Hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng trong quyết định sa thải

Anh trai tôi làm việc tại công ty cơ khí Minh Tân đóng tại địa bàn huyện Thanh Trì- Hà Nội. Ngày 3/1/2016, do sơ suất, anh tôi làm sản phẩm của công ty bị lỗi kỹ thuật, thiệt hại là 31 triệu đồng. Công ty ra quyết định sa thải anh tôi với lý do gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản cho công ty. Quyết định sa thải này là đúng hay sai?

Mục lục bài viết

Câu hỏi:

Xin chào Luật sư, tôi là Phan Tiến Mạnh, tôi có câu hỏi xin được Luật sư tư vấn cho như sau:

Anh trai tôi là Phan Ngọc Hải, là nhân viên công ty cơ khí Minh Tân đóng tại huyện Thanh Trì – Hà Nội. Từ ngày 20/1/2010, giữa anh tôi và công ty xác lập một hợp đồng lao động không xác định thời hạn. Anh tôi làm việc tại công ty rất chăm chỉ. Tuy nhiên, ngày 5/1/2021, do sơ suất trong quá trình vận hành máy, anh tôi đã làm cho sản phẩm của công ty bị sai kỹ thuật, tổng giá trị thiệt hại được xác định là 41 triệu đồng. Công ty Minh Tân ra quyết định sa thải anh trai tôi vì anh tôi đã gây ra thiệt hại nghiêm trọng đến lợi ích của công ty. Vậy Luật sư cho tôi hỏi:

1/ Gây thiệt hại nghiêm trọng trong quyết định sa thải được hiểu như thế nào? Trường hợp này công ty ra quyết định sa thải anh tôi có đúng không?

2/ Anh trai tôi có phải bồi thường cho công ty không? Mức bồi thường như thế nào?

Trả lời:

Xin chào bạn, cảm ơn bạn đã tin tưởng và gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến công ty Luật Hoàng Phi. Với câu hỏi của bạn, chúng tôi xin trả lời như sau:

Khái niệm hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng trong quyết định sa thải

Sa thải là một trong ba hình thức xử lý kỷ luật được pháp luật lao động quy định áp dụng với người lao động vi phạm, bên cạnh hình thức khiển trách và kéo dài thời hạn nâng lương không quá 06 tháng/cách chức. Đây cũng là hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất được người sử dụng lao động áp dụng đối với người lao động vi phạm. Chính vì có hậu quả pháp lý nặng nhất mà pháp luật quy định các lý do để người sử dụng lao động sa thải người lao động vi phạm một cách rất cụ thể, tránh trường hợp người sử dụng lao động sa thải người lao động một cách vô tổ chức.

Căn cứ theo quy định tại Điều 125 Bộ luật lao động về Áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải như sau:

Hình thức xử lý kỷ luật sa thải được người sử dụng lao động áp dụng trong trường hợp sau đây:

1. Người lao động có hành vi trộm cắp, tham ô, đánh bạc, cố ý gây thương tích, sử dụng ma túy tại nơi làm việc;

2. Người lao động có hành vi tiết lộ bí mật kinh doanh, bí mật công nghệ, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ của người sử dụng lao động, có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hoặc đe dọa gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của người sử dụng lao động hoặc quấy rối tình dục tại nơi làm việc được quy định trong nội quy lao động;

3. Người lao động bị xử lý kỷ luật kéo dài thời hạn nâng lương hoặc cách chức mà tái phạm trong thời gian chưa xóa kỷ luật. Tái phạm là trường hợp người lao động lặp lại hành vi vi phạm đã bị xử lý kỷ luật mà chưa được xóa kỷ luật theo quy định tại Điều 126 của Bộ luật này;

4. Người lao động tự ý bỏ việc 05 ngày cộng dồn trong thời hạn 30 ngày hoặc 20 ngày cộng dồn trong thời hạn 365 ngày tính từ ngày đầu tiên tự ý bỏ việc mà không có lý do chính đáng.

Trường hợp được coi là có lý do chính đáng bao gồm thiên tai, hỏa hoạn, bản thân, thân nhân bị ốm có xác nhận của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh có thẩm quyền và trường hợp khác được quy định trong nội quy lao động.

Như vậy, nếu người lao động vi phạm vào một trong các điều khoản căn cứ nêu trên thì người sử dụng lao động có thể áp dụng hình thức xử lý kỷ luật sa thải.

Trong trường hợp này, anh trai bạn do sơ suất trong quá trình vận hành máy mà dẫn tới hậu quả là sản phẩm của công ty bị lỗi về kỹ thuật. Tổng giá trị thiệt hại được xác định là 31 triệu đồng. Công ty ra quyết định sa thải anh trai bạn với lý do có hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng về tài sản, lợi ích của công ty. Để xác định được quyết định sa thải của công ty với anh trai bạn có đúng pháp luật hay không, chúng ta phải xem xét hành vi vi phạm của anh trai bạn ở đây có phải hành vi gây thiệt hại nghiêm trọng hay không.

Mặc dù pháp luật hiện hành không có quy định cụ thể thiệt hại nghiêm trọng là thiệt hại như thế nào, tuy nhiên thông qua quy định về bồi thường thiệt hại trong trách nhiệm vật chất, Điều 129 Bộ luật lao động:

1. Người lao động làm hư hỏng dụng cụ, thiết bị hoặc có hành vi khác gây thiệt hại tài sản của người sử dụng lao động thì phải bồi thường theo quy định của pháp luật hoặc nội quy lao động của người sử dụng lao động.

