Từ chối nhận di sản khi ở nước ngoài

Câu hỏi:

Bà ngoại tôi mất không có di chúc và có để lại 2 căn nhà. Các cụ tôi đều mất sớm, ông tôi thì đã mất trước đó 5 năm. Ông bà ngoại tôi có 4 người con, 3 cậu tôi hiện đang sinh sống ở cộng hòa Séc, chỉ còn lại mẹ tôi ở gần nhà ông bà. Hiện 3 cậu tôi đang sinh sống ổn định ở Séc và không có ý định về sinh sống ở Việt Nam nên đồng ý nhường lại 2 ngôi nhà cho mẹ tôi ở Việt Nam. Nay mẹ tôi muốn chuyển quyền sử dụng đất sang tên mẹ tôi thì các cậu tôi cần phải làm hợp đồng ủy quyền hoặc giấy xác nhận từ chối nhận di sản và công chứng như thế nào vì các cậu vẫn đang sống ở Séc chứ không về Việt Nam được?

Trả lời:

Về trường hợp: Từ chối nhận di sản thừa kế khi ở nước ngoài như thế nào? Chúng tôi xin tư vấn như sau:

Để thực hiện thủ tục chuyển quyền sử dụng đất với những căn nhà bà ngoại bạn để lại sang cho mình, mẹ bạn và những người thừa kế khác cần thực hiện khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế để xác định mẹ bạn là người thừa kế theo quy định.

Khai nhận di sản và thỏa thuận phân chia di sản được lập thành văn bản và công chứng hoặc chứng thực. Để đảm bảo giá trị hiệu lực tốt hơn của các văn bản, gia đình bạn có nhu cầu thực hiện công chứng. Theo đó, công chứng văn bản khai nhận di sản và công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản được Luật Công chứng được quy định như sau:

Điều 58. Công chứng văn bản khai nhận di sản

1. Người duy nhất được hưởng di sản theo pháp luật hoặc những người cùng được hưởng di sản theo pháp luật nhưng thỏa thuận không phân chia di sản đó có quyền yêu cầu công chứng văn bản khai nhận di sản.

2. Việc công chứng văn bản khai nhận di sản được thực hiện theo quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 57 của Luật này.

Điều 57. Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản

1. Những người thừa kế theo pháp luật hoặc theo di chúc mà trong di chúc không xác định rõ phần di sản được hưởng của từng người thì có quyền yêu cầu công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản.

Trong văn bản thỏa thuận phân chia di sản, người được hưởng di sản có thể tặng cho toàn bộ hoặc một phần di sản mà mình được hưởng cho người thừa kế khác

[…] 4. Văn bản thỏa thuận phân chia di sản đã được công chứng là một trong các căn cứ để cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký việc chuyển quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản cho người được hưởng di sản.

Thông thường, để khai nhận di sản hay thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đòi hỏi có mặt trực tiếp của những người thừa kế hoặc người được người thừa kế ủy quyền. Tuy nhiên, trong trường hợp này, ba người cậu của bạn (những người thừa kế thuộc hàng thừa kế thứ nhất) ở nước ngoài và không có ý định về Việt Nam, do đó, những người cậu của bạn nên thực hiện công chứng văn bản từ chối nhận di sản thừa kế ở nước ngoài và gửi về Việt Nam để mẹ bạn làm thủ tục. Việc công chứng văn bản từ chối nhận di sản ở nước ngoài được thực hiện như sau

– Về nơi thực hiện – cơ quan có thẩm quyền công chứng: Khoản 1 điều 78 Luật công chứng quy định: “ Cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan đại diện lãnh sự của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được công chứng di chúc, văn bản từ chối nhận di sản, văn bản ủy quyền và các hợp đồng, giao dịch khác theo quy định của Luật này và pháp luật về lãnh sự, ngoại giao, trừ hợp đồng mua bán, chuyển đổi, chuyển nhượng, tặng cho, cho thuê, thế chấp, góp vốn bằng bất động sản tại Việt Nam.”. Do đó, các cậu của bạn có thể đến địa chỉ của Đại sứ quán Việt Nam tại Cộng hòa Séc.

– Về giấy tờ cần chuẩn bị: phiếu yêu cầu công chứng, giấy tờ chứng minh nhân thân của người đi làm thủ tục, dự thảo văn bản từ chối nhận di sản (nếu có), giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh bà ngoại bạn đã mất, giấy tờ chứng minh quan hệ giữa bà ngoại bạn và các cậu của bạn, các giấy tờ khác trong trường hợp cụ thể.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.