Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên THCS module 6

BÀI THU HOẠCH

BỒI DƯỠNG THƯỜNG XUYÊN GIÁO VIÊN

Module 06 – THCS: Xây dựng môi trường học tập cho học sinh trung học cơ sở

Năm học: …………..

Họ và tên: ……………………………………………………………………………..

Đơn vị: ………………………………………………………………………………….

Học tập là hoạt động quan trọng ở lứa tuổi học sinh trung học cơ sở, chính vì vậy cần xây dựng môi trường học tập cho học sinh trung học cơ sở sao cho tốt đẹp, hiệu quả. Qua module 6, tôi đã tiếp thu được những kiến thức lý thuyết và kỹ năng quan trọng trong việc xây dựng môi trường học tập cho học sinh cơ sở. Dưới đây là những nội dung kiến thức mà tôi thu nhận được:

1.Các biện pháp xây dựng môi trường học tập mang tính truyền thống cho học sinh trung học cơ sở

Trong hệ thống giáo dục phổ thông ở Việt Nam hiện nay bao gồm 3 cấp bậc: bậc tiểu học, bậc trung học cơ sở và trung học phổ thông. Trong đó, trung học cơ sở gồm 4 lớp từ lớp 6 cho đến lớp 9. Học sinh trung học cơ sở ở độ tuổi từ 11 đến 15 tuổi. Giáo dục trung học cơ sở có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong quá trình trưởng thành và phát triển của một con người. Giáo dục trung học cơ sở trang bị cho học sinh có những hiểu biết cơ bản về tiếng Việt, toán, lịch sử dân tộc, các kiến thức về khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, pháp luật, tin học, ngoại ngữ,… Bậc trung học cơ sở trang bị những kiến thức cơ bản và toàn diện nhất, tạo nền tảng cho các em khi rời ghế nhà trường trung học cơ sở có khả năng học tập tốt tại trường trung học phổ thông, các trường dạy nghề và cuộc sống lao động.

Học tập là hoạt động chủ yếu của lứa tuổi này. Để đạt được kết quả cao trong quá trình học tập, các nhà quản lý giáo dục cần chú trọng và thường xuyên chỉ đạo các nhà trường xây dựng môi trường học tập tốt đẹp, hiệu quả. Nhờ quá trình giảng dạy tận tình của các thầy cô giáo, tôi đã tiếp thu được các biện pháp xây dựng môi trường học tập.

Những  biện pháp xây dựng môi học tập mang tính truyền thống:

 Thứ nhất, kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục nhà trường, gia đình và xã hội

Bản chất con người là tổng hòa của các mối quan hệ, do đó con người luôn tồn tại và phát triển trong một chuỗi quan hệ xã hội chẳng hạn như quan hệ gia đình, quan hệ thầy trò, quan hệ bạn bè,…. Giáo dục có sự tham gia của 3 thành phần chính là gia đình, nhà trường và các đoàn thể xã hội. Cả 3 thành phần này đều hướng đến một mục tiêu chung đó là góp phần vào quá trình học tập, rèn luyện chuyên môn và phẩm chất đạo đức của các thế hệ học sinh.

Chính vì vậy, một trong những biện pháp hữu hiệu nhất để xây dựng môi trường học tập cho họ sinh cơ sở cần có sự kết hợp chặt chẽ. Tức là, cần thống nhất về mục đích, yêu cầu, nội dung và phương pháp giáo dục.

Giáo dục gia đình có ảnh hưởng vô cùng lớn bởi gia đình la nợi một người sinh ra và lớn lên. Trong gia đình, các em được giáo dục về tình cảm huyết thống, sự gắn bó giữa các thành viên trong gia đình. Học sinh được lớn lên trong một gia đình có  lối sống nền nếp, tình cảm sẽ tạo ra một môi trường văn hóa tốt, tạo nền tảng cho các em trở thành một người có ích trong xã hội.

Nếu như gia đình tạo nên một nền tảng quan trọng về mặt tình cảm, ứng xử giữa người thân với nhau, thì giáo dục xã hội lại xây dựng một môi trường giáo dục rộng lớn hơn. Giáo dục xã hội là giáo dục các em trong chính nơi các em sinh sống. Một địa phương sẽ có những nét truyền thống và bản sắc văn hóa riêng.

