Trang chủ Tìm hiểu pháp Luật Tư vấn Luật Hình sự Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự?
  • Thứ năm, 31/08/2023 |
  • Tìm hiểu pháp Luật |
  • 1172 Lượt xem

Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự?

Khởi tố là việc cơ quan có thẩm quyền xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm. Quyết định khởi tố vụ án hình sự có ý nghĩa rất quan trọng, làm phát sinh quan hệ pháp luật tố tụng Hình sự giữa cơ quan thẩm quyền và người tiến hành tố tụng.

Hiện nay trong quy định pháp luật đã có quy định tương đối rõ ràng về thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự của các cơ quan và trong các trường hợp cụ thể. Tuy nhiên trên thực tế nhiều chủ thể vẫn còn thắc mắc và chưa nắm rõ quy định của pháp luật về vấn đề trên. Khi thực hiện pháp luật thường có những băn khoăn Vậy Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự như nào? Nhận thấy tầm quan trọng của vấn đề công ty chúng tôi xin đưa ra nội dung bài viết dưới đây giúp Quý độc giả có những thông tin hữu ích về Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự theo quy định mới nhất.

Khởi tố, điều tra là gì?

Trước khi tìm hiểu Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự thì bạn đọc cần nắm rõ về khởi tố, điều tra là gì? Khởi tố vụ án hình sự được coi là giai đoạn đầu của tố tụng Hình sự. Khởi tố là việc cơ quan có thẩm quyền xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm. Quyết định khởi tố vụ án hình sự có ý nghĩa rất quan trọng, làm phát sinh quan hệ pháp luật tố tụng Hình sự giữa cơ quan thẩm quyền và người tiến hành tố tụng. Khi cơ quan có thẩm quyền ra quyết định khởi tố sẽ cơ sở pháp lý đầu tiên để thực hiện việc điều tra. Các hoạt động điều tra và áp dụng các biện pháp ngăn chặn chỉ được tiến hành sau khi có quyết định khởi tố vụ án, trừ một số trường hợp đặc biệt.

Điều tra là bước tiếp theo sau quá trình khởi tố. Điều tra có thể được hiểu là một hoạt động hay giai đoạn do chủ thể, cơ quan có thẩm quyền thực hiện nhằm thu thập chứng cứ, xác định sự thật khách quan, toàn diện và đầy đủ cho việc truy cứu trách nhiệm hình sự. Việc điều tra có ý nghĩa hết sức quan trọng trong việc giải quyết một vụ án hình sự. Việc điều tra giúp thu thập căn cứ để xác định một người có phạm tội hay không.

Có thể thấy khởi tố và điều tra có ý nghĩa hết sức quan trong đối với mỗi vụ án và không phải bất kỳ cá nhân tổ chức nào cũng có thẩm quyền này. Vậy Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự ra sao chúng ta cùng tìm hiểu ở phần tiếp theo của bài viết.

Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự?

Hiện nay Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự được pháp luật quy định tương đối rõ ràng.

Thứ nhất Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự do các cơ quan có trách nhiệm: Cơ quan điều tra, Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt đông điều tra, Viện kiểm sát và Hội đồng xét xử. Thẩm quyền khởi tổ của Cơ quan điều tra được quy định rộng nhất. Cơ quan điêu tra quyết định khởi tổ vụ án hình sự đổi với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra. Bên cạnh đó cơ quan điều tra còn được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khi thực hiện nhiệm vụ trong lĩnh vực quản lí và địa bàn quản lí có thẩm quyền ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong những trường hợp quy định tại Điều 164. Cụ thể thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự được quy định tại Bộ luật hình sự 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2017) quy định như sau:

Điều 153.Thẩm quyền khởi tố vụ án hình sự

1. Cơ quan điều tra quyết định khởi tố vụ án hình sự đối với tất cả vụ việc có dấu hiệu tội phạm, trừ những vụ việc do cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra, Viện kiểm sát, Hội đồng xét xử đang thụ lý, giải quyết quy định tại các khoản 2, 3 và 4 Điều này.

2. Cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp quy định tại Điều 164 của Bộ luật này.

3. Viện kiểm sát ra quyết định khởi tố vụ án hình sự trong trường hợp:

a) Viện kiểm sát hủy bỏ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra;

b) Viện kiểm sát trực tiếp giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm, kiến nghị khởi tố;

c) Viện kiểm sát trực tiếp phát hiện dấu hiệu tội phạm hoặc theo yêu cầu khởi tố của Hội đồng xét xử.

4. Hội đồng xét xử ra quyết định khởi tố hoặc yêu cầu Viện kiểm sát khởi tố vụ án hình sự nếu qua việc xét xử tại phiên tòa mà phát hiện có việc bỏ lọt tội phạm.”

Thứ hai về thẩm quyền điều tra vụ án hình sự thì căn cứ theo quy định tại Điều 163 Bộ luật Tố tụng hình sự 2015 có quy định như sau

1. Cơ quan điều tra của Công an nhân dân điều tra tất cả các tội phạm, trừ những tội phạm thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân và Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

2. Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân điều tra các tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự.

3. Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương điều tra tội phạm xâm phạm hoạt động tư pháp, tội phạm về tham nhũng, chức vụ quy định tại Chương XXIII và Chương XXIV của Bộ luật hình sự xảy ra trong hoạt động tư pháp mà người phạm tội là cán bộ, công chức thuộc Cơ quan điều tra, Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan thi hành án, người có thẩm quyền tiến hành hoạt động tư pháp.

4. Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án hình sự mà tội phạm xảy ra trên địa phận của mình. Trường hợp tội phạm được thực hiện tại nhiều nơi khác nhau hoặc không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt.

5. Việc phân cấp thẩm quyền điều tra như sau:

a) Cơ quan điều tra cấp huyện, Cơ quan điều tra quân sự khu vực điều tra vụ án hình sự về những tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp huyện, Tòa án quân sự khu vực;

b) Cơ quan điều tra cấp tỉnh điều tra vụ án hình sự về những tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án nhân dân cấp tỉnh hoặc những vụ án thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra cấp huyện xảy ra trên địa bàn nhiều huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, phạm tội có tổ chức hoặc có yếu tố nước ngoài nếu xét thấy cần trực tiếp điều tra; Cơ quan điều tra quân sự cấp quân khu điều tra vụ án hình sự về những tội phạm thuộc thẩm quyền xét xử của Tòa án quân sự cấp quân khu hoặc những vụ án thuộc thẩm quyền điều tra của Cơ quan điều tra cấp khu vực nếu xét thấy cần trực tiếp điều tra;

c) Cơ quan điều tra Bộ Công an, Cơ quan điều tra Bộ Quốc phòng điều tra vụ án hình sự về tội phạm đặc biệt nghiêm trọng do Hội đồng thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hủy để điều tra lại; vụ án hình sự về tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp liên quan đến nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, vụ án hình sự về tội phạm đặc biệt nghiêm trọng, phức tạp liên quan đến nhiều quốc gia nếu xét thấy cần trực tiếp điều tra.

Có thể thấy pháp luật quy định khá rõ về thẩm quyền điều tra vụ án hình sự. Theo đó thẩm quyền điều tra do các cơ quan sau có trách nhiệm: Cơ quan điều tra của Công an nhân dân; Cơ quan điều tra Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Cơ quan điều tra Viện kiểm sát quân sự trung ương; Cơ quan điều tra trong Quân đội nhân dân. Ngoài ra thẩm quyền điều tra tội phạm không chỉ căn cứ vào loại Cơ quan điều tra, căn cứ vào phân cấp trong từng loại mà còn phải căn cứ vào nơi xảy ra tội phạm. Quy định chung là Cơ quan điều tra có thẩm quyền điều tra những vụ án xảy ra trên địa phận của mình. Trong trường hợp không xác định được địa điểm xảy ra tội phạm thì việc điều tra thuộc thẩm quyền của Cơ quan điều tra nơi phát hiện tội phạm, nơi bị can cư trú hoặc bị bắt. Khi có tranh chấp về thẩm quyền điều tra thì Viện kiểm sát có trách nhiệm giải quyết.

Trên đây là nội dung tư vấn của chúng tôi về nội dung Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự. Nếu có bất kỳ khó khăn hay thắc mắc gì liên quan đến nội dung Thẩm quyền khởi tố, điều tra vụ án hình sự, vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ và giải đáp.

Đánh giá bài viết:
5/5 - (5 bình chọn)

ĐỂ ĐƯỢC TƯ VẤN QUÝ KHÁCH CÓ THỂ CHỌN HÌNH THỨC SAU

BÀI VIẾT MỚI NHẤT

Thời hạn điều tra vụ án hình sự là bao lâu?

Thời hạn điều tra vụ án hình sự không quá 02 tháng đối với tội phạm ít nghiêm trọng, không quá 03 tháng đối với tội phạm nghiêm trọng, không quá 04 tháng đối với tội phạm rất nghiêm trọng và tội phạm đặc biệt nghiêm trọng kể từ khi khởi tố vụ án cho đến khi kết thúc điều...

Dùng dao đâm chết người đi tù bao nhiêu năm?

Trong trường hợp cụ thể, người dùng dao đâm chết người có thể bị truy cứu về một trong các tội khác như: Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ, Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, Tội giết người do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng hoặc do vượt quá mức cần thiết khi bắt giữ người phạm tội, Tội làm chết người trong khi thi hành công vụ, Tội vô...

Vay tiền mà không trả phạm tội gì?

Trong nội dung bài viết này, chúng tôi sẽ có những chia sẻ giúp Quý vị làm rõ: Vay tiền mà không trả phạm tội gì? Mời Quý vị tham...

Đã có đơn bãi nại thì người gây nạn giao thông có phải đi tù không?

Đơn bãi là là yêu cầu rút lại yêu cầu khởi tố của người bị hại, Vậy Đã có đơn bãi nại thì người gây nạn giao thông có phải đi tù...

Đi khỏi nơi cư trú khi bị cấm đi khỏi nơi cư trú bị xử lý như thế nào?

Thời hạn cấm đi khỏi nơi cư trú không quá thời hạn điều tra, truy tố hoặc xét xử theo quy định của Bộ luật này. Thời hạn cấm đi khỏi nơi cư trú đối với người bị kết án phạt tù không quá thời hạn kể từ khi tuyên án cho đến thời điểm người đó đi chấp hành án phạt...

Xem thêm

Liên hệ với Luật Hoàng Phi