Phát mại tài sản là gì?

Vay vốn sử dụng tài sản bảo đảm là hình thức vay vốn không còn xa lạ với nhiều người. Khi người thế chấp tài sản không thực hiện nghĩa vụ hoặc vi phạm nghĩa vụ quy định tại hợp đồng thế chấp tài sản thì ngân hàng sẽ thi hành phát mại tài sản thế chấp. Vậy phát mại tài sản là gì? Để giúp quý độc giả nắm rõ hơn về phát mại tài sản là gì? luathoangphi.vn xin gửi tới quý độc giả những thông tin qua bài viết sau đây.

Khái niệm phát mại tài sản là gì?

Phát mại tài sản là hình thức mà ngân hàng hoặc đơn vị đứng ra cho người vay vốn công bố và bán tài sản bảo đảm của khách hàng công khai theo thủ tục do pháp luật quy định, vì khách hàng không có khả năng chi trả và thanh lý hợp đồng vay vốn đã ký kết, phát mại tài sản là công bố và bán tài sản công khai theo thủ tục do pháp luật quy định để thanh toán nợ.

Trong các hợp đồng cho vay thế chấp, thường ngân hàng và bên vay sẽ thỏa thuận điều khoản về xử lý tài sản đảm bảo, nếu bên vay vốn ngân hàng vi phạm nghĩa vụ trả nợ thì ngân hàng có quyền yêu cầu bên thế chấp chuyển giao tài sản thế chấp để phát mại. Nếu bên thế chấp đồng thuận về việc này thì ngân hàng có quyền tiếp quản tài sản và tiến hành thủ tục công khai phát mại, đấu giá tài sản theo quy định.Tuy nhiên, sẽ có những rủi ro xảy ra và khách hàng sẽ không chấp nhận việc đấu giá tài sản, và buộc ngân hàng sẽ khởi kiện tòa án và nhờ pháp luật can thiệp giải quyết.

Hành vi phát mại tài sản có thể do người sở hữu tài sản, do người có quyền theo hợp đồng hoặc theo quy định của pháp luật thực hiện nhằm thanh toán khoản nợ phát sinh từ quan hệ hợp đồng hoặc từ một sự kiện được pháp luật quy định. Do liên quan đến nhiều bên nên pháp luật có các định cụ thể về điều kiện, trình tự, thủ tục phát mại tài sản. Tài sản phát mại có quy thể là động sản hoặc bất động sản.

Trên đây là nội dung giải đáp cho phát mại tài sản là gì? Vậy, ngân hàng quy định những phương thức phát mại như thế nào?

Các phương thức phát mại tài sản theo quy định ngân hàng hiện nay

Khi người thế chấp tài sản không thực hiện nghĩa vụ hoặc vi phạm nghĩa vụ quy định tại hợp đồng thế chấp tài sản thì ngân hàng sẽ thi hành phát mại tài sản thế chấp thông qua các phương thức theo quy định tại Điều 303 Bộ luật Dân sự 2015  bao gồm:

– Bán đấu giá tài sản:

Theo quy định thì đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản thông qua thủ tục trả giá công khai giữa nhiều người muốn mua và người trả giá cao nhất là người được quyền mua tài sản bán. Nếu căn cứ quy định của Luật đấu giá tài sản thì “Bán đấu giá tài sản là hình thức bán tài sản công khai theo phương thức trả giá lên, có từ hai người trở lên tham gia đấu giá theo nguyên tắc và trình tự, thủ tục được quy định tại Nghị định này. Phương thức trả giá lên là phương thức trả giá từ thấp lên cao cho đến khi có người trả giá cao nhất.”

– Bên nhận bảo đảm tự bán tài sản:

Trường hợp trong giao dịch bảo đảm có thỏa thuận hoặc được bên bảo đảm đồng ý thì bên nhận bảo đảm có thể tự bán tài sản để bù đắp lại giá trị nghĩa vụ do bên có nghĩa vụ không thực hiện.

– Bên nhận bảo đảm nhận chính tài sản để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ của bên bảo đảm:

Thông thường khi xác lập biện pháp bảo đảm thì giá trị của tài sản bảo đảm bằng hoặc lớn hơn nghĩa vụ được bảo đảm, cho nên các bên có thể thỏa thuận bên nhận bảo đảm nhận chính tài sản đó để thay thế cho việc thực hiện nghĩa vụ. Trường hợp giá trị tài sản bảo đảm lớn hơn nghĩa vụ thì bên nhận bảo đảm phải thanh toán lại cho bên bảo đảm và ngược lại.