Giáo dục xã hội bao gồm nhiều hoạt động khác nhau Trước hết, giáo dục xã hội là những thuần phong mỹ tục của dân tộc Việt Nam. Bên cạnh đó, không thể phủ nhận giáo dục của các tổ chức đoàn thể như Sao Nhi đồng, Đội Thiếu niên, Đoàn thanh niên,… Đó là các tổ chức quần chúng có tổ chức, có mục đích phù hợp với mục đích giáo dục của nhà trường cơ sở.

 Thứ hai, tạo môi trường tương tác giữa người dạy – người học, người học – người học qua việc sử dụng các phương pháp dạy học tích cực. Phương pháp dạy học tích cực được thực hiện theo quan điểm “dạy học lấy hoạt động của người học làm trung tâm”. Bản chất của quan điểm này là dạy học phục vụ cho nhu cầu của người học, tôn trọng, đồng cảm với nhu cầu, lợi ích, mục đích của người học, tạo được sức thu hút, thuyết phục, hình thành động cơ bên trong cho học sinh. Theo quan điểm này, khi dạy học giáo viên cần khai thác tối đa tiềm năng của người học, đặc biệt là khả năng sáng tạo.

Dạy học theo hướng phát huy tính tích cực nhận thức của người học, giáo viên là người tổ chức, hướng dẫn học sinh tự tìm hiểu, tự phát hiện và giải quyết vấn đề, tạo cho họ khả năng và điều kiện chủ động sáng tạo trong hoạt động học tập theo các cấp độ từ cơ bản đến nâng cao: bắt chước, tái hiện, tìm tòi, sáng tạo. Dạy học lầy người học làm trung tâm, tuy nhiên giáo viên vẫn đóng vai trò chủ đạo. Còn người học là chủ thể hoạt động học, tự tìm ra kiến thức bằng hành động của chính mình. Giáo viên không truyền đạt kiến thức một cách đơn thuần mà cần xây dựng các tình huống thực tiễn sinh động, cụ thể để học sinh rèn luyện kỹ năng giải quyết vấn đề và phát huy khả năng sáng tạo. Dạy học có tính tích cực có những đặc điểm cơ bản như: (1) Giáo viên tổ chức hướng dẫn học sinh lĩnh hội, (2) Có sự đối thoại giữa giáo viên và học sinh, giữa học sinh và học sinh,; (3) Học sinh hợp tác với giáo viên khẳng định kiến thức học sinh tìm ra; (4) Học sinh tự tìm ra kiến thức bằng hành động của chính mình; (5) Học sinh học cách học, cách giải quyết vấn đề, cách sống và trưởng thành; (6) Học sinh tự đánh giá, tự điều chỉnh làm cơ sở để giáo viên cho điểm.

 Thứ ba, là sử dụng kết hợp các hình thức tổ chức dạy học trong quá trình dạy học. Căn cứ vào địa điểm diễn ra quá trình dạy học, có hình thức dạy học trên lớp và hình thức dạy học ngoài lớp.

Hình thức dạy học trên lớp cần có đầy đủ các dấu hiệu sau:

Một là, lớp học có thành phần không đổi trong mỗi giai đoạn trong quá trình học.

Hai là, giáo viên chỉ đạo hoạt động nhận thức của cả lớp, đồng thời chú ý đến những đặc điểm của từng học sinh.

Ba là, học sinh nắm tài liệu một cách trực tiếp tại lớp.

Hình thức dạy học ngoài lớp là hình thức tổ chức dạy học, trong đó giáo viên tổ chức, chỉ đạo hoạt động học tập của học sinh ở địa điểm ngoài lớp học. Đây là một hình thức dạy học được áp dụng phổ biến trong giáo dục ngày nay với mục đích tạo điều kiện thuận lợi cho các em được ứng dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn. Hơn nữa, việc học các kiến thức thông qua các hoạt động thực tiễn sẽ giúp các em tiếp thu nhanh chóng và hiệu quả.

Căn cứ vào số lượng học sinh giáo viên giảng dạy có thể phân chia hình thức dạy học thành hình thức dạy học toàn lớp và hình thức dạy học theo nhóm.

Trong đó, hình thức dạy học toàn lớp là giáo viên tiến hành giảng dạy chung cho cả lớp trên cơ sở mỗi học sinh tự mình hoàn thiện nhiệm vụ học tập chung. Còn hình thức tổ chức dạy học theo nhóm là hình thức trong đó học sinh từng nhóm trao đổi ý tưởng, kiến thức với nhau. Trên cơ sở đó các em giúp đỡ, hợp tác với nhau trong việc tiếp nhận kiến thức và hình thành các kỹ năng quan trọng. Có hai hình thức học tập theo nhóm đó là hình thức học tập theo nhóm thống nhất và nhóm có tính phân hóa. Hình thức học tập theo nhóm thống nhất tức là tất cả học sinh được thực hiện nhiệm vụ như nhau. Còn hình thức học tập theo nhóm có tính phân hóa đó là việc học sinh tự thực hiện các nhiệm vụ khác nhau trong khuôn khổ đề tài chung.

Như đã nói ở trên, khi giáo viên lựa chọn hình thức tổ chức giảng dạy cần phải linh hoạt phù hợp với mục đích và môi trường làm việc. Tất cả các hình thức có mối quan hệ mật thiết, hỗ trợ lẫn nhau.

2, Các biện pháp xây dựng môi trường học tập hiện đại cho học sinh trung học cơ sở có ứng dụng công nghệ thông tin

Ngày nay, công nghệ thông tin phát triển một cách nhanh trong được ứng dụng phổ biến trong mọi lĩnh vực đời sống, trong đó có giáo dục. Công nghệ thông tin giúp việc học ngày nay tiết kiệm thời gian, tiết kiệm chi phí, tạo sự chủ động cho người học. Bên cạnh đó người học chủ động tiếp nhận kiến thức thông qua nhiều kênh khác nhau với số lượng thông tin đa chiều. Hơn hết, trong mối quan hệ giáo dục, người dạy trở thành người hỗ trợ còn người học trở nên chủ động.

Đối với giáo viên và học sinh, việc ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy không chỉ là phương tiên mà còn là môi trường giáo dục hiệu quả. Với giáo viên, khi ứng dụng công nghệ thông tin sẽ là phương thức hữu hiệu giúp giáo viên dễ dàng truyền thụ kiến thức thông qua các bài giảng trực quan sinh, sinh động cùng với hệ thống video, hình ảnh. Với học sinh, việc ứng dụng công nghệ thông tin tạo điều kiện thuận lợi nhất để chiếm lĩnh kiến thức.  Thêm nữa, ứng dụng công nghệ thông tin vào giáo dục còn giúp phát huy vai trò, vị trí của người dạy và người học, góp phần đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức giảng dạy.

Thiết kế dạy học tích cực và sử dụng giáo án điện tử là biện pháp xây dựng môi trường học tập hiện đại cho học sinh trung học cơ sở.

Thiết kế giáo án điện tử dạy học tích cực được thực hiện qua các bước sau:

Bước 1: Thiết kế giáo án điện tử dạy học tích cực nhằm tích cực hóa quá trình nhân thức, quá trình tư duy của học sinh. Giáo án điện tử dạy học tích cực bao gồm những nội dung sau

– Xác định mục tiêu bài học;

– Chuẩn bị thiết bị dạy học;

– Sử dụng hệ thống các phương pháp, biện pháp phù hợp.

Giáo án dạy học tích cực có thể thiết kế trên các chương trình như MS. Word, MS. Powerpoint,…

Bước 2: Chọn lựa các nội dung có thể ứng dụng công nghệ thông tin theo nguyên tắc trong bài dạy có nội dung kiến thức vì lý do nhất định mà không thể hiện được. Ví dụ, thí nghiệm không thể tiến hành do thí nghiệm quá nguy hiểm, độc hại và chi phí lớn; các iện tượng tự nhiên học sinh không thể tiếp cận được như song thần, núi lửa, cấu trúc phân tử,…

Bước 3: Thiết kế các thí nghiệm ảo, thí nghiệm mô phòng, mô hình mô phỏng,..

Bước 4: Tích hợp các thí nghiệm ảo, thí nghiệm mô phỏng vào các nội dung phù hợp trong giáo án dạy học tích cực.

Bước 5: Đóng gói toàn bộ nội dung dữ liệu giáo án điện tử dạy học tích cực.

Phương pháp tổ chức học tập trong môi trường E-learning cũng là một biện pháp hữu hiệu. Khái niệm E – learning được hiều theo nhiều quan điểm khác nhau, tuy nhiên, với mỗi cách tiếp cận, giáo viên có hướng nghiên cứu và vận dung triển khai dưới hình thức khác nhau để mang lại hiệu quả cho công tác giảng dạy. Nhìn chung, phần lớn mọi người tiếp cận khái niệm E-learning với việc sử dụng web và internet trong việc cung cấp, phân phối các giải pháp và phương tiện học tập.

