Tội Cấm cư trú theo quy định Bộ luật hình sự mới nhất

Cấm cư trú là gì?

Cấm cư trú là buộc người bị kết án phạt tù không được tạm trú hoặc thường trú ở một số địa phương nhất định. Thời hạn cấm cư trú là từ 01 năm đến 05 năm, kể từ ngày chấp hành xong hình phạt tù.

Điều luật quy định nội dung và thời hạn của hình phạt cấm cư trú. Cấm là một động từ mà theo Từ điển tiếng Việt là “không cho phép làm việc gì đó…, không cho phép tự do qua lại hoặc đi vào một khu vực nào đó”.

Như vậy, cấm cư trú được hiểu là không cho phép một người nào đó được cư trú ở một khu vực nhất định. Trên cơ sở nhận thức trên, có thể định nghĩa về hình phạt cấm cư trú như sau: Hình phạt cấm cư trú là biện pháp cưỡng chế nghiêm khắc của Nhà nước được quy định trong BLHS do Tòa án áp dụng với người bị kết án về những tội nhất định với nội dung không cho phép họ thường trú hoặc tạm trú ở một hoặc một số địa phương nhất định trong thời hạn nhất định nhằm ngăn ngừa họ phạm tội mới.

Bình luận tội cấm cư trú theo quy định mới nhất

Tội Cấm cư trú theo quy định Bộ luật hình sự mới nhất thì theo điều luật, cấm cư trú là biện pháp cưỡng chế “buộc người bị kết án phạt tù không được tạm trú hoặc thường trú ở một số địa phương nhất định trong thời hạn “từ 01 năm đến 05 năm”. Tính nghiêm khắc của hình phạt cấm cư trú thể hiện ở chỗ người bị kết án phạt tù bị tước quyền tự do cư trú ở một hoặc một số địa phương trong thời gian nhất định.

Việc cấm người bị kết án phạt tù không được cư trú (tạm trú hoặc thường trú) ở địa phương nhất định là nhằm hạn chế, ngăn ngừa họ lợi dụng sự am hiểu địa bàn, cũng như những mối quan hệ xã hội mà họ đã có trước đây hoặc các điều kiện thuận lợi khác ở địa phương đó để phạm tội lại.

Điều luật không liệt kê những địa phương mà người bị kết án có thể bị cấm cư trú. Thực tiễn xét xử cho thấy, những địa phương mà người bị kết án phạt tù có thể bị cấm cư trú thường là những khu vực quan trọng, xung yếu về chính trị, kinh tế và quốc phòng như: Những khu vực quan trọng ở trong các thành phố lớn và những khu công nghiệp tập trung, những khu vực ở biên giới, bờ biển, hải đảo, những khu vực có những cơ sở quốc phòng quan trọng, những khu vực có những đầu mối giao thông quan trọng.

Khi áp dụng hình phạt này, Tòa án phải ghi rõ trong bản án cấm người bị kết án cư trú ở địa phương nào và thời hạn bị cấm là bao lâu. Người bị kết án có quyền được lựa chọn nơi cư trú ngoài nơi đã bị cấm.

Về những điều kiện áp dụng hình phạt này, điều luật quy định như sau:

– Thứ nhất, cấm cư trú chỉ được áp dụng kèm theo hình phạt tù. Không thể áp dụng hình phạt cấm cư trú kèm theo hình phạt cảnh cáo, hình phạt phạt tiền hoặc hình phạt cải tạo không giam giữ vì các hình phạt này rõ ràng là không nghiêm khắc bằng hình phạt cấm cư trú. Đối với hình phạt tử hình và hình phạt tù chung thân, việc áp dụng kèm theo hình phạt cấm cư trú là vô nghĩa. Tuy nhiên, theo diễn đạt của luật có thể hiểu hình phạt tù được nêu tại điều luật có thể là tù chung thân.

Về vấn đề này cũng có ý kiến cho rằng, hình phạt cấm cư trú cũng có thể được áp dụng kèm theo hình phạt tù chung thân, vì trong thực tiễn thi hành án không có người bị kết án tù chung thân phải thi hành hình phạt này cả đời trong trại giam, thường thì họ được giảm án, tha tù trở về chung sống với gia đình và xã hội. Khi đó, hình phạt cấm cư trú có thể được áp dụng.

– Thứ hai, hình phạt cấm cư trú chỉ được áp dụng trong những trường hợp điều luật về tội phạm của BLHS có quy định. Theo đó, các điều luật về tội phạm cụ thể quy định hình phạt bổ sung này là hình phạt có thể được áp dụng trong sự lựa chọn với các hình phạt bổ sung … khác (ví dụ Điều 122 quy định hình phạt bổ sung đối với các tội xâm phạm an ninh quốc gia).

Điều luật không quy định hình phạt cấm cư trú được áp dụng với loại tội phạm nào. Nhưng qua nghiên cứu các điều luật về tội phạm có quy định hình phạt cấm cư trú cho thấy, hình phạt này chỉ được quy định với tội phạm cố ý và thuộc loại tội phạm nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng. Trong đó, trước hết và chủ yếu là các tội xâm phạm an ninh quốc gia và một số tội xâm phạm an toàn công cộng.

Điều luật không xác định nghĩa vụ khác mà người bị kết án cấm cư trú còn phải thực hiện.

Theo Luật thi hành án hình sự, người bị kết án còn có nghĩa vụ chấp hành nghiêm chỉnh cam kết của mình trong việc tuân thủ pháp luật; phải có mặt theo yêu cầu của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi người chấp hành án cư trú. Chỉ khi có lý do chính đáng và được sự đồng ý của Ủy ban nhân dân cấp xã nơi bị cấm cư trú, thì người chấp hành án phạt cấm cư trú được đến địa phương đó, thời gian lưu trú do Ủy ban nhân dân cấp xã nơi đến quyết định, nhưng mỗi lần không được quá 05 ngày.