Nợ xấu có vay được ngân hàng chính sách không?

Ngân hàng chính sách là gì?

Ngân hàng Chính sách xã hội là tổ chức tín dụng thuộc Chính phủ Việt Nam, được thành lập theo Quyết định 131/2002/QĐ-TTg ngày 4 tháng 10 năm 2002 của Thủ tướng Chính phủ để cho vay hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác.

Khác với ngân hàng thương mại, Ngân hàng Chính sách xã hội hoạt động không vì mục đích lợi nhuận, được Chính phủ Việt Nam bảo đảm khả năng thanh toán; tỷ lệ dự trữ bắt buộc của ngân hàng là 0%; Ngân hàng không phải tham gia bảo hiểm tiền gửi, được miễn thuế và các khoản phải nộp ngân sách nhà nước.

Ngân hàng Chính sách xã hội được thành lập để thực hiện chính sách tín dụng ưu đãi đối với người nghèo và các đối tượng chính sách khác.

Nợ xấu là gì?

Nợ xấu được hiểu là các khoản nợ khó đòi khi người vay không thể trả nợ khi đến hạn phải thanh toán như đã cam kết trong hợp đồng tín dụng. Cụ thể, nếu quá thời gian quá hạn thanh toán trên 90 ngày thì bị coi là nợ xấu.

Theo khoản 8 Điều 3 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, nợ xấu (NPL) là nợ xấu nội bảng, gồm nợ thuộc các nhóm 3, 4 và 5 quy định tại Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN.

Phân loại các nhóm nợ xấu

Khoản 1 Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện phân loại nợ (trừ các khoản trả thay theo cam kết ngoại bảng) theo 05 nhóm như sau:

Các nhóm nợ chưa bị xem là nợ xấu

– Nhóm 1 (Nợ đủ tiêu chuẩn) bao gồm:

+ Khoản nợ trong hạn và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ cả nợ gốc và lãi đúng hạn;

+ Khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi còn lại đúng thời hạn;

+ Khoản nợ được phân loại nhóm nợ có rủi ro thấp hơn (tại mục 2.3 dưới đây).

– Nhóm 2 (Nợ cần chú ý) bao gồm:

+ Khoản nợ quá hạn đến 90 ngày;

(Trừ khoản nợ quá hạn dưới 10 ngày và được đánh giá là có khả năng thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi bị quá hạn và thu hồi đầy đủ nợ gốc và lãi còn lại đúng thời hạn, khoản nợ được phân loại vào nhóm nợ có rủi ro cao hơn (tại mục 2.4 dưới đây).);

+ Khoản nợ được điều chỉnh kỳ hạn trả nợ lần đầu còn trong hạn;

(Trừ khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ, tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài phân loại lại vào nhóm nợ có rủi ro thấp hơn (kể cả nhóm 1), khoản nợ được phân loại vào nhóm nợ có rủi ro cao hơn.);

+ Khoản nợ được phân loại vào nhóm 2 theo quy định tại khoản 2, khoản 3 Điều 10 Thông tư 11/2021/TT-NHNN (Khoản nợ được phân loại vào nhóm nợ có rủi ro thấp hơn hoặc cao hơn).

Các nhóm nợ được xem là nợ xấu

– Nhóm 3 Nợ dưới tiêu chuẩn

+ Khoản nợ quá hạn từ 91- 180 ngày.

+ Khoản nợ gia hạn nợ lần đầu còn trong hạn.

+ Khoản nợ được miễn/giảm lãi do không đủ khả năng trả lãi theo thỏa thuận.

+ Khoản nợ chưa thu hồi được trong thời hạn dưới 30 ngày từ ngày có quyết định thu hồi.

+ Khoản nợ trong thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra.

+ Khoản nợ phải thu hồi trước hạn do khách hàng vi phạm thỏa thuận nhưng chưa thu hồi được trong thời hạn dưới 30 ngày từ ngày có quyết định thu hồi.

+ Khoản nợ khác được phân loại vào Nhóm 3 theo quy định của pháp luật.

– Nhóm 4 Nợ nghi ngờ

+ Khoản nợ quá hạn từ 181 -360 ngày.

+ Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn đến 90 ngày.

+ Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ 02 còn trong hạn.

+ Khoản nợ chưa thu hồi được trong thời gian từ 30 – 60 ngày từ ngày có quyết định thu hồi.

+ Khoản nợ quá thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra đến 60 ngày mà chưa thu hồi được.

+ Khoản nợ phải thu hồi trước hạn do khách hàng vi phạm thỏa thuận nhưng chưa thu hồi được trong thời gian từ 30 – 60 ngày từ ngày có quyết định thu hồi.

+ Khoản nợ khác được phân loại vào Nhóm 4.

– Nhóm 5 Nợ có khả năng mất vốn

+ Khoản nợ quá hạn > 360 ngày;

+ Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần đầu quá hạn ≥ 91 ngày.

+ Khoản nợ quá hạn theo thời hạn trả nợ được cơ cấu lại lần thứ 02.

+ Khoản nợ cơ cấu lại thời hạn trả nợ lần thứ 03 trở lên.

+ Khoản nợ chưa thu hồi được trên 60 ngày từ ngày có quyết định thu hồi.

+ Khoản nợ quá thời hạn thu hồi theo kết luận thanh tra, kiểm tra > 60 ngày mà chưa thu hồi được.

+ Khoản nợ phải thu hồi theo quyết định thu hồi nợ trước hạn do khách hàng vi phạm thỏa thuận nhưng chưa thu hồi được > 60 ngày kể từ ngày có quyết định thu hồi.

+ Khoản nợ của khách hàng là tổ chức tín dụng đang được kiểm soát đặc biệt, chi nhánh ngân hàng nước ngoài đang bị phong tỏa vốn và tài sản.

+ Khoản nợ được phân loại vào nhóm 5.

Các sản phẩm tài chính tại ngân hàng chính sách

Ngân hàng chính sách xã hội hiện đang cung cấp cho khách hàng nhiều sản phẩm vay đa dạng dành cho nhiều đối tượng khách hàng khác nhau.

Một số sản phẩm chính ngân hàng chính sách cung cấp như là:

– Gói vay dành cho các hộ gia đình có hoàn cảnh khó khăn

– Gói vay dành cho các gia định cận nghèo

– Gói vay hỗ trợ cho những gia đình mới thoát nghèo

– Các gói vay dành cho học sinh, sinh viên gia đình khó khăn

– Các gói vay cho người có mục đích xuất khẩu lao động

– Cho vay để giải quyết các vấn đề việc làm

– Các gói vay để giải quyết các vấn đề môi trường, nguồn nước tại nông thôn…

Nợ xấu có vay được ngân hàng chính sách không?

Hiện nay rất nhiều ngân hàng đều từ chối không cho vay với những đối tượng khách hàng đang có nợ xấu, ngân hàng chính sách cũng vậy. Đặc biệt là những người thuộc nhóm nợ xấu 3, 4 và 5, đây là những nhóm nợ xấu được xác định là không thể thu hồi và nếu cho vay thì có rủi ro rất cao. 

Bởi nợ thuộc nhóm 3,4,5 được đánh giá theo mức độ thu hồi với độ khó tăng dần theo thứ tự là: khó thu hồi đến không có khả năng thu hồi và mất vốn. Do vậy gần như tất cả các ngân hàng sẽ không duyệt hồ sơ cho vay đối với các cá nhân có lịch sử nợ xấu thuộc các nhóm này. Còn nếu đã được xóa nợ xấu thì có thể vay bình thường.

Theo khoản 1 Điều 11 Thông tư 03/2013/TT-NHNN, thông tin nợ xấu được lưu trữ trong thời gian tối đa 05 năm trừ trường hợp CIC có chính sách cung cấp thông tin khác.

Do đó nếu sau 05 năm khách hàng đã được xóa lịch sử nợ xấu tại CIC thì có thể tiếp tục vay một cách bình thường. Đặc biệt với các khoản vay mà số tiền vay dưới 10 triệu đồng thì lịch sử nợ xấu sẽ được xóa ngay khi hoàn tất thủ tục trả nợ và người đó có thể thực hiện các khoản vay khác mà không bị dính nợ xấu.