của thủ đoạn phạm tội. Dùng thủ đoạn tinh vi nhằm trốn tránh, che giấu tội phạm là trường hợp pháp nhân thương mại sử dụng thủ đoạn hết sức phức tạp, kín đáo, khó nhận biết để che giấu tội phạm, trốn tránh trách nhiệm. 

Như vậy, các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự áp dụng đối với pháp nhân thương mại chỉ có thể là những tình tiết được quy định tại khoản 1 Điều 85 BLHS. Ngoài các tình tiết này, Tòa án không được phép coi tình tiết khác là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. 

Khoản 2 của điều luật khẳng định tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được nêu trên đây sẽ không được coi là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đối với tội phạm mà CTTP của nó đã sử dụng tình tiết này làm dấu hiệu định tội hoặc định khung hình phạt.