Quyền bảo lưu quyền sở hữu theo quy định của pháp luật dân sự

Câu hỏi:

Thưa Luật sư, tôi có bán một lô hàng cho anh B và yêu cầu bên B phải thực hiện nghĩa vụ thanh toán cho tôi trong vòng 1 tháng kể từ ngày hai bên kí kết hợp đồng đó. Tôi sẽ giao hàng cho bên B khi bên B thực hiện xong đầy đủ nghĩa vụ thanh toán thì tôi có quyền bảo lưu đối với lô hàng đó không ạ? Tôi xin cảm ơn!

Trả lời:

Điều 331 Bộ Luật Dân sự 2015  quy định bảo lưu quyển sở hữu

Quyền bảo lưu quyền sở hữu theo quy định của pháp luật dân sự

Bảo lưu quyền sở hữu là một trong hai biện pháp bảo đảm được BLDS 2015 bổ sung vào danh mục các biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự. Xét về bản chất, bảo lưu quyền sở hữu là việc ghi nhận quyền sở hữu cho chủ thể bán mặc dù tài sản đã được đưa vào giao dịch, thậm chí đã giao toàn bộ cho bên mua. Xuất phát từ tính chất của quan hệ mua bán, bên bán chuyển giao tài sản, bên mua trả tiền.

Tuy nhiên, quan hệ mua bán tài sản có tính chất đặc thù như: Mua sau khi dùng thử, mua bán có chuộc lại, mua trả chậm, trả dần… pháp luật hướng đến tính cân bằng, hài hòa về lợi ích cho cả bên bán và bên mua nên đặt ra quy định ghi nhận việc bảo lưu quyền sở hữu cho một bên nếu các bên có thỏa thuận. Theo đó:

Khi bên mua chưa thực hiện nghĩa vụ thanh toán tiền, bên bán sẽ được bảo lưu quyền sở hữu của mình đối với tài sản mua bán. Việc pháp luật quy định như trên là hoàn toàn phù hợp. Tuy nhiên, quy định “Trong hợp đồng mua bán, quyền sở hữu tài sản có thể được bên bán bảo lưu cho đến khi nghĩa vụ thanh toán được thực hiện đầy đủ” là chưa rõ ràng.

Thuật ngữ “có thể” chưa thực sự mang tính chính thức cho việc ghi nhận biện pháp “bảo lưu quyền sở hữu” đương nhiên được áp dụng khi có sự vi phạm nghĩa vụ thanh toán của bên mua. Mặt khác, pháp luật cũng chưa thể hiện rõ sự thỏa thuận sẽ là điều kiện để các bên áp dụng biện pháp này. Cho nên, bên bán có quyền xác lập bảo lưu quyền sở hữu trong hợp đồng mẫu hoặc trong điều kiện giao dịch chung. Nếu bên mua đồng ý giao kết hợp đồng mua bán thì phải chấp nhận điều khoản về bảo lưu quyền sở hữu.

Hình thức của biện pháp bảo lưu quyền sở hữu được pháp luật quy định bắt buộc phải thể hiện bằng văn bản riêng hoặc ghi trong hợp đồng mua bán.

Giống như các biện pháp bảo đảm khác, bảo lưu quyền sở hữu sẽ phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm đăng ký.

Kể từ thời điểm đăng ký, bên bán sẽ có quyền ưu tiên, truy đòi… đối với tài sản mua bán khi bên mua chưa thanh toán tiền cho bên bán. Trong trường hợp tài sản mua bán là đối tượng của tranh chấp với chủ thể thứ ba mà biện pháp bảo lưu quyền sở hữu đã được đăng ký thì pháp luật sẽ bảo vệ bên bán.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.