– Phương thức khác:

Đây là phương thức luật dự phòng và cho phép các bên thỏa thuận về cách thức xử lý tài sản bảo đảm.

Trường hợp không có thỏa thuận về phương thức xử lý tài sản bảo đảm theo quy định trên thì tài sản được bán đấu giá, trừ trường hợp luật có quy định khác.

Quy trình phát mại tài sản

Bên cạnh việc hiểu về phát mại tài sản là gì? thì quy trình phát mại cũng được rất nhiều người quan tâm. Phát mại nhằm đảm bảo cho sự khách quan, quyền nghĩa vụ và lợi ích của bên cho thế chấp, thì quá trình xử lý tài sản bảo đảm phải được thực hiện một cách công khai và minh bạch để cho mọi người cùng được biết.

Các bước của thủ tục phát mại tài sản bao gồm 5 bước như sau:

– Bước 1: Thông báo về việc xử lý phát mại tài sản

Đầu tiên thì cơ quan tổ chức phụ trách việc xử lý tài sản sẽ ra thông báo bằng văn bản về việc xử lý tài sản bảo đảm cho các bên liên quan bằng văn bản. Và  thông báo đó sẽ được chuyển tiếp và lưu trữ tại cơ quan đăng ký trước khi tiến hành việc xử lý tài sản theo quy định của pháp luật.

Theo quy định của pháp luật về đăng ký giao dịch bảo đảm bao gồm những nội dung chủ yếu bao gồm:

+ Văn bản phải nêu rõ lý do tài sản bị xử lý

+ Mô tả các thông tin về tài sản

+ Các nghĩa vụ được bảo đảm

+ Các thông tin về địa điểm xử lý tài sản và thời gian, phương thức xử lý tài sản bảo đảm

– Bước 2: Định giá tài sản

Với những trường hợp không có thỏa thuận rõ trong hợp đồng thì tài sản được định giá thông qua tổ chức định giá tài sản hoặc bên bảo đảm. Và bên nhận bảo đảm có quyền thỏa thuận về giá tài sản bảo đảm. Trong quá trình định giá phải bảo đảm được tính khách quan, phù hợp với giá thị trường.

– Bước 3: Bán tài sản

Một trong những thủ tục phát mãi tài sản thế chấp ngân hàng quan trọng đó chính là bán tài sản.

Ở vào thời điểm trước khi xử lý tài sản bảo đảm, mà bên bảo đảm thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình đối với bên nhận bảo đảm và thanh toán các chi phí phát sinh, thì có quyền nhận lại tài sản đó.

Trường hợp ngoại lệ thì pháp luật có quy định khác về thời điểm bên đi vay được nhận lại tài sản bảo đảm trước khi xử lý phát mại.

Trong trường hợp không có thoả thuận trong hợp đồng về phương thức xử lý tài sản bảo đảm hoặc không thực hiện nghĩa vụ thì các tài sản này được bán đấu giá.

– Bước 4: Thanh toán số tiền có được từ việc xử lý phát mại

Sau khi đã thanh toán toàn bộ chi phí liên quan đến thủ tục phát mãi tài sản thế chấp ngân hàng như chi phí bảo quản hồ sơ, thu giữ và xử lý tài sản cầm cố, thế chấp thì tổng số tiền còn lại sẽ được xử lý theo thứ tự ưu tiên theo quy định, sự thỏa thuận hoặc pháp luật.

Trường hợp 1: số tiền có được từ việc xử lý tài sản sau khi thanh toán chi phí bảo quản, thu giữ và xử lý nhỏ hơn giá trị tài sản thế chấp được bảo đảm, thì pháp luật sẽ xác định bên bảo đảm (bên vay) là nghĩa vụ không có bảo đảm và các bên phải thực hiện nghĩa vụ của mình khi xử lý phát mại quyền sử dụng tài sản.

Trường hợp 2: số tiền nhận được từ việc xử lý tài sản bảo đảm sau khi thanh toán cho các chi phí thu giữ các tài sản, quá trình bảo quản và xử lý các tài sản thế chấp, cầm cố lớn hơn so với giá trị nghĩa vụ được bảo đảm thì phần chênh lệch phải được trả cho người có tài sản còn lại nếu có.

– Bước 5: Chuyển quyền sở hữu tài sản cho người kế sở hữu khi xử lý tài sản bảo đảm

Trên đây là nội dung tư vấn về phát mại tài sản là gì? Cảm ơn Quý khách hàng đã quan tâm theo dõi bài viết của chúng tôi.