Trường hợp người lao động gây thiệt hại không nghiêm trọng do sơ suất với giá trị không quá 10 tháng lương tối thiểu vùng do Chính phủ công bố được áp dụng tại nơi người lao động làm việc thì người lao động phải bồi thường nhiều nhất là 03 tháng tiền lương và bị khấu trừ hằng tháng vào lương theo quy định tại khoản 3 Điều 102 của Bộ luật này.

2. Người lao động làm mất dụng cụ, thiết bị, tài sản của người sử dụng lao động hoặc tài sản khác do người sử dụng lao động giao hoặc tiêu hao vật tư quá định mức cho phép thì phải bồi thường thiệt hại một phần hoặc toàn bộ theo thời giá thị trường hoặc nội quy lao động; trường hợp có hợp đồng trách nhiệm thì phải bồi thường theo hợp đồng trách nhiệm; trường hợp do thiên tai, hỏa hoạn, địch họa, dịch bệnh nguy hiểm, thảm họa, sự kiện xảy ra khách quan không thể lường trước được và không thể khắc phục được mặc dù đã áp dụng mọi biện pháp cần thiết và khả năng cho phép thì không phải bồi thường.

Như vậy, căn cứ vào quy định trên, có thể xác định thiệt hại nghiêm trọng là thiệt hại có giá trị từ 10 tháng lương tối thiểu vùng do Chính phủ công bố áp dụng tại nơi người lao động làm việc.

Hành vi vi phạm của anh trai bạn xảy ra vào ngày 3/1/2021 nên sẽ áp dụng quy định tại Khoản 1 Điều 3 Nghị định 90/2019/NĐ-CP về mức lương tối thiểu vùng như sau:

Điều 3. Mức lương tối thiểu vùng

1. Quy định mức lương tối thiểu vùng áp dụng đối với người lao động làm việc ở doanh nghiệp như sau:

a) Mức 4.420.000 đồng/tháng, áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng I.

b) Mức 3.920.000 đồng/tháng, áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng II.

c) Mức 3.430.000 đồng/tháng, áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng III.

d) Mức 3.070.000 đồng/tháng, áp dụng đối với doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thuộc vùng IV.

2. Địa bàn áp dụng mức lương tối thiểu vùng được quy định theo đơn vị hành chính cấp quận, huyện, thị xã và thành phố trực thuộc tỉnh. Danh mục địa bàn áp dụng mức lương tối thiểu thuộc vùng I, vùng II, vùng III và vùng IV được quy định tại Phụ lục ban hành kèm theo Nghị định này.

Ngoài ra, theo mục 1 Danh mục địa bàn áp dụng mức lương tối thiểu vùng từ ngày 01 tháng 01 năm 2020 kèm theo Nghị định số 90/2019/NĐ-CP ngày 15 tháng 11 năm 2019 của Chính phủ thì:

1. Vùng I, gồm các địa bàn:

– Các quận và các huyện Gia Lâm, Đông Anh, Sóc Sơn, Thanh Trì, Thường Tín, Hoài Đức, Thạch Thất, Quốc Oai, Thanh Oai, Mê Linh, Chương Mỹ và thị xã Sơn Tây thuộc thành phố Hà Nội;

– Các quận và các huyện Thủy Nguyên, An Dương, An Lão, Vĩnh Bảo, Tiên Lãng, Cát Hải, Kiến Thụy thuộc thành phố Hải Phòng;

– Các quận và các huyện Củ Chi, Hóc Môn, Bình Chánh, Nhà Bè thuộc thành phố Hồ Chí Minh;

– Thành phố Biên Hòa, thị xã Long Khánh và các huyện Nhơn Trạch, Long Thành, Vĩnh Cửu, Trảng Bom thuộc tỉnh Đồng Nai;

– Thành phố Thủ Dầu Một, các thị xã Thuận An, Dĩ An, Bến Cát, Tân Uyên và các huyện Bàu Bàng, Bắc Tân Uyên, Dầu Tiếng, Phú Giáo thuộc tỉnh Bình Dương;

– Thành phố Vũng Tàu, thị xã Phú Mỹ thuộc tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu.

Anh trai bạn làm việc tại công ty cơ khí Minh Tân đóng tại địa bàn huyện Thanh Trì, thành phố Hà Nội (thuộc khu vực I) nên theo quy định nêu trên, mức lương tối thiểu vùng của khu vực này là 4.420.000 đồng/tháng. Như vậy, mức thiệt hại nghiêm trọng mà anh trai bạn gây ra phải có giá trị ít nhất là từ 44.200.000 đồng trở lên (tương ứng với giá trị 10 tháng lương tối thiểu vùng). Tuy nhiên, vì tổng giá trị thiệt hại mà anh trai bạn gây ra cho công ty là 41 triệu nên ở đây chưa phải là thiệt hại nghiêm trọng. Vì vậy, công ty không thể căn cứ vào đó để ra quyết định sa thải với anh trai bạn. Nếu công ty ra quyết định sa thải thì đây là quyết định sa thải trái pháp luật và không có giá trị pháp lý.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho công ty

Trường hợp này, anh trai bạn sẽ phải bồi thường thiệt hại về vật chất cho công ty theo quy định tại Khoản 1 Điều 129 Bộ luật lao động nêu trên. Mức bồi thường sẽ do hai bên tự thỏa thuận, nhưng nhiều nhất là 03 tháng lương trong hợp đồng đã ký kết trước đó và bị khấu trừ hàng tháng vào lương theo quy định của pháp luật.