Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự năm 2025

Trong bộ luật hình sự, cụm từ về tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là một trong những quy định mà nhiều người quan tâm, bởi đây chính là một trong những yếu tố để quyết định khung hình phạt cụ thể đối với một tội phạm nào đó. Để hiểu hơn quy định này, mời quý vị tham khảo bài viết dưới đây của chúng tôi.

Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật

Điều 52 Bộ luật hình sự quy định về các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự như sau:

Lưu ý:

– Cần hiểu đúng, đủ nội dung của các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự  hoặc giảm nhẹ trách nhiệm hình sự quy định tại Điều 51 và Điều 52 Bộ luật Hình sự

– Cần phân biệt các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự với các tình tiết là dấu hiệu định khung hình phạt

– Chỉ được phép tăng, giảm mức hình phạt trong một khung hình phạt

– Cần phân biệt các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự với các tình tiết là dấu hiệu định tội.

Tư vấn tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự theo quy định của pháp luật

Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là tình tiết được quy định trong Bộ luật hình sự với tính chất là tình tiết tăng nặng chung và là một trong những căn cứ để Tòa án quyết định hình phạt đối với người phạm tội theo hướng nghiêm khắc hơn trong phạm vi một khung hình phạt nếu trong vụ án hình sự có tình tiết này. Các tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự có một số đặc điểm cơ bản như sau:

– Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự nhất thiết phải được nhà làm luật ghi nhận chỉ trong pháp luật hình sự thực định, chứ không thể trong các văn bản pháp lý nào khác hoặc không thể do Tòa án tự xem xét để cân nhắc.

– Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự xuất hiện (có mặt) trong một vụ án cụ thể, đối với người phạm tội cụ thể và chỉ làm thay đổi mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội trong vụ án đó theo hướng nghiêm khắc hơn và chỉ trong phạm vi một cấu thành tội phạm cụ thể tương ứng trong Phần các tội phạm Bộ luật hình sự, chứ không làm thay đổi tính chất của tội phạm ấy.

– Trường hợp tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự được luật quy định với tính chất là yếu tố định tội đối với một tội phạm tương ứng cụ thể, có nghĩa tình tiết này làm thay đổi tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi, thì trong việc quyết định hình phạt đối với người phạm tội, Tòa án nhất thiết không thể xem xét nó với tính chất là tình tiết tăng nặng chung.

– Trường hợp tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự là tình tiết được luật quy định với tính chất là yếu tố định khung hình phạt đối với một tội phạm tương ứng cụ thể, có nghĩa tình tiết này làm thay đổi mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi & là căn cứ cho phép Tòa án tăng mức hình phạt đối với người phạm tội chuyển sang khung hình phạt khác nặng hơn, thì trong việc quyết định hình phạt đối với người phạm tội, Tòa án nhất thiết không thể xem xét nó với tính chất là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự chung.

– Tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự mang tính chất ổn định về số lượng và nội dung. Mặc dù vậy, nếu trong thực tiễn đời sống xuất hiện những tình tiết làm thay đổi mức độ nguy hiểm cho xã hội của tội phạm theo hướng nghiêm khắc hơn thì nó sẽ được nhà làm luật bổ sung cho phù hợp với tình hình kinh tế, chính trị-xã hội và ngược lại – loại bỏ khỏi Bộ luật hình sự những tình tiết nào mà việc áp dụng chúng không còn phù hợp với giai đoạn tương ứng đó.

– Khi áp dụng các tình tiết tăng nặng đối với người phạm tội, Tòa án “phải làm sáng tỏ ý thức chủ quan của người phạm tội để xét trường hợp này họ có phải thấy trước hoặc có thể thấy trước được tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự hay không, thì mới được áp dụng tình tiết tăng nặng đó đối với họ“ Trường hợp có căn cứ chứng minh rằng họ không thấy được trước hoặc không thể thấy được trước thì dù tình tiết đó có xảy ra người phạm tội cũng không phải chịu trách nhiệm đối với tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự đó.