Giáo dục tại xã, phường, thị trấn theo Bộ luật hình sự mới nhất

Quy định về Giáo dục tại xã, phường, thị trấn theo Bộ luật hình sự

Điều 95 Bộ luật hình sự hiện hành quy định về Giáo dục tại xã, phường, thị trấn như sau:

Tư vấn về Giáo dục tại xã, phường, thị trấn theo Bộ luật hình sự

Điều luật quy định điều kiện áp dụng biện pháp “Giáo dục tại xã, phường, thị trấn” và các nghĩa vụ kèm theo biện pháp này. 

Đây là biện pháp để người dưới 18 tuổi phạm tội tự giáo dục, sửa chữa sai lầm tại cộng đồng dưới sự giám sát, giúp đỡ của gia đình và chính quyền địa phương. Người dưới 18 tuổi phạm tội được áp dụng biện pháp này trong một số trường hợp nhất định và phải chấp hành đầy đủ các nghĩa vụ do cơ quan có thẩm quyền áp dụng. 

1. Khoản 1 của điều luật xác định đối tượng được áp dụng biện pháp này gồm: 

– Thứ nhất, người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi phạm tội ít nghiêm trọng hoặc phạm tội nghiêm trọng thuộc các tội phạm được quy định tại điểm a khoản 2 Điều 91 BLHS; 

– Thứ hai, người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi phạm tội rất nghiêm trọng thuộc các tội phạm được quy định tại điểm b khoản 2 Điều 91 BLHS. 

Thời hạn bị áp dụng biện pháp này được quy định từ 01 năm đến 02 năm. 

Về thẩm quyền áp dụng, điều luật quy định thẩm quyền áp dụng biện pháp này thuộc về cả ba cơ quan: Cơ quan điều tra, Viện kiểm sát và Tòa án. Do vậy, biện pháp này có thể được áp dụng trong giai đoạn điều tra, giai đoạn truy tố hoặc trong giai đoạn xét xử. 

2. Khoản 2 của điều luật xác định nghĩa vụ mà người được áp dụng biện pháp này phải thực hiện, đó là: 

– Chấp hành đầy đủ nghĩa vụ về học tập, lao động;

– Chịu sự giám sát, giáo dục của gia đình, xã, phường, thị trấn; 

– Không đi khỏi nơi cư trú khi không được phép; và – Các nghĩa vụ theo quy định tại khoản 3 Điều 93 BLHS. 

Chấp hành đầy đủ nghĩa vụ về học tập, lao động là phải tham gia đầy đủ các buổi học, các buổi lao động có tính chất cộng đồng mà việc tham gia này là nghĩa vụ do cơ quan có thẩm quyền bắt buộc. Ví dụ như nghĩa vụ phải theo học đầy đủ các buổi học giáo dục công dân do địa phương tổ chức. 

Chịu sự giám sát, giáo dục của gia đình, xã, phường, thị trấn là việc người dưới 18 tuổi phạm tội phải chịu sự theo dõi, giám sát của chủ thể cụ thể được cơ quan có thẩm quyền giao. Theo đó, khi áp dụng 

biện pháp này, cơ quan có thẩm quyền phải giao trách nhiệm giám sát, | theo dõi người dưới 18 tuổi cho chủ thể cụ thể như giao cho cha mẹ, người đại diện hoặc người của cơ quan, tổ chức nhận theo dõi, giám sát, giáo dục. Tùy từng trường hợp cụ thể mà cơ quan có thẩm quyền giao trách nhiệm này cho cha mẹ, người đại diện hoặc cho đại diện của cơ quan, tổ chức để có thể thực hiện được nguyên tắc đảm bảo lợi ích tốt nhất cho người bị giám sát. 

Không đi khỏi nơi cư trú khi không được phép là biện pháp cấm người dưới 18 tuổi phạm tội bị áp dụng biện pháp này không được rời khỏi nơi cư trú khi không được phép hoặc không có ý kiến của người được giao theo dõi, giám sát, giáo dục. Biện pháp giám sát này nhằm giảm thiểu tối đa nguy cơ tái phạm của người dưới 18 tuổi khi họ được tự do và thường xuyên tụ tập, lui tới những địa điểm có nguy cơ tái phạm cao. 

3. Khoản 3 của điều luật quy định việc giảm thời hạn chấp hành biện pháp giáo dục tại xã, phường, thị trấn. Theo đó, khi người bị áp dụng biện pháp này đã chấp hành được một phần hai thời hạn và có nhiều tiến bộ thì theo đề nghị của Ủy ban nhân dân cấp xã được giao trách nhiệm quản lý, giáo dục, cơ quan đã áp dụng biện pháp này có thể quyết định chấm dứt thời hạn giáo dục tại xã, phường, thị trấn. 

Có thể khẳng định các biện pháp giám sát, giáo dục người dưới 18 tuổi phạm tội có giá trị nhân văn sâu sắc, giúp các đối tượng này tránh được nguy cơ bị tiếp tục truy cứu trách nhiệm hình sự mà Nhà nước vẫn đạt được mục đích giáo dục, cải tạo họ trở thành người tốt.

Tuy nhiên, BLHS chưa quy định việc xử lý khi các đối tượng này không chấp hành hoặc chấp hành không đầy đủ các nghĩa vụ mà họ phải thực hiện. Điều này làm cho ý nghĩa giám sát, giáo dục của các biện pháp này vẫn chỉ là sự giám sát, giáo dục của các chủ thể bên ngoài, mà chưa phải là sự tự giám sát, tự cải tạo từ bên trong của họ, bởi vì nếu họ vi phạm các nghĩa vụ thì họ cũng không phải chịu thêm bất kỳ một loại trách nhiệm pháp lý nào.