So sánh nhận thức và tình cảm

Vấn đề tâm lý của con người luôn là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm không chỉ ở Việt Nam mà còn là toàn thế giới. Nhận thức, tình cảm và ý chí là ba mặt cơ bản của đời sống tâm lý con người, có vai trò vô cùng quan trọng trong đời sống hàng ngày. Xuất phát từ vấn đề này, chúng tôi mang tới bài viết với chủ đề so sánh nhận thức và tình cảm.

Nhận thức là gì?

Trước khi so sánh nhận thức và tình cảm, cần hiểu được những định nghĩa cơ bản về vấn đề này. Đầu tiên nhận thức là gì?

Theo “Từ điển Bách khoa Việt Nam”, nhận thức là quá trình biện chứng của sự phản ánh thế giới khách quan trong ý thức con người, nhờ đó con người tư duy và không ngừng tiến đến gần khách thể.

Theo quan điểm triết học Mac-Lenin, nhận thức được định nghĩa là quá trình phản ánh biện chứng hiện thực khách quan vào trong bộ óc của con người, có tính tích cực, năng động, sáng tạo, trên cơ sở thực tiễn.

Như vậy, nhận thức là quá trình phản ánh năng động và sáng tạo hiện thực khách quan vào bộ não con người. Nhờ hoạt động nhận thức, chúng ta không chỉ phản ánh hiện thực xung quanh mà còn phản ánh cả hiện thực xung quanh mình. Đồng thời nhận thức cũng phản ánh cái hiện tại, cái đã qua và cái sẽ tới. Hoạt động này bao gồm nhiều quá trình khác nhau, thể hiện nhiều mức độ phản ánh hiện thực khách quan và mang lại những sản phẩm khác nhau về hiện thực khách quan.

Dựa vào tính chất phản ánh có thể chia toàn bộ hoạt động nhận thức thành hai mức độ:

– Nhận thức cảm tính: phản ánh thuộc tính bên ngoài( cảm giác và tri giác). Ví dụ: khi nhìn thấy một chiếc máy tính xách tay thì nhận thức cảm tính cho chúng ta thấy được màu sắc, kích thước , nhãn hiệu của chiếc máy tính

– Nhận thức lí tính: phản ánh thuộc tính bên trong, bản chất của sự vật. Ví dụ: khi nhìn thấy chiếc máy tính xách tay, bằng nhận thức lí tính ta biết được chất lượng của chiếc máy tính

Tình cảm là gì?

Tình cảm được hiểu là những thái độ thể hiện sự rung cảm của con người đối với sự vật, hiện tượng của hiện thực, phản ánh ý nghĩa của chúng trong mối liên quan với nhu cầu và động cơ của con người.

Tình cảm có vai trò vô cùng to lớn trong cuộc sống và hoạt động của con người. Tình cảm thúc đẩy con người hoạt động, giúp con người vượt qua những khó khăn, trở ngại gặp phải trong quá trình hoạt động.

So sánh nhận thức và tình cảm

Việc so sánh nhận thức và tình cảm là việc chỉ ra những điểm giống nhau và khác nhau của hai thuộc tính tâm lý này.

Trước hết, nhận thức và tình cảm giống nhau ở những điểm như sau:

– Đều phản ánh hiện thực khách quan: Tình cảm và nhận thức chỉ phản ánh khi có hiện thực khách quan tác động vào mới có tình cảm và nhận thức.

– Đều mang tính chủ thể: Tình cảm và nhận thức đều mang những đặc điểm riêng của mỗi người: cùng một vấn đề nhưng đặc vào mỗi người khác nhau thì có những nhận thức và bộc lộ tình cảm khác nhau. Cùng một vấn đề nhưng trong những hoàn cảnh khác nhau thì cũng có những nhận thức và bộc lộ nhũng tình cảm khác nhau.

– Bản chất xã hội, lịch sử: Nhận thức và tình cảm đều mang bản chất xã hội. Dựa vào những phong tục, tập quán, lịch sử, xã hội của nơi mà bạn sinh sống hình thành nên.

Những điểm khác nhau của nhận thức và tình cảm được thể hiện như sau:

– Nội dung phản ánh của tình cảm và nhận thức là khác nhau. Tình cảm phản ánh các sự vật, hiện tượng gắn liền với nhu cầu và động cơ của con người. Ngược lại nhận thức phản ánh thuộc tính và các mối quan hệ của bản thân sự vật hiện tượng trong hiện thực khách quan.

– Phạm vi phản ánh của tình cảm mang tính chọn lựa. Nó chỉ phản ánh những sự vật có liên quan đến sự thỏa mãn nhu cầu hoạt động cơ của con người mới gây nên tình cảm. Trong khi đó, phạm vi phản ánh của nhận thức lại ít tính lựa chọn hơn và có phạm vi rộng hơn. Theo đó, bất cứ sự vật, hiện tượng trong hiện thực khách quan tác động vào các giác quan của ta đều được phản ánh với những mức độ sáng tỏ, đầy đủ, chính xác khác nhau.

– Phương thức phản ánh của tình cảm thể hiện qua những rung cảm, những trải nghiệm có được. Phương thức phản ánh của nhận thức thể hiện qua những hình ảnh (cảm giác, tri giác) và bằng những khái niệm (tư duy).

Những thông tin trong bài viết so sánh nhận thức và tình cảm trên đây đã phần nào đưa tới Quý bạn đọc hình dung về những điểm giống nhau và khác nhau giữa nhận thức và tình cảm. Quý vị có bất cứ vướng mắc nào cần giải đáp vui lòng liên hệ với chúng tôi qua đường dây nóng để được hỗ trợ.