Phân tích Điều 5 luật Hôn nhân và gia đình

Hiện nay, chế độ hôn nhân và gia đình được pháp luật bảo vệ thông qua các điều cấm không được thực hiện theo quy định tại Điều 5 luật Hôn nhân và gia đình. Để giúp Quý độc giả nắm rõ về nội dung này, Luật Hoàng Phi xin được Phân tích Điều 5 luật Hôn nhân và gia đình qua bài viết sau đây.

Những hành vi bị cấm để bảo vệ chế độ hôn nhân gia đình?

– Kết hôn giả tạo là việc hai người nam, nữ đồng ý kết hôn theo những thỏa thuận hoặc theo một hợp đồng nào đó được che giấu đằng sau nhằm thực hiện những mục đích nào đó. Cụ thể như lợi dụng việc kết hôn giả tạo để xuất cảnh, nhập cảnh, cư trú, nhập quốc tịch Việt Nam, quốc tịch nước ngoài; hưởng ưu đãi của Nhà nước hoặc để đạt được mục đích khác mà không nhằm mục đích xây dựng gia đình.

– Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn

Tự nguyện được hiểu là xuất phát từ ý muốn của bản thân, không bị thúc ép, bắt buộc. Hôn nhân tự nguyện cũng là một yếu tố không thể không nhắc đến khi bàn về Chế độ hôn nhân và gia đình ở nước ta hiện nay.

Nói đến hôn nhân tự nguyện là nói đến việc đôi nam nữ tự bản thân mình quyết định việc hôn nhân mà không chịu bất kì sự ép buộc hay cản trở nào. Đồng thời cũng được pháp luật bảo vệ thông qua việc nghiêm cấm mọi hành vi ép buộc hay cản trở hôn nhân vợ chồng. Tại điểm b khoản 2 điều 5 Luật hôn nhân và gia đình 2014 có quy định: “ Cấm các hành vi sau đây: …Tảo hôn, cưỡng ép kết hôn, lừa dối kết hôn, cản trở kết hôn”. Đây là sự bảo đảm pháp lý nhằm xóa bỏ chế độ hôn nhân theo tư tưởng phong kiến lạc hậu. Xóa bỏ hiện tượng cha mẹ là người quyết định hôn nhân mặc dù có trái với ý muốn của con cái.

– Người đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người đang có chồng, có vợ.  Chế độ hôn nhân một vợ một chồng được hiểu là trong mối quan hệ hôn nhân chỉ có một vợ và một chồng. Pháp luật không cho phép các hành vi lấy vợ thứ hai, hoặc bất kỳ hành vi nào làm phương hại đến mối quan hệ hôn nhân hợp pháp mà đang được pháp luật bảo vệ.

– Kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng giữa những người cùng dòng máu về trực hệ; giữa những người có họ trong phạm vi ba đời; giữa cha, mẹ nuôi với con nuôi; giữa người đã từng là cha, mẹ nuôi với con nuôi, cha chồng với con dâu, mẹ vợ với con rể, cha dượng với con riêng của vợ, mẹ kế với con riêng của chồng. Những người cùng dòng máu về trực hệ là những người có quan hệ huyết thống, trong đó, người này sinh ra người kia kế tiếp nhau.

Những người có họ trong phạm vi ba đời là những người cùng một gốc sinh ra gồm cha mẹ là đời thứ nhất; anh, chị, em cùng cha mẹ, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha là đời thứ hai; anh, chị, em con chú, con bác, con cô, con cậu, con dì là đời thứ ba. Việc quy định như vậy là dựa trên kết quả nghiên cứu trong lĩnh vực y học, các nhà nghiên cứu đã chỉ rõ việc kết hôn gần gũi về huyết thống trong phạm vi trực hệ hoặc ba đời sẽ để lại nhiều di chứng cho thế hệ đời sau. Những đứa con sinh ra từ các cặp cha mẹ như vậy thường sẽ bị mắc các bệnh về nhiễm sắc thể, tỷ lệ tử vong cao, điều này làm suy giảm giống nòi, ảnh hưởng đến chất lượng dân số. Do đó quy định cấm kết hôn giữa những người có mối liên hệ huyết thống trong phạm vi ba đời là hoàn toàn hợp lý.

– Yêu sách của cải trong kết hôn: Yêu sách của cải trong kết hôn là việc đòi hỏi về vật chất một cách quá đáng và coi đó là điều kiện để kết hôn nhằm cản trở việc kết hôn tự nguyện của nam, nữ. Việc đòi hỏi về vật chất một cách quá đáng và coi đó là điều kiện để kết hôn nhằm cản trở việc kết hôn tự nguyện của nam, nữ hoặc việc”thách cưới” mang tính chất gả bán là các hành vi bị pháp luật nghiêm cấm nhằm bảo vệ chế độ hôn nhân và gia đình.

– Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn:  Cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn là những  hành vi cản trở người khác duy trì quan hệ hôn nhân tự nguyện, tiến bộ. Vì vậy, không những trái với nguyên tắc hôn nhân tự nguyện, tiến bộ của Luật hôn nhân và gia đình mà còn vi phạm quy định của luật hình sự. Người thực hiện hành vi cưỡng ép ly hôn, lừa dối ly hôn, cản trở ly hôn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

– Thực hiện sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại, mang thai hộ vì mục đích thương mại, lựa chọn giới tính thai nhi, sinh sản vô tính:

+ Sinh con bằng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản vì mục đích thương mại là việc sinh con bằng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm để được hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác.

+ Mang thai hộ vì mục đích thương mại là việc một người phụ nữ mang thai cho người khác bằng việc áp dụng kỹ thuật hỗ trợ sinh sản để được hưởng lợi về kinh tế hoặc lợi ích khác.

+ Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng

Đây là những hành vi bị pháp luật nghiêm cấm, người vi phạm sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

– Lợi dụng việc thực hiện quyền về hôn nhân và gia đình để mua bán người, bóc lột sức lao động, xâm phạm tình dục hoặc có hành vi khác nhằm mục đích trục lợi.

Xử lý vi phạm hôn nhân gia đình

Bên cạnh nội dung Phân tích Điều 5 luật Hôn nhân và gia đình thì mọi hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình phải được xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.

Trong trường hợp người vi phạm thực hiện hành vi bị cấm thì sẽ bị phạt hành chính theo quy định tại nghị định 110/2013/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân gia đình, thi hành án  dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã. Ngoài ra, nếu hành vi vi phạm đó đáp ứng đủ các yếu tố cấu thành tội phạm hình sự theo quy định tại Bộ luật hình sự 2015 thì có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyền yêu cầu Tòa án, cơ quan khác có thẩm quyền áp dụng biện pháp kịp thời ngăn chặn và xử lý người có hành vi vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình.

Trên đây là nội dung Phân tích Điều 5 luật Hôn nhân và gia đình, mọi thắc mắc về pháp lý có liên quan, Quý khách hàng vui lòng liên hệ tổng đài 19006557.

>>>>>> Tham khảo: Tư vấn Luật hôn nhân gia đình