Cải cách thủ tục hành chính nhà nước

Thủ tục hành chính của Việt Nam vẫn được người dân và các doanh nghiệp đánh giá là rườm rà, phức tạp và làm mất nhiều thời gian để thực hiện, từ đó sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến đời sống của người dân, môi trường kinh doanh, ảnh hưởng đến nguồn đầu tư từ nước ngoài vào Việt Nam.

Vì thế, tiến hành cải cách thủ tục hành chính nhà nước là một quyết định sáng suốt để thay đổi bộ máy nhà nước cũng như cách nhìn của người dân, doanh nghiệp và bạn bè quốc tế vào hệ thống hành chính của Việt Nam.

Cải cách thủ tục hành chính là gì?

Cải cách thủ tục hành chính là sự thay đổi theo kế hoạch để đạt được một mục tiêu nhất định do cơ quan nhà nước có thẩm quyền xác định, việc thực hiện cải cách hành chính không làm thay đổi bản chất của thủ tục mà sẽ làm cho hệ thống này hoạt động một cách hiệu quả và khả thi hơn, đáp ứng được yêu cầu quản lý kinh tế, xã hội của nhà nước.

Cải cách thủ tục hành chính nhà nước bao gồm các nội dung chính như sau:

– Triển khai thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông.

– Kiểm soát việc thực hiện các thủ tục hành chính.

– Đánh giá các tác động tích cực và tiêu cực của thủ tục hành chính.

– Rà soát, đánh giá kêt quả thủ thủ tục hành chính.

– Tiếp nhận và xử lý các phản ánh, kiến nghị có liên quan đến thủ tục hành chính.

Trong công cuộc cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính được chọn là nhiệm vụ trọng tâm, quan trọng bởi các lý do sau:

– Cải cách thủ tục hành chính phản ánh mối quan hệ giữa nhà nước và nhân dân; là lĩnh vực có nhiều kiến nghị, yêu cầu đổi mới trong thời kỳ hội nhập quốc tế của công dân và các doanh nghiệp.

– Ở Việt Nam hiện nay chưa có đủ điều kiện để có thể cải cách cùng lúc về tài chính công, về bộ máy nhà nước… nên cải cách thủ tục hành chính sẽ là lĩnh vực mang lại hiệu quả thực tế nhất.

– Cải cách thủ tục hành chính sẽ cho thấy các công việc của cơ quan nhà nước với nhân dân và doanh nghiệp cũng như làm cơ sở để xây dựng bộ máy nhà nước, lựa chọn được đội ngũ cán bộ, công chức có năng lực phù hợp với yêu cầu công việc.

– Cải cách thủ tục hành chính là tiền đề để thực hiện các cải cách ở lĩnh vực khác như nâng cao trình độ; phân cấp thực hiện nhiệm vụ giải quyết thói quen công việc cho cá nhân, doanh nghiệp của bộ máy nhà nước; thực hiện xây dựng chính phủ điện tử…

– Cải cách thủ tục hành chính sẽ gõ bỏ những rào cản về thủ tục hành chính trong kinh doanh và đời sống, giúp cắt giảm chi phí và rủi ro cho người dân, doanh nghiệp.

– Cải cách thủ tục hành chính sẽ nâng cao hình ảnh của Việt Nam, của chính quyền địa phương trong nhân dân và cộng đồng quốc tế, đây là giá trị có tác động lớn đến sự phát triển kinh tế – xã hội, thúc đẩy hợp tác quốc tế…

Thực trạng cải cách thủ tục hành chính hiện nay

Như đã nói ở trên, cải cách thủ tục hành chính nhà nước là nhiệm vụ trọng tâm của cải cách hành chính và đã đạt được những thành tựu nhất định trong thời gian triển khai:

– Cải cách thể chế hành chính:

Cải cách thủ tục hành chính được thực hiện theo hướng đơn giản, minh bạch, công khai thông qua triển khai thực hiện cơ chế “một cửa” nhằm tạo những điều kiện thuận lợi trong giải quyết các công việc của nhân dân, thay đổi mối quan hệ giữa nhà nước và công dân, tổ chức, doanh nghiệp. Hiện nay, hầu hết các cơ quan từ cấp tỉnh, cấp huyện và cấp xã đều triển khai cơ chế “một cửa”.

