Trách nhiệm của cơ quan, cá nhân khi thực hiện quyết định, yêu cầu của Cơ quan điều tra

1. Khái niệm trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quyết định, yêu cầu của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát

Điều 168 Bộ luật tố tụng hình sự năm 2015 quy định như sau:

“Cơ quan, tổ chức, cá nhân phải nghiêm chỉnh thực hiện quyết định, yêu cầu của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra vụ án hình sự; trường hợp không chấp hành mà không vì lý do bất khả kháng hoặc không do trở ngại khách quan thì bị xử lý theo quy định của pháp luật”.

Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân

2. Bình luận và phân tích  trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện quyết định, yêu cầu của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát

–  Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát là những cơ quan tiến hành tố tụng, có những quyền và trách nhiệm tố tụng do luật định. Khi thực hiện quyền tố tụng của mình, dĩ nhiên sẽ nảy sinh nghĩa vụ ở các chủ thể liên quan. Ví dụ: khi Cơ quan điều tra khám xét chỗ ở, thì chủ nhà và những người có liên quan có nghĩa vụ phải chấp hành các yêu cầu khám xét của Cơ quan điều tra. Tương tự là việc thực hiện các quyền hạn khác của Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát. Cần lưu ý là tuy thuật ngữ sử dụng tại Điều 168 chỉ là “quyết định và yêu cầu” song có thể hiểu, các lệnh (bắt, khám xét…) các kiến nghị (của Cơ quan điều tra đối với Viện kiểm sát…) cũng được xem là quyết định hoặc yêu cầu.

–  Các quyết định, yêu cầu của Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát đưa ra trong quá trình điều tra rất đa dạng và liên quan đến nhiều loại chủ thể khác nhau. Ví dụ có loại quyết định, yêu cầu chỉ đối với người tham gia tố tụng (áp dụng biện pháp ngăn chặn, triệu tập, áp giải.v.v.) có loại chỉ đối với cơ quan, tổ chức (yêu cầu khắc phục những nguyên nhân, điều kiện dẫn đến tội phạm…) và có những yêu cầu, quyết định chỉ xuất hiện giữa Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát

Để đảm bảo hiệu lực của các quyết định và yêu cầu của Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát đưa ra trong quá trình điều tra vụ án hình sự, Điều 168 quy định: các cơ quan, tổ chức và công dân phải nghiêm chỉnh chấp hành các quyết định và yêu cầu của Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát. Đương nhiên, các quyết định và yêu cầu này phải gắn với việc điều tra, phát sinh từ việc điều tra và phục vụ cho việc làm rõ tội phạm và người phạm tội. Đồng thời, các quyết định, yêu cầu này phải bảo đảm tính hợp pháp cả về nội dung lẫn hình thức.

Căn cứ vào tính chất quan trọng của các quyết định, yêu cầu của Cơ quan điều tra và Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra, nên Bộ luật tố tụng hình sự chú trọng đến cả hình thức của các quyết định và yêu cầu: đa số chúng đều phải được thể hiện bằng văn bản.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.