Quyền của cha, mẹ với con trong trường hợp chung sống như vợ, chồng

Câu hỏi:

Kính thưa Luật sư. Tôi là Nguyễn Việt Hà, 32 tuổi, làm bảo vệ. Tôi có quan hệ như vợ chồng với 1 phụ nữ(ở Sài Gòn) không có đăng kí kết hôn( hai bên gia đình đều biết và chấp nhận). Chúng tôi có 2 con gái (1 bé 36 tháng, 1 bé 6 tháng). Bé 36 tháng có giấy khai sinh tên cả cha và mẹ, theo quê cha nhưng được đăng kí ở Sài Gòn, hiện cũng có hộ khẩu tại đây. Bé 6 tháng thì khai sinh chỉ có tên mẹ ( vì thủ tục luật mới hơi rắc rối nên chưa có điều kiện làm tên cha ). Trong khoảng thời gian đó cả 2 bên đều lúc sống chung ở ngoại, lúc ở nội. Nay chúng tôi không còn thấy hòa hợp được nữa, tôi muốn dành quyền được nuôi cháu lớn thì liệu có được không và thủ tục như thế nào?? ( Tôi cũng có biết là trẻ dưới 36 tháng thì phải ở với mẹ). Mẹ của con tôi cũng không có việc làm ổn định (hiện bán tranh chữ thập online) nhưng khi tôi đề cập quyền được nuôi con thì dứt khoát không cho tôi được quyền nuôi con, kể cả khi tôi nói dẫn con về Đà Nẵng chơi cũng không cho với đủ lý do. Xét về điều kiện và hoàn cảnh thì việc nuôi 2 đứa trẻ là quá sức với mẹ của 2 con tôi. Rất mong Luật sư tư vấn giúp tôi.

Trả lời:

Về câu hỏi của bạn, chúng tôi trả lời như sau:

–  Theo quy định tại Khoản 7 Điều 3 Luật hôn nhân gia đình 2014  giải thích: “Chung sống như vợ chồng là việc nam, nữ tổ chức cuộc sống chung và coi nhau như là vợ chồng”. Như vậy,  pháp luật hiện hành tiếp tục không can thiệp vào việc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng giới tính, giữa người chuyển giới với người khác hoặc giữa những người chuyển giới với nhau.

–  Điểm d mục 2 Nghị quyết số 35/2000/QH10 ngày 9/6/2000 quy định:

Được coi nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng, nếu họ có đủ điều kiện để kết hôn theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 và thuộc một trong các trường hợp sau đây:

+ Có tổ chức lễ cưới khi về chung sống với nhau;

+ Việc họ về chung sống với nhau được gia đình (một bên hoặc cả hai bên) chấp nhận;

+ Việc họ về chung sống với nhau được người khác hay tổ chức chứng kiến;

+ Họ thực sự có chung sống với nhau, chăm sóc, giúp đỡ nhau, cùng nhau xây dựng gia đình.

–  Theo mục 3 nghị quyết 35/2000/QH10 quy định :

“a) Trong trường hợp quan hệ vợ chồng được xác lập trước ngày 03 tháng 1 năm 1987,ngày Luật hôn nhân và gia đình năm 1986 có hiệu lực mà chưa đăng ký kết hôn thì được khuyến khích đăng ký kết hôn; trong trường hợp có yêu cầu ly hôn thì đượcTòa án thụ lý giải quyết theo quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000;

b) Nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng từ ngày 03 tháng 1 năm 1987 đến ngày 01 tháng 1 năm 2001, mà có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này thì có nghĩa vụ đăng ký kết hôn trong thời hạn hai năm, kể từ ngày Luật này có hiệulực cho đến ngày 01 tháng 1 năm 2003; trong thời hạn này mà họ không đăng ký kết hôn, nhưng có yêu cầu ly hôn thì Tòa án áp dụng các quy định về ly hôn của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết.

Từ sau ngày 01 tháng 1 năm 2003 mà họ không đăng ký kết hôn thì pháp luật khôngcông nhận họ là vợ chồng;

c) Kể từ ngày 01 tháng 1 năm 2001 trở đi, trừ trường hợp quy định tại điểm a và điểm b khoản 3 của Nghị quyết này, nam và nữ chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn, đều không được pháp luật công nhận là vợ chồng nếu có yêu cầu ly hôn thì Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng; nếu có yêu cầu về con và tài sản thì Tòa án áp dụng khoản 2 và khoản 3 Điều 17 của Luật hôn nhân và gia đình năm 2000 để giải quyết.”

Quyền của cha, mẹ với con trong trường hợp chung sống như vợ, chồng?

Như vậy, theo thông tin bạn cung cấp thì bé gái lớn nhà bạn 36 tháng tuổi có nghĩa là bạn thuộc quy định điểm c mục 3 Nghị quyết trên. Theo đó, bạn và người phụ nữ kia chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không được pháp luật công nhận là vợ chồng. Bây giờ bạn có thể yêu cầu ly hôn, khi đó Tòa án thụ lý và tuyên bố không công nhận quan hệ vợ chồng, bạn có yêu cầu về con thì Tòa án áp dụng khoản 2 Điều 17 Luật Hôn nhân gia đình năm 2000.

Theo Điều 14 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định: 

“1. Nam, nữ có đủ điều kiện kết hôn theo quy định của Luật này chung sống với nhau như vợ chồng mà không đăng ký kết hôn thì không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ giữa vợ và chồng. Quyền, nghĩa vụ đối với con, tài sản, nghĩa vụ và hợp đồng giữa các bên được giải quyết theo quy định tại Điều 15 và Điều 16 của Luật này.”

–  Tại Điều 15 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định như sau: Quyền, nghĩa vụ giữa nam, nữ chung sống với nhau như vợ chồng và con được giải quyết theo quy định của Luật này về quyền, nghĩa vụ của cha mẹ và con.Theo đó, Điều 81 Luật hôn nhân gia đình 2014 quy định như sau:

“1. Sau khi ly hôn, cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình theo quy định của Luật này, Bộ luật dân sự và các luật khác có liên quan.

2. Vợ, chồng thỏa thuận về người trực tiếp nuôi con, nghĩa vụ, quyền của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con; trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ vào quyền lợi về mọi mặt của con; nếu con từ đủ 07 tuổi trở lên thì phải xem xét nguyện vọng của con.

3. Con dưới 36 tháng tuổi được giao cho mẹ trực tiếp nuôi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.”

Như vậy, con bạn trên 36 tháng tuổi thì không phải giao cho mẹ nuôi trực tiếp, nếu bạn và người phụ nữ kia không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi căn cứ trên quyền lợi về mọi mặt của con.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.