Cơ chế “một cửa” đã phát huy được vai trò, tác dụng của mình thông qua những kết quả đạt được như: giảm bớt chi phí, thời gian đi lại của công dân khi thực hiện các thủ tục ngay từ những năm đầu triển khai. Đến nay, hành chính Việt Nam đã có những bước chuyển của dịch vụ công trong các lĩnh vực hộ tịch, đất đai, doanh nghiệp, giáo dục…

– Tổ chức bộ máy hành chính nhà nước:

Các cơ quan trong hành chính nhà nước từ Chính phủ cho đến các bộ, ngành, trung ương và ủy ban nhân dân các cấp được điều chỉnh để phù hợp với cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh đó là từng bước thực hiện phân cấp quản lý hành chính, quy định thẩm quyền cuẩ từng cấp giữa trung ương và địa phương.

Việc cải tiến phương thức hoạt động theo hướng thống nhất quản lý trong thực hiện các nhiệm vụ kinh tế, chính trị, an ninh, quốc phòng… bằng hệ thống pháp luật, chính sách.

– Xây dựng và nâng cao đội ngũ cán bộ, công chức.

Nhằm phục vụ tốt cho nhân dân và phát triển bộ máy nhà nước, đẩy mạnh việc tuyển dụng công chức thông qua phương thức thi tuyển để phân loại và chọn lọc những người có trình độ vào làm việc tại cơ quan nhà nước. Bên cạnh đó, việc tinh giản biên chế, rà soát lại cán bộ công chức và nâng cao chất lượng của cán bộ công chức phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ.

– Ứng dụng công nghệ thông tin vào cải cách thủ tục hành chính:

Mục tiêu chính của cải cách hành chính là giảm thiểu sự rườm rà về giấy tờ, phiền hà, chi phí cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh việc cải cách thủ tục hành chính trực tiếp thì một phương pháp lưu trữ thông tin cũng như thực hiện thủ tục nhanh chóng đang được triển khai rộng rãi là áp dụng công nghệ thông tin.

Hiện nay các lĩnh vực như hộ tịch, bảo hiểm xã hội, giao thông vận tải… đều được áp dụng công nghệ thông tin thông qua việc các tổ chức, cá nhân có thể kê khai khi thực hiện thủ tục trên hệ thống máy tính.

Bên cạnh những thành tựu đạt được thì cải cách thủ tục hành chính vẫn còn tồn đọng những hạn chế nhất định, gây khó khăn cho người dân. Ví dụ như:

– Các quy định của pháp luật còn chồng chéo, chưa cụ thể và còn những mâu thuẫn giữa các văn bản, gây nhầm lẫn về thẩm quyền cho người thực hiện, việc công khai văn bản hành chính của một số cơ quan chưa được thực hiện đầy đủ.

– Vẫn còn tình trạng cán bộ công chức lợi dụng kẽ hở của pháp luật để gây khó khăn cho người thực hiện.

– Việc thực hiện các thủ tục hành chính qua cổng thông tin điện tử chưa được thực hiện triệt để, một số thủ tục người dân và doanh nghiệp khi thực hiện chỉ có thể kê khai trực tuyến và sau đó sẽ nộp hồ sơ giấy trực tiếp.

Giải pháp cải cách thủ tục hành chính nhà nước như thế nào?

Cải cách hành chính là một quá trình thực hiện có kế hoạch và thực hiện trong một thời gian dài. Và để nâng cao chất lượng cải cách thủ tục hành chính thì có thể áp dụng các giải pháp như sau:

– Tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức của các chủ thể về tầm quan trọng của cải cách thủ tục hành chính để toàn xã hội chung tay thực hiện, đẩy mạnh quá trình cải cách thủ tục hành chính để sớm đạt được mục tiêu đề ra.

– Đẩy mạnh vận hành các cổng thông tin dịch vụ công trực tuyến góp phần thực hiện cải cách thủ tục hành chính.

– Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực thi công việc cho cán bộ công chức, thực hiện đánh giá thi đua tập thể cá nhân thông qua mức độ hoàn thành công việc.

– Tăng cường sự giao lưu, học hỏi giữa các địa phương, các bộ, ngành để cùng nhau tìm ra những giải pháp, sáng kiến góp phần đẩy mạnh công cuộc cải cách thủ tục hành chính nhà nước.