Nguyên tắc xử lý hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội như thế nào?

Quy định về Áp dụng Bộ luật hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội 

Điều 90 Bộ luật hình sự quy định về Áp dụng Bộ luật hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội như sau:

Bình luận về Áp dụng Bộ luật hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội 

Điều luật quy định nguyên tắc áp dụng các quy định của BLHS đối với người dưới 18 tuổi phạm tội. Theo đó, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự theo những quy định riêng chỉ áp dụng đối với người dưới 18 tuổi phạm tội và những quy định chung không trái với những quy định riêng này. Theo đó: 

– Người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội chịu trách nhiệm hình sự theo những quy định của Chương XII BLHS, là những quy định có tính đặc thù được áp dụng để xử lý các đối tượng này, gồm: Các nguyên tắc xử lý; các biện pháp giám sát, giáo dục áp dụng trong trường hợp được miễn trách nhiệm hình sự; biện pháp tư pháp giáo dục tại trường giáo dưỡng, các hình phạt; các quy định liên quan đến quyết định hình phạt, tổng hợp hình phạt, miễn giảm hình phạt và xóa án tích được quy định tại các điều từ Điều 90 đến Điều 107 BLHS. 

Xuất phát từ đặc thù về sự phát triển tâm sinh lý của người chưa thành niên khi thực hiện tội phạm; khả năng cải tạo của người chưa thành niên, đồng thời xác định trách nhiệm một phần của gia đình, nhà trường và xã hội trong việc giáo dục, giám sát người chưa thành niên phạm tội mà pháp luật hình sự Việt Nam và nhiều quốc gia trên thế giới đều quy định chính sách xử lý người chưa thành niên trên nguyên tắc: đề cao các biện pháp giáo dục; việc xử lý hình sự đối với họ chỉ trong trường hợp thật cần thiết và trách nhiệm giảm nhẹ hơn so với người đã thành niên. Do vậy, BLHS năm 2015 quy định riêng về trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi. 

– Ngoài các quy định của Chương XII, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 18 tuổi còn phải chịu trách nhiệm hình sự theo những quy định khác có liên quan trong Phần thứ nhất BLHS nhưng không trái với quy định của Chương XII BLHS. Theo đó, khi giải quyết vụ án hình sự đối với người dưới 18 tuổi phạm tội, cơ quan có thẩm quyền được áp dụng những quy định khác thuộc Phần thứ nhất của BLHS nhưng phải đảm bảo nguyên tắc không được trái với các quy định của Chương XII.

Hay nói cách khác, tất cả các quy định thuộc Phần thứ nhất BLHS mà không trái với quy định tại Chương XII đều có thể được áp dụng để giải quyết vấn đề trách nhiệm hình sự của người phạm tội dưới 18 tuổi.

Ví dụ: Quy định về phân loại tội phạm (Điều 9); Tuổi chịu trách nhiệm hình sự (Điều 12); Chuẩn bị phạm tội (khoản 3 Điều 14); Phạm tội chưa đạt (Điều 15); Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội (Điều 16); Đồng phạm (Điều 17); Quy định về thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự (Điều 27 BLHS); về hình phạt cảnh cáo (Điều 34 BLHS)… là những quy định không trái với quy định của Chương XII BLHS.