Công an xã có quyền kiểm tra hành chính không?

Hiện nay, có thể thấy lực lượng công an xã đã và đang thực hiện nhiều nhiệm vụ quan trọng trong xã hội như: quản lý trật tự an toàn xã hội, xử lý các vi phạm hành chính trên địa bàn xã,…Vậy công an xã có quyền kiểm tra hành chính không ?. Sau đây, chúng tôi xin giải đáp thắc mắc trên của Quý vị thông qua bài viết dưới đây.

Trước khi tìm hiểu công an xã có quyền kiểm tra hành chính không?, chúng tôi xin cung cấp cho Quý vị những thông tin cơ bản có liên quan về vấn đề trên

Công an xã là gì?

Công an xã là lực lượng vũ trang bán chuyên trách, thuộc hệ thống tổ chức của Công an nhân dân, làm nòng cốt trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã, căn cứ theo quy định tại Điều 3 Pháp lệnh công an xã.

Công an xã có chức năng tham mưu cho cấp ủy Đảng, Uỷ ban nhân dân cùng cấp về công tác bảo đảm an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã; thực hiện chức năng quản lý về an ninh, trật tự, an toàn xã hội, các biện pháp phòng, chống tội phạm và các vi phạm pháp luật khác về an ninh, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn xã theo quy định của pháp luật.

Kiểm tra hành chính là gì?

Kiểm tra hành chính là hoạt động chuyên ngành của cơ quan nhà nước có thẩm quyền nhằm quản lý hoặc xử lý các hành vi vi phạm hành chính. (Hiểu theo nghĩa hẹp)

VD: Cảnh sát giao thông kiểm tra giấy tờ xe đối với các hành vi vi phạm Luật an toàn giao thông.

Kiểm tra hành chính là quá trình bảo đảm việc thực thi pháp luật và tính kỷ luật trong công tác quản lý hành chính nhà nước. (Hiểu theo nghĩa rộng)

VD: Chính phủ tiến hành kiểm tra, rà soát công tác thực thi pháp luật của Bộ, cơ quan ngang bộ và các cơ quan khác trực thuộc Chính phủ.

Do hiện nay, chưa có văn bản pháp luật quy định cụ thể về kiểm tra hành chính là gì?. Tuy nhiên, căn cứ vào thực tiễn việc quản lý và xử phạt vi phạm hành chính, có thể thấy kiểm tra hành chính bao gồm các hoạt động như trên.

Từ hai nội dung giải thích về nghĩa rộng và nghĩa hẹp, tóm lại có thể thấy kiểm tra hành chính là hoạt động chuyên trách của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Việc kiểm tra được tiến hành với mục tiêu nhằm đảm bảo việc tuân thủ, thực thi pháp luật cũng như phát hiện, ngăn chặn kịp thời hành vi trái pháp luật.

Kiểm tra hành chính thường được tiến hành dưới hình thức thông báo hoặc kiểm tra đột xuất, kiểm tra định kỳ hoặc không định kỳ do yêu cầu phòng, chống tội phạm, giữ gìn an ninh, trật tự. Tuy nhiên, trong bất kỳ trường hợp kiểm tra nào, các đối tượng bị kiểm tra hành chính phải bắt buộc tuân thủ các yêu cầu của cơ quan nhà nước. Nếu không thực hiện hoặc có hành vi chống đối, cản trở việc kiểm tra, đối tượng đó sẽ bị cơ quan tiến hành việc kiểm tra áp dụng các biện pháp cưỡng chế, xử phạt và kỷ luật.

Trường hợp nào bị kiểm tra hành chính

Trên thực tế, đối tượng bị kiểm tra hành chính rất phong phú, đa dạng do kiểm tra hành chính là một phần trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước. Thông thường, các đối tượng kiểm tra hành chính thường là các đối tượng chịu sự điều chỉnh trực tiếp của các văn bản pháp luật về hành chính trong mọi lĩnh vực hoặc các đối tượng có hành vi vi phạm hành chính. Trong đó:

– Đối tượng chịu sự điều chỉnh trực tiếp của các văn bản pháp luật hành chính bao gồm:

+ Cơ quan hành chính nhà nước và Ủy ban nhân dân các cấp;

+ Cá nhân, tổ chức, tập thể thuộc đối tượng quản lý của hệ thống hành chính.

Chẳng hạn, điều 26 Thông tư 35/2016/TT-BCA quy định đối tượng kiểm tra cư trú là công dân, hộ gia đình, cơ sở cho thuê lưu trú, cơ quan đăng ký, quản lý cư trú các cấp; cơ quan, tổ chức có liên quan đến quản lý cư trú.

– Đối tượng có hành vi vi phạm hành chính: là các cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm quy định của pháp luật về quản lý nhà nước mà không phải là tội phạm và bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật.

VD: Công an tiến hành kiểm tra các cơ sở sản xuất vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm.

Công an xã có thẩm quyền kiểm tra hành chính không?

Từ những phân tích về công an xã là gì? Chúng ta có thể hình dung được câu trả lời cho câu hỏi công an xã có thẩm quyền kiểm tra hành chính không?. Như vậy, có thể thấy công an xã có thẩm quyền trong việc kiểm tra hành chính nhằm đảm bảo an ninh trật tự xã hội, sự tuân thủ pháp luật cũng như phòng chống tội phạm và ngăn ngừa, phát hiện kịp thời các hành vi trái pháp luật.

Thẩm quyền kiểm tra hành chính của công an xã được quy định cụ thể trong Thông tư 12/2010/TT-BCA quy định chi tiết một số điều của Pháp lệnh công an xã như sau:

– Công an xã có trách nhiệm thực hiện công tác đăng ký, quản lý cư trú theo thẩm quyền; nắm tình hình hộ khẩu, nhân khẩu trên địa bàn xã; xây dựng kế hoạch kiểm tra cư trú; tiếp nhận, kiểm tra hồ sơ giải quyết đăng ký tạm trú, thông báo lưu trú, khai báo tạm vắng của công dân. Ngoài ra, công an xã cũng có thẩm quyền kiểm tra, xử lý các trường hợp vi phạm quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng giấy CMND trên địa bàn xã.

– Công an xã có quyền kiểm tra việc sử dụng vũ khí, chất liệu nổ, công cụ hỗ trợ của tổ chức, cá nhân được phép sử dụng chúng, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý trường hợp mua bán, vận chuyển, tàng trữ, sử dụng trái phép hoặc chiếm đoạt vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ và những trường hợp vi phạm quy định của pháp luật về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ;

Đồng thời kiểm tra kiểm tra, đôn đốc, hướng dẫn tổ chức và cá nhân trên địa bàn xã chấp hành quy định của pháp luật về phòng cháy và chữa cháy, về bảo vệ môi trường.

– Công an xã có quyền phối hợp với Công an cấp trên kiểm tra, hướng dẫn các cơ sở kinh doanh có điều kiện về an ninh, trật tự, kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý theo thẩm quyền các hành vi vi phạm pháp luật về an ninh, trật tự của các cơ sở kinh doanh đó; thực hiện nghiêm túc chế độ thông tin, báo cáo Công an cấp trên về công tác quản lý ngành, nghề kinh doanh có điều kiện trên địa bàn xã.

Thẩm quyền kiểm tra hành chính của công an xã trong từng lĩnh vực được quy định cụ thể trong Luật cư trú, Luật phòng cháy chữa cháy, Luật các công cụ hỗ trợ,….và các văn bản có liên quan khác. Ngoài các lĩnh vực trên, công an xã chỉ được tham gia kiểm soát khi có quyết định bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền.