Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính

Cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm pháp luật mà chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự thì có thể bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính.

Chủ thể nào có quyền ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật hiện hành. Các chế tài xử phạt vi phạm hành chính được áp dụng hiện hành gồm những chế tài nào? Hãy cùng Luật Hoàng Phi tìm hiểu quy định của pháp luật hiện hành về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính qua bài viết sau.

Thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật hiện hành

Trước khi tìm hiểu về thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính thì cần phải hiểu được xử phạt vi phạm hành chính là gì?

Xử phạt vi phạm hành chính là việc người có thẩm quyền xử phạt áp dụng hình thức xử phạt, biện pháp khắc phục hậu quả đối với cá nhân, tổ chức thực hiện hành vi vi phạm hành chính theo quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính. (theo khoản 2, điều 2 Luật xử lý vi phạm hành chính).

Như vậy, không phải chủ thể nào cũng có quyền áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính đối với chủ thể thực hiện hành vi vi phạm hành chính.

Chỉ cá nhân, cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật mới được quyền áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính.

Theo quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính, các chủ thể sau có quyền áp dụng biện pháp xử phạt vi phạm hành chính:

+ Chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp;

+ Chiến sĩ công an đang thi hành nhiệm vụ, quản lý cấp trên trực tiếp của chiến sĩ công an nhân dân;

+ Chiến sĩ Bộ đội biên phòng đang thi hành nhiệm vụ, quản lý cấp trên trực tiếp của chiến sĩ bộ đội biên phòng;

+ Lực lượng cảnh sát biển: Cảnh sát viên Cảnh sát biển đang thi hành công vụ,  Hải đội trưởng Hải đội Cảnh sát biển, Hải đoàn trưởng Hải đoàn Cảnh sát biển, Chỉ huy trưởng Vùng Cảnh sát biển, Cục trưởng Cục Cảnh sát biển;

+ Lực lượng hải quan:  Công chức Hải quan đang thi hành công vụ, Chi cục trưởng Chi cục Hải quan, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm tra sau thông quan, Đội trưởng Đội Kiểm soát thuộc Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, Đội trưởng Đội Kiểm soát chống buôn lậu, Đội trưởng Đội Thủ tục Hải quan, Hải đội trưởng Hải đội kiểm soát trên biển và Đội trưởng Đội Kiểm soát bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ thuộc Cục Điều tra chống buôn lậu Tổng cục Hải quan,  Cục trưởng Cục Điều tra chống buôn lậu, Cục trưởng Cục Kiểm tra sau thông quan thuộc Tổng cục Hải quan, Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, liên tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương , Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan;

+ Lực lượng kiểm lâm: Kiểm lâm viên đang thi hành công vụ,  Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm, Đội trưởng Đội Kiểm lâm cơ động và phòng cháy, chữa cháy rừng,  Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm, Đội trưởng Đội Kiểm lâm đặc nhiệm thuộc Cục Kiểm lâm,  Cục trưởng Cục Kiểm lâm;

+ Cơ quan thuế:  Công chức Thuế đang thi hành công vụ ,  Đội trưởng Đội Thuế,  Chi cục trưởng Chi cục Thuế, Cục trưởng Cục Thuế, Tổng cục trưởng Tổng cục Thuế;

+ Cơ quan quản lý thị trường: Đội trưởng Đội Quản lý thị trường, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường thuộc Sở Công thương, Trưởng phòng Chống buôn lậu, Trưởng phòng Chống hàng giả, Trưởng phòng Kiểm soát chất lượng hàng hóa thuộc Cục Quản lý thị trường, Cục trưởng Cục Quản lý thị trường;

+ Cơ quan thanh tra: Thanh tra viên, người được giao thực hiện nhiệm vụ thanh tra chuyên ngành đang thi hành công vụ,  Chánh thanh tra sở, Chánh thanh tra  Cục, Chi cục trưởng các chi cục và các chức danh tương đương được Chính phủ giao thực hiện chức năng thanh tra chuyên ngành; Chánh thanh tra Bộ, cơ quan ngang bộ, tổng cục trưởng các tổng cục, cục trưởng các cục, trưởng đoàn thanh tra chuyên ngành cấp Bộ;

+ Cơ quan Cảng vụ hàng không, cảng vụ hàng thủy nội địa, càng vụ hàng hải: Trưởng đại diện cảng vụ và Giám đốc cảng vụ;

+ Thẩm phán, Chánh án Tòa án nhân dân;

+ Chấp hành viên thi hành án dân sự, chi cục trưởng cục thi hành án dân sự, Tổ trưởng Tổ quản lý, thanh lý tài sản của vụ việc phá sản, Cục trưởng Cục Thi hành án dân sự, Trưởng phòng Phòng Thi hành án cấp quân khu ,  Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự 

+ Cục trưởng Cục quản lý lao động ngoài nước;

+ Người đứng đầu cơ quan đại diện ngoại giao, cơ quan lãnh sự nước ngoài.

Tùy thuộc vào chức vụ của từng cá nhân mà thẩm quyền xử phạt vi phạm hành chính của từng chức vụ sẽ khác nhau.

Các biện pháp chế tài được áp dụng xử phạt vi phạm hành chính

Theo quy định của Luật xử lý vi phạm hành chính 2012, sửa đổi bổ sung năm 2020, các hình thức xử phạt vi phạm hành chính bao gồm:

+ Cảnh cáo;

+ Phạt tiền;

+ Tước quyền sử dụng giấy phép,chứng chỉ hành nghề có thời hạn hoặc đình chỉ hoạt động có thời hạn;

+ Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sủ dụng để vi phạm hành chính;

+ Trục xuất.

Trong số các hình thức xử phạt trên, hình thức phạt tiền và cảnh cáo chỉ được áp dụng dưới hình thức xử phạt chính. Các hình thức xử phạt còn lại được áp dụng dưới hình thức xử phạt chính hoặc xử phạt bổ sung.

Một hành vi vi phạm bị xử phạt hành chính chỉ được áp dụng một hình thức xử phạt chính và có thể áp dụng một hoặc nhiều hình thức xử phạt bổ sung.