Thủ tục lập di chúc như thế nào?

Nội dung câu hỏi:  

Mẹ tôi nay đã già yếu muốn lập di chúc để lại tài sản của mình bao gồm một ngôi nhà và một mảnh đất. Mẹ tôi muốn đến các cơ quan chức năng lập di chúc để tránh trường hợp di chúc không hợp pháp. Vậy xin hỏi luật sư mẹ tôi có thể lập di chúc tại ủy ban nhân dân xã không hay chỉ được lập ở nhà và cần theo thủ tục như thế nào?

Trả lời:

Về câu hỏi của bạn, chúng tôi xin được trả lời như sau:

Trước khi lập di chúc, chúng tôi sẽ tư vấn cho bạn về điều kiện lập di chúc theo quy định của pháp luật để di chúc được hợp pháp.

1. Điều kiện về người lập di chúc.

Theo quy định tại Điều 647 và Điều 652 Bộ luật dân sự, người lập di chúc phải thỏa mãn các điều kiện sau:

+ Đủ 18 tuổi trở lên;

+ Có đầy đủ năng lực hành vi dân sự;

+ Minh mẫn, sáng suốt trong khi lập di chúc, không bị đe dọa, lừa dối, cưỡng ép.

Như vậy, theo bạn trình bày chúng tôi nhận thấy mẹ bản đủ điều kiện để lập di chúc hợp pháp theo quy định nêu trên.

2. Hình thức di chúc

Mẹ bạn có thể chọn một trong các hình thức lập di chúc như sau:

Theo quy định tại Điều 649 và Điều 650 BLDS, di chúc có thể có các hình thức sau:
+ Di chúc bằng miệng;
+ Di chúc bằng văn bản, không có người làm chứng;
+ Di chúc bằng văn bản, có người làm chứng;
+ Di chúc bằng văn bản, có công chứng hoặc chứng thực.

Theo bạn trình bày thì mẹ bạn sẽ tiến hành lập di chúc bằng văn bản có công chứng, chứng thực, hình thức này phù hợp với pháp luật Việt Nam. Do đó,  Mẹ bạn có thể lập di chúc tại Ủy ban nhân dân xã nơi mẹ bạn ở và tuân theo thủ tục quy định tại Điều 658 Bộ luật Dân sự 2005 quy định về Thủ tục lập di chúc tại cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn như sau:

“Việc lập di chúc tại cơ quan công chứng hoặc ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn phải tuân theo thủ tục sau đây:

1.  Người lập di chúc tuyên bố nội dung của di chúc trước công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực phải ghi chép lại nội dung mà người lập di chúc đã tuyên bố. Người lập di chúc ký hoặc điểm chỉ vào bản di chúc sau khi xác nhận bản di chúc đã được ghi chép chính xác và thể hiện đúng ý chí của mình. Công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn ký vào bản di chúc;

2. Trong trường hợp người lập di chúc không đọc được hoặc không nghe được bản di chúc, không ký hoặc không điểm chỉ được thì phải nhờ người làm chứng và người này phải ký xác nhận trước mặt công chứng viên hoặc người có thẩm quyền chứng thực của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn. Công chứng viên, người có thẩm quyền chứng thực của ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn chứng nhận bản di chúc trước mặt người lập di chúc và người làm chứng.”

Bạn lưu ý về thời hạn của di chúc như sau:

+ Theo quy định tại khoản 2 Điều 651 Bộ luật dân sự hình thức di chúc bằng miệng có thời hạn : sau 3 tháng  kể từ thời điểm di chúc miệng mà người lập di chúc còn sống, minh mẫn sáng suốt thì di chúc miệng mặc nhiên hết hiệu lực.
+ Theo quy định tại Điều 662 và Điều 664 Bộ luật dân sự: di chúc bằng văn bản có hiệu lực cho tới khi có di chúc mới hợp pháp thay thế nó. Nếu bản di chúc hợp pháp mới chỉ có nhiệm vụ sửa đổi, bổ sung di chúc cũ thì chỉ phần bị sửa đổi, bổ sung mới bị mất hiệu lực.

Khi lập di chúc mẹ bạn cần phải có những giấy tờ sau:

– Chứng minh thư nhân dân hoặc giấy tờ tùy thân khác  đang còn trong thời hạn sử dụng, hộ khẩu hoặc giấy xác nhận thường trú của người lập di chúc;

– Bản chính giấy tờ hợp lệ chứng minh quyền sở hữu và quyền sử dụng tài sản để lại thừa kế;

– Các giấy tờ chứng minh tài sản chung hay tài sản riêng, phù hợp với quy định của Luật hôn nhân & gia đình;

– Giấy khám sức khỏe của người lập do chúc (do Bệnh viện hoặc Trung tâm y tế cấp quận/huyện lập).

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.