Cơ quan nào có thẩm quyền quyết định đại xá

Ân xá, đại xá, đặc xá đều là những khái niệm khá quen thuộc đối với tất cả mọi người. Tuy nhiên, các khái niệm này lại thường xuyên bị sử dụng không đúng, cũng như là rất nhiều người không hiểu rõ về các khái niệm nay.

Trong bài viết lần này, chúng tôi sẽ cung cấp tới quý bạn đọc một số nội dung liên quan tới vấn đề: Cơ quan nào có thẩm quyền quyết định đại xá.

Quy định của pháp luật hiện hành về đại xá

Trước khi tìm hiểu về Cơ quan nào có thẩm quyền quyết định đại xá, chúng ta cùng nhau tìm hiểu xem vậy ân xá, đặc xá, đại xá là gì?

Ân xá là đặc ân của Nhà nước trong việc miễn giảm trách nhiệm hình sự hoặc hình phạt với người phạm tội, thể hiện chính sách nhân đạo của Nhà nước với những người phạm tội, mở ra cho những người phạm tội khả năng hối cải, cải tạo, giáo dục trở thành người có ích cho xã hội và nhanh chóng tá hòa nhập cộng đồng.

Trên thực tế, hiện nay không có văn bản cụ thể nào định nghĩa về ân xá. Ân xá được thể hiện dưới 02 hình thức là: đại xá và đặc xá.

– Về mặt bản chất:

Đại xá là một chính sách khoan hồng của Nhà nước, trong đó thực hiện việc không truy cứu trách nhiệm hình sự, tha tội hoàn toàn, miễn hình phạt cho một số loại tội phạm hoặc nhiều người phạm tội nhất định không phân biệt họ đang chấp hành hình phạt, đã bị truy tố hay xét xử hay chưa.

– Đối tượng áp dụng:

Người phạm tội trong tất cả các giai đoạn tố tụng (điều tra, truy tố, xét xử) hoặc đang thực hiện việc thi hành án.

– Điều kiện áp dụng:

Được áp dụng trong những sự kiện trọng đại, dịp quan trọng trong đời sống chính trị quốc gia. Ở Việt Nam, căn cứ vào tình hình phát triển kinh tế xã hội, đời sống chính trị và mức độ nguy hiểm của hành vi phạm tội và tình trạng phạm tội để quyết định về việc đại xá hay không đại xá đối với những hành vi phạm tội hoặc loại tội phạm nào.

– Phạm vi áp dụng:

Áp dụng trên phương diện rộng, với hàng loạt hành vi phạm tội hoặc người phạm tội theo điều kiện nhất định.

– Hậu quả pháp lý:

Đại xá thể hiện sự khoan hồng, mang bản chất là tha tội hoàn toàn cho người phạm tội nên người được áp dụng biện pháp đại xá sẽ được xác định từ người phạm tội thành người không có tội, và sẽ không có án tích khi xem xét về lý lịch tư pháp. Người phạm tội sau khi được đại xạ thì sẽ trở thành một công dân bình thường.

Cơ quan có thẩm quyền đại xá

Căn cứ quy định tại Điều 10 – Hiến pháp năm 2013 Quốc hội có những nhiệm vụ và quyền hạn sau đây:

Do đó, cơ quan có thẩm quyền quyết định đại xá là Quốc hội, được quy định cụ thể trong Hiến pháp năm 2013.

Sự khác nhau giữa đặc xá và đại xá

Quyết định đại xá thường vào những dịp quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước. Nước ta có 02 lần đại xá, đó chính là vào năm 1946 và năm 1976.

Người phạm tội thực hiện những hành vi được nếu trong văn bản đại xá dù đang ở giai đoạn điều tra, truy tố hay xét xử đều được miễn trách nhiệm hình sự; Nếu đã bị tuyên hình phạt, đang chấp hành hình phạt thì được miễn chấp hành phần hình phạt còn lại và được xóa án tích; nếu đã chấp hành xong hình phạt hay các quyết định khác của Tòa án thì được xóa án tích.

Đặc xá là sự khoan hồng đặc biệt của Nhà nước quyết định tha tù trước thời hạn cho người bị kết án phạt tù có thời hạn, tù chung thân sự kiện trọng đại, ngày lễ lớn của đát nước hoặc trong trường hợp đặc biệt. Đặc xá thường được ban hành nhân dịp kỷ niệm những ngày lễ lớn của dân tộc và đặc xá thuộc thẩm quyền của Chủ tịch nước được quy định tại khoản 3 – Điều 88 – Hiến pháp năm 2013.

Đều là biện pháp khoan hồng của Nhà nước đối với người phạm tội nhưng đại xá có ý nghĩa chính trị to lớn hơn so với đặc xá.

Một điểm quan trọng để phân biệt giữa đại xá và đặc xá là:

Đại xá được áp dụng đối với một hoặc một số hành vi phạm tội nhất định, theo đó, hàng loạt người đã thực hiện hành vi được xác định trong quyết định đại xá sẽ được tha, miễn trách nhiệm hình sự. Điều đó có ý nghĩa đại xá được thi hành rộng rãi. Truy nhiên, vẫn có loại trừ một số tội phạm nguy hiểm mà nếu tha sẽ ảnh hưởng lớn đến trật tự xã hội và an ninh quốc gia.

Đối với đặc xá được áp dụng với trường hợp người phạm tội cụ thể. Căn cứ vào tình hình thực tiễn, Chủ tịch nước đưa ra tiêu chuẩn của từng đợt đặc xá. Theo đó, người đang chấp hàn hình phạt tù làm đơn xin được xét đặc xá, hoặc cơ quan tổ chức hữu quan đề nghị lập thành danh sách cụ thể trình Chủ tịch nước quyết định.

Như vậy, cơ quan nào có thẩm quyền quyết định đại xá đã được chúng tôi phân tích chi tiết trong bài viết phái trên. Bên cạnh đó, chúng tôi cũng phân tích một số vấn đề xoay quanh nội dung đại xá.