Có thể trả lương theo hình thức như thế nào?

1.  Quy định của pháp luật lao động về hình thức trả lương:

Theo quy định Điều 94 Bộ luật lao động 2012 về hình thức trả lương:

Hình thức trả lương

“1.  Người sử dụng lao động có quyền lựa chọn hình thức trả lương theo thời gian, sản phẩm hoặc khoán. Hình thức trả lương đã chọn phải được duy trì trong một thời gian nhất định; trường hợp thay đổi hình thức trả lương, thì người sử dụng lao động phải thông báo cho người lao động biết trước ít nhất 10 ngày.

2. Lương được trả bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng. Trường hợp trả qua tài khoản ngân hàng, thì người sử dụng lao động phải thỏa thuận với người lao động về các loại phí liên quan đến việc mở, duy trì tài khoản.”

2. Bình luận về quy định tại điều 94 Bộ luật lao động:

Tùy vào tính chất công việc và yêu cầu của quá trình lao động sản xuất, kinh doanh và quá trình thực hiện nhiệm vụ, người sử dụng lao động có thể lựa chọn các hình thức trả lương khác nhau trong số các hình thức trả lương được quy định tại Bộ luật Lao động (hình thức trả lương theo thời gian, hình thức trả lương theo sản phẩm hoặc hình thức trả lương khoán).

–  Trả lương theo thời gian là hình thức trả lương căn cứ vào thời gian làm việc thực tế của người lao động để xác định mức trả lương. Hình thức trả lương này thường được áp dụng đối với khối lao động gián tiếp, về lý thuyết, đơn vị thời gian tính trả lương có thể là năm, tháng, tuần, ngày hoặc giờ. Trong đó:

+ Tiền lương năm để trả cho một năm làm việc của người lao động, thường được áp dụng đối với một số người lao động giữ chức vụ lãnh đạo trong các doanh nghiệp mà chu kỳ đánh giá kết quả công việc của họ kéo dài hơn những người lao động khác, như Chủ tịch và thành viên hội đồng quản trị, Tổng giám đốc/Giám đốc, Phó tổng giám đốc/Phó giám đốc, cố vấn pháp luật…;

+ Tiền lương tháng được trả cho một tháng làm việc xác định trên cơ sở hợp đồng lao động, đây là hình thức phổ biến của trả lương theo thời gian;

+ Tiền lương tuần được trả cho một tuần làm việc xác định trên cơ sở tiền lương tháng nhân với 12 tháng và chia cho 52 tuần (thường được áp dụng đối với người lao động làm việc không trọn tháng);

+ Tiền lương ngày được trả cho một ngày làm việc xác định trên cơ sở tiền lương tháng chia cho số ngày làm việc bình thường trong tháng theo quy định của pháp luật mà doanh nghiệp lựa chọn (được áp dụng đối với người lao động không trọn tuần, người lao động làm việc theo chế độ công nhật);

+ Tiền lương giờ được trả cho một giờ làm việc xác định trên cơ sở tiền lương ngày chia cho số giờ làm việc bình thường trong ngày hoặc có thể xác định trên cơ sở tiền lương tháng chia cho số giờ làm việc trong tháng.

–  Trả lương theo sản phẩm là hình thức trả lương căn cứ vào số lượng và chất lượng sản phẩm mà người lao động thực hiện để xác định mức trả lương. Để áp dụng hình thức trả lương này một cách hiệu quả, người sử dụng lao động phải xác định một cách hợp lý và chính xác định mức lao động và đơn giá sản phẩm giao cho người lao động. Trên thực tế có nhiều hình thức trả lương theo sản phẩm, như: trả lương theo sản phẩm cá nhân trực tiếp, trả lương theo sản phẩm tập thể (tổ, đội, nhóm…), trả lương theo sản phẩm có thưởng, trả lương theo sản phẩm lũy tiến…

–  Trả lương khoán là hình thức trả lương căn cứ vào khối lượng, chất lượng công việc và thời gian khoán mà người lao động phải hoàn thành công việc để xác định mức trả lương. Hình thức trả lương này thường được áp dụng trong trường hợp do tính chất của công việc không thể giao định mức sản phẩm (định mức công việc) cho người lao động theo từng đơn vị thời gian cụ thể, mà phải giao toàn bộ khối lượng công việc hoặc nếu giao định mức cụ thể theo từng đơn vị thời gian thì sẽ không hiệu quả bằng phương thức khoán gọn (ví dụ làm sạch và sơn lại vỏ một con tàu viễn dương, phá dỡ một công trình xây dựng hoặc phá dỡ một phương tiện kỹ thuật..

Việc trả lương theo hình thức nào là do người sử dụng lao động quyết định. Tuy nhiên, để tránh ảnh hưởng không tốt đến quyền lợi của người lao động, Nhà nước yêu cầu người sử dụng lao động phải duy trì hình thức trả lương đã chọn trong một thời gian nhất định, trường hợp muốn thay đổi hình thức trả lương phải báo trước cho người lao động ít nhất 10 ngày. Điều này thể hiện tính công khai thông tin, tránh để người lao động quá bị động hoặc tạo tâm lý bất an, dị nghị đối với người lao động, nhất là trong các doanh nghiệp có đông người lao động làm việc, áp dụng nhiều hình thức tiền lương khác nhau.

Bộ luật Lao động năm 2012 quy định về cách thức trả lương cho người lao động linh hoạt hơn, phù hợp với yêu cầu thực tế hiện nay. Theo quy định tại Khoản 2 Điều 94 Bộ luật Lao động, người sử dụng lao động được quyền trả lương cho người lao động bằng tiền mặt hoặc trả qua tài khoản cá nhân của người lao động được mở tại ngân hàng.

Trường hợp trả lương qua tài khoản ngân hàng, thì người sử dụng lao động phải thỏa thuận với người lao động về các loại phí liên quan đến việc mở, duy trì tài khoản, về mặt khoa học, tiền lương phải được trả bằng tiền mặt, lý do là: (1) Tiền mặt là hình thức tiền tệ chính thức lưu hành, được chi dùng trực tiếp mà không thông qua khâu trung gian làm mất chi phí thời gian và chi phí khác của người lao động; (2) Tiền mặt là phương tiện trao đổi chủ yếu, hợp pháp được ghi nhận trong các cam kết giữa người lao động và người sử dụng lao động; (3) Trả bằng tiền mặt giúp người lao động giảm được các rủi ro khi trả bằng sản phẩm hoặc hình thức khác.

Việc trả lương qua tài khoản ngân hàng không được đồng nhất với trả lương bằng tiền mặt, bởi vì trong trường hợp đó tiền lương được trả không trực tiếp, phụ thuộc vào đối tác trung gian (ngân hàng), có thể phát sinh thêm những yếu tố bất lợi đối với người lao động.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN PHÁP LUẬT LAO ĐỘNG 19006557 để được tư vấn.