Phân tích Điều 104 bộ luật lao động

Vào dịp cuối năm hoặc các dịp lễ người sử dụng lao động thường thưởng cho người lao động một phần thưởng để khích lệ tinh thần người lao động, điều này đã được pháp luật về lao động quy định tại Điều 104 bộ luật lao động. chúng tôi sẽ phân tích Điều 104 Bộ luật lao động và giải đáp các vấn đề liên quan để bạn đọc hiểu rõ hơn về các quy định của pháp luật lao động.

Nội dung Điều 104 bộ luật lao động

Bộ Luật lao động năm 2019 chính thức có hiệu lực từ ngày 01/01/2021 đã đưa ra nhiều quy định mới về chế độ lao động và các quy định về quyền, nghĩa vụ của người lao động và người sử dụng lao động.

Trong đó Điều 104 Bộ luật lao động năm 2019 quy định về chế độ thưởng của người lao động cho người sử dụng lao động. Đây là quy định có nhiều điểm mới so với Bộ Luật lao động năm 2012.

Theo quy định mới trên thì người sử dụng lao động thưởng căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh, mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Thưởng được thực hiện dưới hình thức là tiền, hiện vật hoặc hình thức khác.

Về căn cứ thưởng, mức thưởng theo điều 104

Người sử dụng lao động thực hiện công tác đánh giá, tổng kết kết quả sản xuất, kinh doanh theo tháng, quý hoặc theo năm để xây dựng mức thưởng cho người lao động. Thưởng của người sử dụng lao động cho người lao động không phải là một quy định bắt buộc của pháp luật lao động do đó quy chế về thưởng hoàn toàn tùy thuộc vào quy định của từng cá nhân, doanh nghiệp, người sử dụng lao động.

Trong trường hợp người sử dụng lao động có quy chế thưởng cho người lao động thì mức độ hoàn thành công việc của người lao động cũng là một trong những căn cứ để nhận thưởng.

Hiện nay nhiều tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp sử dụng quy định về thưởng với nhiều mức thưởng khác nhau như một cơ chế để giữ chân người lao động gắn bó với doanh nghiệp và khích lệ tinh thần lao động, cải thiện tình hình sản xuất, kinh doanh.

Về hình thức thưởng theo điều 104

Điểm mới của Bộ Luật lao động năm 2019 so với Bộ Luật lao động năm 2012 là về hình thức thưởng.

Theo Bộ Luật lao động năm 2012 chỉ quy định về tiền thưởng của người sử dụng lao động đối với người lao động, do đó người sử dụng lao động chỉ có thể thưởng bằng hình thức thưởng tiền cho người lao động.

Bộ Luật Lao động năm 2019 đã quy định nhiều hình thức thưởng mới, theo đó người sử dụng lao động có thể quyết định hình thức thưởng bằng tiền, tài sản hoặc hình thức khác. Tài sản hoặc hình thức khác có thể là sản phẩm gia dụng, nội thất, dịch vụ làm đẹp, du lịch, phiếu mua hàng….

Như vậy Điều 104 Bộ luật lao động năm 2019 đưa ra quy định này là hoàn toàn phù hợp với tình hình sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp hiện nay vì giúp doanh nghiệp chủ động hơn trong việc thực hiện các quy định về thưởng cho người lao động.

Quy định về thưởng và tâm lí người lao động

Điều 104 Bộ luật lao động quy định về thưởng đã giúp giảm gánh nặng của người sử dụng lao động tuy nhiên quy định mới này vẫn còn thiếu một số cơ chế kiểm soát trong trường hợp sau đây:

Thứ nhất, không có sự đồng thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động về hình thức thưởng dẫn đến việc cá nhân, tổ chức sản xuất cố tình gán sản phẩm, ép người lao động nhận thưởng bằng hiện vật.

Thứ hai, các sản phẩm thưởng cho người lao động không có giá trị tương xứng với kết quả lao động, mức độ hoàn thành công việc của người lao động, nhiều sản phẩm chỉ mang tính hình thức, không thiết thực, phù hợp với nhu cầu sử dụng của người lao động.

Thứ ba, quy định mới này nếu không có cơ kiểm soát thì có thể dẫn tới việc doanh nghiệp ép người lao động tiêu thụ hàng tồn kho, sản phẩm của doanh nghiệp.

Thứ tư, tâm lí chung của người lao động vẫn là mong muốn được nhận thưởng thông qua hình thức thưởng tiền để có thể chủ động mua sắm, chi tiêu theo nhu cầu, sở thích cá nhân.

Như vậy, mặc dù Điều 104 Bộ luật lao động có nhiều quy định mới giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quy định về thưởng giữa người sử dụng lao động và người lao động tuy nhiên cần xây dựng cơ chế giám sát để giải quyết những bất cập có thể phát sinh khi quy định này áp dụng vào thực tiễn.