Xóa án tích đối với người dưới 18 tuổi bị kết án như thế nào?

Quy định về xóa án tích

Phân tích về xóa án tích theo quy định hiện hành

Điều luật quy định về những trường hợp không có án tích và hình thức, điều kiện được xóa án tích cho người dưới 18 tuổi bị kết án. 

Khoản 1 của điều luật quy định 03 trường hợp người dưới 18 tuổi bị kết án được coi là không có án tích: 

– Người bị kết án là người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi; 

– Người bị kết án là người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội ít nghiêm trọng, tội nghiêm trọng hoặc tội rất nghiêm trọng do vô ý; và 

– Người dưới 18 tuổi bị áp dụng biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng. 

Quy định này nhằm tạo thuận lợi để người dưới 18 tuổi bị kết án tái hòa nhập xã hội. Theo đó, những người này chỉ cần chấp hành xong hình phạt và các quyết định khác của bản án sẽ được coi là người chưa bị kết án. 

Khoản 2 của điều luật quy định hình thức và điều kiện xóa án tích đối với người dưới 18 tuổi bị kết án về tội rất nghiêm trọng do cố ý hoặc về tội phạm đặc biệt nghiêm trọng. Cụ thể: 

– Về hình thức xóa án tích: Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án chỉ có hình thức đương nhiên xoá án tích. 

– Về điều kiện: Kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án, người bị kết án không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn sau đây sẽ đương nhiên được xóa án tích: 

+ 06 tháng trong trường hợp bị phạt cảnh cáo, phạt tiền, phạt cải tạo không giam giữ hoặc phạt tù nhưng được hưởng án treo;

+ 01 năm trong trường hợp bị phạt tù đến 05 năm;

+ 02 năm trong trường hợp bị phạt tù từ trên 05 năm đến 15 năm;

+ 03 năm trong trường hợp bị phạt tù trên 15 năm. 

Như vậy, người dưới 18 tuổi phạm tội chỉ cần không thực hiện hành vi phạm tội mới trong thời hạn nêu trên kể từ khi chấp hành xong hình phạt chính hoặc hết thời gian thử thách án treo hoặc từ khi hết thời hiệu thi hành bản án sẽ đương nhiên được xóa án tích. 

So với quy định của BLHS 1999, quy định về xóa án tích đối với người dưới 18 tuổi bị kết án tại Điều 107 BLHS năm 2015 đã có quy định theo hướng có lợi hơn.

Cụ thể: Khoản 2 Điều 77 BLHS 1999 chỉ coi là không có án tích khi người dưới 18 tuổi bị áp dụng biện pháp tư pháp là giáo dục tại xã, phường, thị trấn và đưa vào trường giáo dưỡng thì không coi là có án tích.

Trong khi đó, khoản 1 Điều 107 BLHS năm 2015 đã mở rộng hơn gồm người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi bị kết án không phụ thuộc vào loại tội đã phạm cũng như hình phạt đã được áp dụng.

Người dưới 18 tuổi bị áp dụng biện pháp tư pháp đưa vào trường giáo dưỡng và người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi bị kết án về tội phạm ít nghiêm trọng, tội phạm nghiêm trọng hoặc tội phạm rất nghiêm trọng nhưng là tội vô ý.