Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ theo Bộ luật hình sự mới nhất

Câu hỏi:

Xin chào Luật sư, tôi là Nguyễn Hải Anh, tôi có một tình huống muốn được Luật sư tư vấn như sau:

Y Đúa là người dân tộc Ba Na, đã góa chồng từ lâu. Y Đúa có thai và bị buôn làng phạt vạ 2 con lợn cùng gà và rượu. Ba năm sau Y Đúa lại có thai với người đàn ông khác. Sợ bị đuổi khỏi buôn nên Y Đúa đã trốn vào rừng. Đầu tháng 4/2023 Y Đúa sinh một bé gái. Sợ mang tiếng là “không chồng mà chửa” nên Y Đúa đã giết ngay đứa trẻ từ khi mới sinh. Vậy trường hợp này Y Đúa phạm vào tội giết con mới đẻ có đúng không? Vì sao?

Mong Luật sư tư vấn giúp tôi tình huống trên. Tôi xin cảm ơn!

Trả lời:

Xin chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến công ty Luật Hoàng Phi. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin trả lời như sau:

Tội giết con đẻ là gì theo quy định pháp luật?

Tội giết con đẻ hoặc vứt bỏ con đẻ là hành vi của người mẹ do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà tước đoạt tính mạng đưa con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi hoặc vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết.

Tư vấn về tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ theo quy định Bộ luật hình sự

Thứ nhất: Cấu thành tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ 

Để xét xem trường hợp này Y Đúa có phạm vào tội giết con đẻ hay không, trước hết chúng ta cần tìm hiểu các dấu hiệu cấu thành tội phạm của tội giết con mới đẻ.

Căn cứ theo quy định tại Điều 124 Bộ luật hình sự về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ như sau:

Theo đó, tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ được hiểu là trường hợp phạm tội của người mẹ do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi hoặc vứt bỏ con do mình đẻ ra trong 07 ngày tuổi dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết.

Các dấu hiệu cơ bản của tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ như sau:

– Về chủ thể:

Chủ thể của tội giết con đẻ hoặc vứt bỏ con mới đẻ là chủ thể đặc biệt, đó là người mẹ của nạn nhân. Tuy nhiên, người mẹ của nạn nhân chỉ được coi là chủ thể của tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ nếu người mẹ đó chịu ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà buộc phải giết hoặc vứt bỏ đứa con do mình đẻ ra. Nếu vì lý do khác mà người mẹ giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ thì sẽ không cấu thành tội phạm này.

Ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu là chịu ảnh hưởng của những tư tưởng cũ đã lỗi thời, không còn phù hợp với quan niệm về cuộc sống, lối sống hiện tại. Hay nói một cách khác, những tư tưởng, những quan niệm sống này đã không còn phù hợp với ý thức xã hội đương thời. Có thể ví dụ như, cùng là một chuyện người phụ nữ không chồng mà có con, theo tư tưởng phong kiến, đây là trường hợp đại kỵ, bị dư luận xã hội lên án và sẽ phải chịu những hình phạt rất nặng. Tuy nhiên, trong chế độ xã hội mới, việc có con ngoài giá thú được pháp luật thừa nhận và bảo hộ nên người phụ nữ không còn bị lên án, chỉ trích và chịu phạt nặng nề như trong chế độ cũ nữa.

Những đứa trẻ mà bị mẹ giết hoặc vứt bỏ đa số là những đứa con ngoài giá thú. Tuy nhiên, cũng có trường hợp do tập quán lạc hậu của một vài địa phương ở miền núi cho rằng đứa con đầu lòng không phải là con chung của vợ chồng nên sau khi đứa trẻ ra đời, người mẹ đã bóp chết con mình. Cá biệt, có những nơi do tư tưởng phân biệt con trai và con gái nên đã có trường hợp người mẹ đã đẻ rất nhiều lần mà vẫn là con gái nên sau khi đứa trẻ ra đời đã bị bóp chết.

Trường hợp người mẹ giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ do hoàn cảnh khách quan đặc biệt thì phải xem xét tùy thuộc vào hoàn cảnh cụ thể. Đó có thể là trường hợp người mẹ sau khi sinh bị mất sữa không có khả năng nuôi dưỡng đứa con mà lại bị bệnh nặng nên buộc phải giết hoặc vứt bỏ đứa nhỏ hoặc là các trường hợp ngặt nghèo khác.

– Về nạn nhân:

Nạn nhân của tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ là đứa trẻ do chủ thể sinh ra trong vòng 07 ngày tuổi. Kể từ ngày thứ 8 trở đi thì đứa trẻ đó không được coi là con mới đẻ nữa.

– Về hành vi khách quan:

Người mẹ thực hiện hành vi giết (bóp cổ, chặt tay chân dẫn đến chết,…) hoặc hành vi vứt bỏ (bỏ vào rừng sâu không có ai qua lại, nhà hoang, thùng rác và đậy nắp,…) dẫn tới đứa trẻ không được ai phát hiện, cứu và bị chết.

– Hậu quả của hành vi:

Đứa trẻ bị giết hoặc bị vứt bỏ dẫn đến chết.

– Lỗi của chủ thể:

Người mẹ thực hiện hành vi giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ với lỗi cố ý.

Theo như bạn trình bày, Y Đúa là người dân tộc Ba Na và đã góa chồng từ lâu. Y Đúa có thai và đã bị buôn làng xử phạt vạ 2 con lợn cùng gà và rượu. Như vậy, qua hành động xử phạt này của buôn làng, có thể thấy, nơi đây không cho phép một người phụ nữ đã góa chồng có thai và sinh con với người khác. Y Đúa sống trong buôn làng, đã biết và chịu ảnh hưởng từ tư tưởng lạc hậu không cho phép có con ngoài giá thú này của buôn làng. Do đó, đến lần mang thai thứ 2 thì Y Đúa vô cùng lo sợ bị đuổi khỏi buôn nên đã trốn vào rừng sinh con và giết chết ngay đứa trẻ từ khi mới sinh ra. Các hành vi của Y Đúa thỏa mãn các dấu hiệu cấu thành tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ nêu trên nên sẽ bị xử phạt theo quy định về Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ tại Điều 124 Bộ luật hình sự 2015 nêu trên.

Thứ hai: Khung hình phạt tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