Các hình thức xử lý kỷ luật lao động phổ biến 2024

Xử lý kỷ luật lao động là một trong các biện pháp được áp dụng khi người lao động có vi phạm. Vậy có các hình thức xử lý kỷ luật lao động nào? Có được áp dụng các hình thức xử lý kỷ luật một cách tùy tiện hay không?… Cùng Luật Hoàng Phi giải đáp các thắc mắc trên trong nội dung bài viết dưới đây.

Hình thức xử lý kỷ luật lao động là gì?

Hình thức xử lý kỷ luật lao động là các cách thức áp dụng cho người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật theo quy định của pháp luật hiện hành, theo đó mà người sử dụng lao động có thể ra quyết định sa thải, khiển trách,……

Kỷ luật lao động là những quy định về việc tuân theo thời gian, công nghệ và điều hành sản xuất, kinh doanh trong nội quy lao động. Theo đó, kỷ luật lao động bao gồm các quy định của Nhà nước, bằng pháp luật để xác định nghĩa vụ và trách nhiệm của người lao động đối với đơn vị sử dụng lao động và quyền thiết lập, duy trì kỷ luật lao động của người sử dụng lao động.

Xử lý kỷ luật lao động là quá trình người sử dụng lao động tiến hành xem xét và giải quyết về việc người lao động có hành vi vi phạm kỷ luật lao động bằng cách buộc người lao động sẽ phải chịu một trong các hình thức kỷ luật do Nhà nước quy định.

Như vậy thông qua về khái niệm trên chúng ta cũng hình dung được về nội dung các hình thức xử lý kỷ luật lao động

Các hình thức xử lý kỷ luật lao động hiện hành

Các hình thức xử lý kỷ luật lao động đã được quy định cụ thể tại Điều 124, 125 Bộ luật Lao động năm 2019, cụ thể:

Theo quy định trên, có các hình thức xử lý kỷ luật: khiển trách; kéo dài thời hạn nâng lương, cách chức; sa thải. Với mỗi hình thức xử lý pháp luật có quy định riêng mà không được phép áp dụng một cách tùy tiện.

Với hình thức khiển trách: Đây được đánh giá là hình thức xử lý kỷ luật nhẹ nhất đối với người lao động vi phạm lần đầu. Căn cứ để áp dụng được quy định trong nội quy lao động. Người có thẩm quyền khiển trách là người sử dụng lao động hoặc người được người sử dụng lao động ủy quyền hợp pháp. Hình thức khiển trách có thể bằng lời nói hoặc dạng văn bản tùy thuộc vào từng loại công ty.

Với hình thức kéo dài thời hạn nâng lương: So với khiển trách thì hình thức này có phần nghiêm trọng hơn nhưng người sử dụng cần lưu ý rằng việc kéo dài thời hạn tăng lương cũng không được phép quá 06 tháng. Một lưu ý là nếu bị xử lý kỷ luật theo hình thức này và sau đó lại tái phạm thì có thể là căn cứ để sa thải.

Còn với kỷ luật lao động bằng hình thức cách chức: cách chức” được áp dụng khi người lao động đang giữ một chức vụ nhất định. Thời gian để xóa kỷ luật đối với hình thức này là 3 năm.

Với hình thức kỷ luật sa thải: Đây là hình thức xử lý kỷ luật nặng nhất, loại trừ người lao động ra khỏi tập thể lao động. Do vậy để  tránh tình trạng lạm dung quyền pháp luật quy định chỉ được áp dụng trong một số trường hợp nhất định. Nếu như không thuộc các trường hợp luật định thì doanh nghiệp không được phép sa thải.

Thủ tục xử lý kỷ luật lao động dựa trên các nguyên tắc nào?

Việc áp dụng các hình thức xử lý kỷ luật lao động không thể thực hiện một cách tùy tiện mà phải tuân thủ theo các nguyên tắc nhất định. Tại Điều 122 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về việc xử lý kỷ luật lao động như sau:

“Điều 122. Nguyên tắc, trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động

1.Việc xử lý kỷ luật lao động được quy định như sau:

a) Người sử dụng lao động phải chứng minh được lỗi của người lao động;

b) Phải có sự tham gia của tổ chức đại diện người lao động tại cơ sở mà người lao động đang bị xử lý kỷ luật là thành viên;

c) Người lao động phải có mặt và có quyền tự bào chữa, nhờ luật sư hoặc tổ chức đại diện người lao động bào chữa; trường hợp là người chưa đủ 15 tuổi thì phải có sự tham gia của người đại diện theo pháp luật;

d) Việc xử lý kỷ luật lao động phải được ghi thành biên bản.

2.Không được áp dụng nhiều hình thức xử lý kỷ luật lao động đối với một hành vi vi phạm kỷ luật lao động.

3.Khi một người lao động đồng thời có nhiều hành vi vi phạm kỷ luật lao động thì chỉ áp dụng hình thức kỷ luật cao nhất tương ứng với hành vi vi phạm nặng nhất.

4.Không được xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động đang trong thời gian sau đây:

a) Nghỉ ốm đau, điều dưỡng; nghỉ việc được sự đồng ý của người sử dụng lao động;

b) Đang bị tạm giữ, tạm giam;

c) Đang chờ kết quả của cơ quan có thẩm quyền điều tra xác minh và kết luận đối với hành vi vi phạm được quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 125 của Bộ luật này;

d) Người lao động nữ mang thai; người lao động nghỉ thai sản, nuôi con dưới 12 tháng tuổi.

5.Không xử lý kỷ luật lao động đối với người lao động vi phạm kỷ luật lao động trong khi mắc bệnh tâm thần hoặc một bệnh khác làm mất khả năng nhận thức hoặc khả năng điều khiển hành vi của mình.

6.Chính phủ quy định trình tự, thủ tục xử lý kỷ luật lao động.”

Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động

Theo quy định Điều 124 Bộ Luật lao động thì:

– Thời hiệu xử lý kỷ luật lao động tối đa là 06 tháng, kể từ ngày xảy ra hành vi vi phạm; trường hợp hành vi vi phạm liên quan trực tiếp đến tài chính, tài sản, tiết lộ bí mật công nghệ, bí mật kinh doanh của người sử dụng lao động thì thời hiệu xử lý kỷ luật lao động tối đa là 12 tháng.

– Khi hết thời gian quy định tại các điểm a, b và c khoản 4 Điều 123, nếu còn thời hiệu để xử lý kỷ luật lao động thì người sử dụng lao động tiến hành xử lý kỷ luật lao động ngay, nếu hết thời hiệu thì được kéo dài thời hiệu để xử lý kỷ luật lao động nhưng tối đa không quá 60 ngày kể từ ngày hết thời gian nêu trên.

– Khi hết thời gian quy định tại điểm d khoản 4 Điều 123, mà thời hiệu xử lý kỷ luật lao động đã hết thì được kéo dài thời hiệu xử lý kỷ luật lao động nhưng tối đa không quá 60 ngày kể từ ngày hết thời gian nêu trên.

Trên đây là tư vấn của chúng tôi về các hình thức xử lý kỷ luật lao động để bạn đọc tham khảo. Nếu Quý khách còn thắc mắc gì vấn đề này hoặc muốn biết thêm thông tin chi tiết thì vui lòng liên hệ với chúng tôi theo số tổng đài tư vấn 1900 6557.