Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội?

Khái niệm tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội

Khái niệm Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được Bộ luật hình sự năm 2015 đưa ra tại Điều 16 như sau:

Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội là tự mình không thực hiện tội phạm đến cùng, tuy không có gì ngăn cản.

Bình luận Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội

Theo Điều luật quy định tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội là sự tự nguyện từ bỏ việc thực hiện đến cùng hành vi phạm tội mà người thực hiện hành vi đã bắt đầu mặc dù họ biết là có khả năng làm việc đó và không có gì ngăn cản họ. Sự tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội chỉ được thừa nhận khi có những điều kiện sau đây:

Hành vi chấm dứt việc phạm tội phải xảy ra khi tội phạm chưa hoàn thành, sự chấm dứt đó phải là tự nguyện và dứt khoát.

Hành vi chấm dứt phạm tội phải xảy ra trong quá trình thực hiện tội phạm, khi kết quả tội phạm mà chủ thể mong muốn đạt tới chưa xảy ra. Nếu kết quả phạm tội mà chủ thể mong muốn đã xảy ra rồi thì không còn sự tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội nữa. Vì vậy:

+ Hành vi tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội chỉ có thể xảy ra trong trường hợp tội phạm chưa hoàn thành. Nói cách khác, người phạm tội chưa hoàn thành hành vi phạm tội của mình đã tự ý nửa chừng chấm dứt, tuy rằng họ còn khả năng thực hiện tội phạm đến cùng.

+ Trong trường hợp phạm tội chưa đạt đã hoàn thành, người phạm tội mới từ bỏ việc tiếp tục xâm hại trong khi người phạm tội có khả năng thực hiện tội phạm đến cùng thì không được thừa nhận là hành vi tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội mà chỉ được coi như là sự “hối hận tích cực đáng được cân nhắc giảm nhẹ khi quyết định hình phạt”.

Ví dụ: H định giết K, đã bắn một viên đạn, nhưng không trúng rồi không bắn nữa vì sợ pháp luật trừng trị.

+ Hành vi tự động khôi phục lại tình trạng cũ hoặc hành vi tự thú sau khi tội phạm đã hoàn thành đều không được thừa nhận là tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội.

Ví dụ: Trả lại tài sản đã bị chiếm đoạt sau khi tham ô, chưa bị phát hiện đã tự thú.

Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội phải là sự tự nguyện và dứt khoát. Sự chấm dứt được coi là tự nguyện nếu xác định được rằng hành vi đó được thực hiện theo ý chí riêng của người phạm tội, do cá nhân suy nghĩ, do người thân khuyên bảo hoặc do đồng phạm can ngăn… không kể vì động cơ gì (do hối hận, thương người bị hại, sợ bị phát hiện tội phạm hoặc sợ bị pháp luật trừng trị…) mặc dù họ có khả năng khách quan thực hiện tội phạm đến cùng và họ biết rằng có khả năng đó.

Ví dụ: A vì ghen tuông đã bóp cổ vợ, nhưng nghĩ đến đàn con nên A đình chỉ hành vi, bỏ ra khỏi nhà.

Nếu việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội là do nguyên nhân khách quan, ngoài ý muốn của người có hành vi phạm tội, thì việc đó không được thừa nhận là tự nguyện, mà chỉ coi là việc chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt.

Ví dụ: Do cãi nhau, M đâm nhiều nhát dao vào N là người ở cùng nhà, N chống cự mãnh liệt, lại có người hàng xóm lớn tiếng kêu cứu, M phải đình chỉ việc tấn công, như vậy M phạm tội giết người chưa đạt.

Tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội phải là tự nguyện và dứt khoát, tức là tự ý từ bỏ hẳn ý định phạm tội, chấm dứt hành vi phạm tội một cách triệt để, chứ không phải là tạm ngừng việc thực hiện tội phạm để chò cơ hội thuận tiện hơn, chuẩn bị phương tiện tinh vi hơn, thủ đoạn xảo quyệt hơn rồi sẽ tiếp tục phạm tội. Sự chấm dứt đó được thể hiện ở sự xử sự nhất định, không phải bằng lời nói của người bị phát hiện khi đang chuẩn bị phạm tội hoặc phạm tội chưa đạt, mà thông thường bằng không hành động và không nhất thiết phải báo cáo với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc chấm dứt việc phạm tội, phải tự thú…

+ Người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự, nếu hành vi của họ không có dấu hiệu của một cấu thành tội phạm khác. Việc tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội làm cho tính chất nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội không còn nữa, do đó việc truy cứu trách nhiệm hình sự đối với họ là không cần thiết.

Nhưng nếu hành vi đó cấu thành một tội phạm khác, thì người tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm khác ấy.

Ví dụ: Người giả mạo giấy tờ để lừa đảo chiếm, đoạt tiền của Ngân hàng, tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội lừa đảo, được miễn trách nhiệm hình sự về tội đó, nhưng phải chịu trách nhiệm hình sự về tội giả mạo giấy tờ. Người cố ý giết người, đã tấn công gây thương tích cho nạn nhân rồi tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội, thì phải chịu trách nhiệm hình sự về tội cố ý gây thương tích.

Vấn đề tự ý nửa chừng chấm dứt việc phạm tội trong trường hợp đồng phạm không áp dụng với người chủ mưu.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm chuẩn bị phạm tội là gì, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.

Quý vị có thể tham khảo mục Tư vấn Luật hình sự về những nội dung có liên quan đến bài viết trên như sau: