Uỷ quyền cho người khác khởi kiện đòi nợ có được không?

Câu hỏi:

Cô Hương là hiệu phó của trường tiểu học ở thị trấn quê tôi. Cô có vay tiền một số người dân ở quê tôi với tổng số tiền khoảng 1 tỷ đồng nhưng hiện nay đã đến hạn thanh toán nhưng cô không có khả năng trả, cô đã dùng số tiền đó để làm gì thì không ai biết. Trong đó cô có vay của bà nội tôi 80 triệu đồng, có giấy ghi nợ có chữ ký của cả bà tôi và cô Hương. Hiện nay cô đã bỏ trốn khỏi địa phương. Tôi xin hỏi là cô Hương đã phạm tội gì? Bà tôi do đã tuổi cao, sức yếu nên đi lại khó khăn, muốn ủy quyền cho tôi trước pháp luật để khởi kiện cô Hương đòi lại tiền cho bà thì có được không? Tôi năm nay 22 tuổi.

Trả lời:

Với những thông tin bạn đã cung cấp, chúng tôi xin trả lời như sau:

1. Về hành vi của cô Hương

Hành vi của cô Hương có thể bị khởi tố căn cứ theo quy định tại Điều 175 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi, bổ sung năm 2017 về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản:

” 1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây chiếm đoạt tài sản của người khác trị giá từ 4.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 4.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi chiếm đoạt tài sản hoặc đã bị kết án về tội này hoặc về một trong các tội quy định tại các điều 168, 169, 170, 171, 172, 173, 174 và 290 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm hoặc tài sản là phương tiện kiếm sống chính của người bị hại và gia đình họ, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:

a) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng rồi dùng thủ đoạn gian dối hoặc bỏ trốn để chiếm đoạt tài sản đó hoặc đến thời hạn trả lại tài sản mặc dù có điều kiện, khả năng nhưng cố tình không trả;

b) Vay, mượn, thuê tài sản của người khác hoặc nhận được tài sản của người khác bằng hình thức hợp đồng và đã sử dụng tài sản đó vào mục đích bất hợp pháp dẫn đến không có khả năng trả lại tài sản.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 02 năm đến 07 năm:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Chiếm đoạt tài sản trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 200.000.000 đồng;

d) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc lợi dụng danh nghĩa cơ quan, tổ chức;

đ) Dùng thủ đoạn xảo quyệt;

e) Gây ảnh hưởng xấu đến an ninh, trật tự, an toàn xã hội;

g) Tái phạm nguy hiểm.

3. Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá từ 200.000.000 đồng đến dưới 500.000.000 đồng, thì bị phạt tù từ 05 năm đến 12 năm.

4. Phạm tội chiếm đoạt tài sản trị giá 500.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm.”

Việc chuyển giao tài sản từ bà của bạn sang cô Hương xuất phát từ hợp đồng vay mượn hợp pháp. Sau khi nhận được tài sản thì đến nay cô đã bỏ trốn trả nợ số tiền đã vay của bà bạn và những người khác.  Số tiền cô Hương vay của bà bạn 80 triệu và của những người khác (tổng cộng khoảng 1 tỷ đồng) là tình tiết tăng nặng định khung, cô Hương có thể sẽ phải chịu mức án tù từ mười hai năm đến hai mươi năm.

Ngoài ra, cô còn có thể phải chịu hình phạt bổ sung quy định tại Khoản 5 Điều 175 Bộ luật hình sự: ” Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.”

2. Về vấn đề ủy quyền của bà nội bạn cho bạn

Căn cứ theo các quy định:

– Khoản 1 và khoản 4 Điều 85 Bộ luật tố tụng dân sự 2015:

” 1. Người đại diện trong tố tụng dân sự bao gồm người đại diện theo pháp luật và người đại diện theo ủy quyền. Người đại diện có thể là cá nhân hoặc pháp nhân theo quy định của Bộ luật dân sự.

[…] 4. Người đại diện theo ủy quyền theo quy định của Bộ luật dân sự là người đại diện theo ủy quyền trong tố tụng dân sự.“

Đối với việc ly hôn, đương sự không được ủy quyền cho người khác thay mặt mình tham gia tố tụng. Trường hợp cha, mẹ, người thân thích khác yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn theo quy định tại khoản 2 Điều 51 của Luật hôn nhân và gia đình thì họ là người đại diện.

– Điều 138 Bộ luật dân sự năm 2015:

” 1. Cá nhân, pháp nhân có thể ủy quyền cho cá nhân, pháp nhân khác xác lập, thực hiện giao dịch dân sự.

2. Các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân có thể thỏa thuận cử cá nhân, pháp nhân khác đại diện theo ủy quyền xác lập, thực hiện giao dịch dân sự liên quan đến tài sản chung của các thành viên hộ gia đình, tổ hợp tác, tổ chức khác không có tư cách pháp nhân.

3. Người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi có thể là người đại diện theo ủy quyền, trừ trường hợp pháp luật quy định giao dịch dân sự phải do người từ đủ mười tám tuổi trở lên xác lập, thực hiện.”

– Khoản 2 Điều 20 Bộ luật dân sự năm 2015: ” 2. Người thành niên có năng lực hành vi dân sự đầy đủ, trừ trường hợp quy định tại các điều 22, 23 và 24 của Bộ luật này.” ( Điều 22 quy định về người mất năng lực hành vi dân sự, Điều 23 quy định về người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, Điều 24 quy định về người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự).

theo đó, nếu bà nội của bạn ủy quyền cho bạn và bạn không thuộc một trong các trường hợp không được làm người đại diện quy định tại Điều 87 Bộ luật tố tung dân sự thì bạn có thể thay mặt bà tiến hành các thủ tục theo quy định của pháp luật để giải quyết vụ việc và đòi lại số tiền đã cho vay như: trực tiếp liên hệ với cô Hương đòi lại tiền, khởi kiện cô Hương tại Tòa án, tham gia những buổi làm việc tại cơ quan có thẩm quyền để giải quyết vụ việc…Nếu bà bạn ủy quyền cho bạn tham gia tố tụng trong trường hợp khởi kiện yêu cầu đòi nợ tại tòa án thì bạn có quyền, nghĩa vụ của người đại diện theo quy định tại Điều 86 Bộ luật tố tụng dân sự: “ Người đại diện theo ủy quyền trong tố tụng dân sự thực hiện quyền, nghĩa vụ tố tụng dân sự của đương sự theo nội dung văn bản ủy quyền.”

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.