Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Khi người thân qua đời để lại di sản thì quyền hưởng di sản là quyền của mọi người thừa kế. Tuy nhiên, vì một số lý do, người này không muốn nhận một phần quyền thừa kế mà mình được hưởng.

Trong trường hợp này, họ cần phải làm thủ tục từ chối tài sản thừa kế. Do đó, điều quan trọng là phải hiểu quá trình từ chối nhận thừa kế và các điều kiện để việc từ chối có hiệu lực.

Vậy Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế như thế nào? Cùng chúng tôi giải đáp thắc mắc trên trong nội dung bài viết dưới đây.

Từ chối nhận di sản thừa kế là gì?

Từ chối nhận di sản thừa kế là hành vi thể hiện ý chí của cá nhân khi được nhận tài sản hợp pháp từ người khác để lại,  trong đó di sản thừa kế là toàn bộ tài sản thuộc quyền sở hữu hợp pháp của người đã chết, quyền về tài sản của người đó. Di sản thừa kế sẽ bao gồm tài sản riêng của người chết, phần tài sản của người chết trong tài sản chung với người khác.

Theo đó điều kiện được từ chối nhận di sản thừa kế

Từ chối nhận di sản thừa kế là quyền của người được hưởng thừa kế trừ trường hợp từ chối nhằm trốn tránh thực hiện nghĩa vụ. Tuy nhiên việc từ chối nhận di sản cũng phải đáp ứng các điều kiện pháp luật quy định.

Theo Điều 620 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định chi tiết về từ chối nhận di sản:

Theo quy định trên, các điều kiện để được từ chối nhận di sản thừa kế bao gồm:

– Là người có quyền: Người từ chối phải là người có quyền được hưởng di sản thừa kế; không nhằm trốn tránh nghĩa vụ;

– Đảm bảo hình thức: Lập thành văn bản, gửi đến người quản lý di sản, người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản thừa kế để biết;

– Thời gian thực hiện: Thể hiện trước thời điểm phân chia di sản.

Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế

Một trong những nội dung được BLDS năm 2015 quy định thay đổi so với BLDS năm 2005 đó là khoản 2 Điều 620 BLDS năm 2015 đã bỏ quy định “người từ chối nhận di sản phải báo cho cơ quan công chứng hoặc Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản” được quy định tại khoản 2 Điều 642 BLDS 2005. 

BLDS năm 2015 không còn quy định việc công chứng, chứng thực văn bản từ chối nhận di sản như một thủ tục bắt buộc làm ảnh hưởng đến hiệu lực của văn bản từ chối. Như vậy, việc công chứng hoặc chứng thực văn bản từ chối nhận di sản thừa kế cũng là một trong những bước của thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế? và được thực hiện theo nhu cầu của người từ chối.

Mặt khác, căn cứ Điều 59 Luật Công chứng năm 2014 quy định về công chứng văn bản từ chối nhận di sản như sau:

Từ những phân tích trên có thể tóm gọn lại Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế như sau: bạn cần lập thành văn bản về việc từ chối nhận di sản trên và thông báo cho những người thừa kế khác, người được giao nhiệm vụ phân chia di sản, cơ quan công chứng hoặc Uỷ ban nhân dân xã, phường, thị trấn nơi có địa điểm mở thừa kế về việc từ chối nhận di sản.

Lưu ý: Khi công chứng văn bản trên thì cần bản sao di chúc trong trường hợp thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản và người yêu cầu công chứng theo pháp luật về thừa kế; giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết.

Thời hạn thực hiện từ chối nhận di sản thừa kế

Khi thực hiện Thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế bạn cũng cần quan tâm đến thời hạn phải thực hiện từ chối để đảm bảo quyền của mình.

Căn cứ khoản 3 Điều 620 Bộ luật dân sự năm 2015 quy định chi tiết về từ chối nhận di sản:

Theo đó, việc thực hiện thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế chỉ cần được thực hiện trước thời điểm những người thừa kế tiến hành thỏa thuận phân chia di sản thừa kế.

Đây là điểm mới so với quy định tại Điều 642 Bộ luật Dân sự năm 2005:  thời hạn từ chối nhận di sản thừa kế là 06 tháng kể từ ngày mở thừa kế. Sau thời hạn này nếu không từ chối thì được coi là đồng ý nhận thừa kế.

Quy định mới này đã mở hơn để đảm bảo khắc phục những bất cập trong thực tiễn, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của người hưởng thừa kế.

Trên đây, là toàn bộ nội dung liên quan đến định nghĩa từ chối nhận di sản thừa kế, thủ tục từ chối nhận di sản thừa kế và thời hạn thực hiện từ chối nhận di sản thừa kế