Án lệ là gì?

Có thể đối với nhiều người dân “án lệ” là một thuật ngữ pháp lý còn khá xa lạ, do việc áp dụng án lệ vào trong thực tiễn xét xử không nhiều. Nhưng hiện nay án lệ là một trong những nguồn thuộc hệ thống pháp luật Việt Nam.

Do đó Án lệ là gì? Quy định của pháp luật về án lệ như thế nào? Hãy cùng Luật Hoàng Phi đi tìm câu trả lời qua nội dung bài viết dưới đây.

Án lệ là gì?

Án lệ là những vụ việc đã xảy ra từ trước đó, được giải quyết qua nội dung của bản án, quyết định của Tòa án và được lưu giữ lại, có tính chất mẫu mực, được coi là nguồn của pháp luật, dùng để tham khảo cho quá trình xử lý các vụ việc có tính chất tương tự.

Ở các quốc gia theo hệ thống pháp luật Common Law thì án lệ được coi là một nguồn luật chính thức và quan trọng trong quá trình xét xử.

Tuy nhiên Việt Nam là quốc gia theo hệ thống pháp luật thực định, có thừa nhận các án lệ nhưng trên thực tế thì án lệ không được áp dụng quá nhiều mà chủ yếu là căn cứ vào các quy định của pháp luật hiện hành.

Không phải bất cứ bản án, quyết định nào của Tòa án cũng đều được trở thành án lệ, mà đó phải là những bản án, quyết định cụ thể đã được Hội đồng thẩm phán TANDTC và Chánh án TANDTC lựa chọn và ra quyết định công bố là án lệ được TA áp dụng và tham khao trong hoạt động xét xử.

Ngoài việc giải đáp cho Qúy khách về Án lệ là gì? Thì với nội dung tiếp theo, Luật Hoàng Phi sẽ cung cấp thêm cho Qúy khách các thông tin khác của pháp luật hiện hành liên quan đến vấn đề này.

Quy định của pháp luật về án lệ

1/ Tiêu chí lựa chọn án lệ

Tại Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP quy định về quy trình lựa chọn, công bố và áp dụng án lệ do Hội đồng thẩm phán ban hành thì tiêu chí lựa chọn án lệ bao gồm:

– Có tác dụng làm rõ các quy định của pháp luật còn chưa rõ ràng hoặc có cách hiểu khác, chứa đựng nội dung để chỉ ra các nguyên tắc, đường lối xử lý, quy phạm áp luật được áp dụng đối với một vụ việc cụ thể;

– Đảm bảo tính chuẩn mực;

– Có giá trị hướng dẫn áp dụng thống nhất pháp luật trong xét xử.

2/ Nội dung công bố án lệ

Chủ thể có thẩm quyền ban hành quyết định công bố án lệ là Chánh án TANDTC khi đã được Hội đồng Thẩm phan TANDTC thông qua.

Nội dung công báo án lệ gồm:

– Số ký hiệu, tên bản án , quyết định của Tòa;

– Số ký hiệu và tên án lệ;

– Nội dung tình huống và hướng giải quyết của án lệ;

– Các quy định của pháp luật có liên quan;

– Nội dung của án lệ và các vấn đề liên quan khác được quy định chi tiết tại Điều 7 Nghị quyết số 04/2019/NQ-HĐTP.

Sau khi hoàn tất thì án lệ sẽ được công bố trên cổng thông tin điện tử của TANDTC, đồng thời được gửi cho các Tòa án và được lưu giữ trong Tuyển tập án lệ theo quy định.

3/ Án lệ được áp dụng trong xét xử

– Những bản án lệ sẽ được áp dụng, nghiên cứu trong hoạt động xét xử sau 30 ngày kể từ thời điểm công bố;

– Trong quá trình xét xử, chủ thể có thẩm quyền xét xử phải bảo đảm những vụ vệc có tính chất tương tự như nhau thì phải được giải quyết như nhau, trường hợp có tính chất tương tự nhưng không áp dụng án lệ thì phải ghi nhận rõ lý do trong bản án hoặc quyết định;

– Trường hợp Tòa án có áp dụng án lệ vào quá trình giải quyết thì phải ghi nhận rõ số ký hiệu và tên án lệ và những nội dung liên quan theo quy định của pháp luật hiện hành.

Trên đây là toàn bộ nội dung về Án lệ là gì? Nếu Qúy khách còn thắc mắc gì vấn đề này hoặc muốn biết thêm thông tin chi tiết thì vui lòng liên hệ đến Luật Hoàng Phi theo số Tổng đài tư vấn 19006557.