Môi trường E-learning có những ưu điểm trong công tác giáo dục hiện nay như sau:

Một là, không bị giới hạn về thời gian và không gian. Hiện nay, hầu hết mọi người đều có phương tiện kết nối internet, nhờ vậy đã giảm dần khoảng cách về thời gian và không gian giảng dạy. Một khóa học E-learning được truyền tải qua mạng máy tính tới người học, cho phép học sinh học tập mọi lúc, mọi nơi.

Hai là, tính lính hoạt, mềm dẻo. Với khóa học E-learning, người học không bị ràng buộc về thời gian, nơi chốn. Nhờ vậy có thể chủ động điều chỉnh thời gian học tập và lựa chọn khóa học phù hợp với điều kiện của bản thân về mặt thời gian và kinh tế.

Ba là, dễ tiếp cận và truy cập ngẫu nhiên. Học sinh có thể học tập bất cứ lúc nào, chỉ cần có phương tiện có thể truy cập được internet. Hệ thống học tập e-learning có danh mục bài giảng và tài liệu phong phú, người học có thể tùy ý lựa chọn tùy theo ý thích phù hợp với trình độ kiến thức và điều kiện truy cập mạng của mình.

Bốn là tính cập nhật. E-learning giúp giáo viên có thể linh hoạt cập nhật các nội dung học tập nhằm đáp ứng tốt nhất nhu cầu học tập của học sinh.

Năm là, tăng cường hóa khả năng trao đổi giữa người dạy và người học. Với E-learning cho phép người học và giáo viên có thể trao đổi với nhau ngoài thời gian học tập thông qua diễn đàn hoặc email.Thông qua diễn đàn có thể nắm được nhiều thông tin hữu ích từ việc các thành viên trao đổi với nhau. Bên cạnh đó, diễn đàn là nơi học sinh và giáo viên chia sẻ các tài liệu có liên quan để tham khảo. Ngoài ra, E-learning còn có tính chất phản hổi tức thời, cho phép giáo viên và học sinh theo dõi quá trình đào tạo và có sự điều chỉnh dạy học phù hợp.

Sáu là, tính hấp dẫn. Với các phần mềm ứng dụng công nghệ thông tin, E-learning cho phép giáo viên tạo ra những bài giảng trực quan sinh động. Nội dung kiến thức không chỉ được thể hiện qua văn bản mà còn được thể hiện qua đồ họa, âm thanh. Từ đó, đòi hòi học sinh cần sử dụng cùng lúc các giác quan như nghe, nhìn giúp học sinh tăng cường mức độ tập trung.

Bảy là, tiết kiệm chi phí cho đào tạo. Việc sử dụng e-learning giúp giảm các chi phí như chi phí thuê giáo viên giảng dạy, chi phí thuê phòng học, chi phí mua các phương tiện giảng dạy. Bên cạnh đó, còn tiết kiệm các chi phí đi lại cho cả giáo viên và học sinh.

Hiện nay, e-learning có hai hình thức học tập chính đó là học tập trực tuyến và học tập hỗn hợp.

Học tập trực tuyến là hình thức mà trong đó việc học được tiền hành hoàn toàn trên môi trường mạng. Ở hinh thức này được thể hiện qua việc dạy học đồng bộ và dạy học không đồng bô. Dạy học đồng bồ được thực hiện qua chương trình truyền hình trực tiếp, hội thảo bằng âm thanh, hình ảnh hoặc điện thoại. Còn dạy học không đồng bộ là việc dạy và học không cùng lúc, không có sự tương tác trực tiếp giữa giáo viên và học sinh.

Học tập hỗn hợp là hình thức học tập với sự kết hợp giữa học tập trực tuyến và tương tác trực tiếp.

Qua những biện pháp nêu trên, ta có thể rút ra một số biện pháp tổ chức học tập qua môi trường cho học sinh trung học cơ sở như giáo viên thiết kế bài giảng/bài học trực tuyến; tổ chức học tập và trao đổi trực tuyến; tổ chức kiểm tra đánh giá trực tuyến, tự động cho học sinh, mở các lớp học ảo trên mạng; xây dựng các website học tập,…

Trên đây là toàn bộ nội dung kiến thức mà bản thân tôi đã thu nhận được qua quá trình học tập module 6. Như vậy, giáo viên trong giáo dục hiện đại cần biết cách xây dựng môi trường học tập vừa mang tính truyền thống, vừa mang tính hiện đại cho học sinh trung học cơ sở. Từ đó, nâng cao hiệu quả giáo dục.

Tải (Download) Mẫu Bài thu hoạch bồi dưỡng thường xuyên THCS module 6