Đại diện

Đại diện là gì?

Đại diện là việc cá nhân, pháp nhân (sau đây gọi chung là người đại diện) nhân danh và vì lợi ích của cá nhân hoặc pháp nhân khác (sau đây gọi chung là người được đại diện) xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

Cá nhân, pháp nhân có thể xác lập, thực hiện giao dịch dân sự thông qua người đại diện. Cá nhân không được để người khác đại diện cho mình nếu pháp luật quy định họ phải tự mình xác lập, thực hiện giao dịch đó.

Trường hợp pháp luật quy định thì người đại diện phải có năng lực pháp luật dân sự, năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập, thực hiện. ( Điều 134 Bộ luật dân sự năm 2015)

Tư vấn đại diện theo quy định của Bộ Luật dân sự

Điều luật trên quy định cho phép trong những trường hợp cá nhân, pháp nhân không có hoặc không đủ điều kiện để xác lập và thực hiện giao dịch dân sự thì có thể thông qua cá nhân, pháp nhân khác xác lập và thực hiện giao dịch đó. Vì thế: Đại diện là quan hệ giữa một bên là người đại diện với bên kia là người được đại diện, theo đó, người đại diện nhân danh và vì lợi ích của người được đại diện để xác lập, thực hiện giao dịch dân sự trong phạm vi đại diện.

Người đại diện có thể là cá nhân, có thể là pháp nhân. Trong đó, nếu cá nhân là người đại diện theo pháp luật thì phải là người có năng lực pháp luật dân sự và có đầy đủ năng lực hành vi dân sự. Nếu pháp nhân là người đại diện thì phải có năng lực pháp luật phù hợp với giao dịch dân sự được xác lập, thực hiện vì lợi ích của người được đại diện. Nếu cá nhân là người đại diện theo ủy quyền thì phải có năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch được xác lập, thực hiện vì lợi ích của người được đại diện.

Người được đại diện có thể là cá nhân, có thể là pháp nhân. Trong đó, cá nhân không được để người khác đại diện cho mình nếu pháp luật quy định họ phải tự mình xác lập, thực hiện giao dịch đó. Chẳng hạn, khi còn sống cá nhân không được ủy quyền cho người khác thay mình thực hiện việc đồng ý hiến xác, hiến bộ phận cơ thể sau khi chết.

Nghiên cứu quy định này, có thể thấy một số điểm chưa thực sự phù hợp như sau:

Thứ nhất: Theo khái niệm đại diện tại khoản 1 Điều này, mục đích của đại diện chỉ nhằm xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Tuy nhiên, trên thực tế, người đại diện có thể thực hiện rất nhiều các hoạt động khác vì lợi ích của người được đại diện, ví dụ: người đại diện theo pháp luật của người chưa thành niên tham gia bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho họ khi những quyền này bị xâm phạm.

Mặt khác, theo quy định tại điểm c khoản 1 Điều 58 Bộ luật này, người giám hộ không chỉ đại diện cho người được giám hộ trong việc xác lập, thực hiện giao dịch mà còn đại diện trong việc thực hiện các quyền khác theo quy định của pháp luật nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người được giám hộ.

Thứ hai: Theo quy định tại khoản 3 Điều này có thể thấy rằng chỉ trong trường hợp pháp luật có quy định thì người đại diện mới cần có năng lực pháp luật, năng lực hành vi phù hợp với giao dịch được xác lập. Tức là nếu pháp luật không có quy định thì người đại diện không cần có năng lực pháp luật và năng lực hành vi dân sự phù hợp với giao dịch. Về nguyên tắc, người xác lập, thực hiện giao dịch luôn phải có năng lực pháp luật, năng lực hành vi phù hợp với giao dịch mà mình tham gia.

Điều này đã được thể hiện trong quy định tại điểm a khoản 1 Điều 117 Bộ luật này. Quy định này sẽ được áp dụng với mọi trường hợp. Theo đó, quy định tại khoản 3 Điều này là không phù hợp và không cần thiết, bởi vì đứng ở một góc độ nào đó, nó lặp lại hoàn toàn quy định tại điểm a khoản 1 Điều 117 Bộ luật này. Do vậy, chúng tôi kiến nghị loại bỏ khoản 3 khỏi Điều luật này.