Quyền truy đòi tài sản cầm cố do bên thứ ba đang nắm giữ phát sinh khi nào?

Câu hỏi:

Kính thưa Luật sư, tôi là Đỗ Thị Hồng ở Nam Định. Tôi có một câu hỏi muốn Luật sư trả lời như sau: Tôi có cho một người tên Lan vay tiền, để bảo đảm Lan cầm cố cho tôi chiếc xe máy. Tuy nhiên, chiếc xe máy đó hiện thời Lan đang cho một người tên Phương mượn. Vậy tôi muốn hỏi rằng tôi có được quyền đòi chiếc xe máy từ Phương không và theo quy định của pháp luật thì thời điểm nào tôi có quyền đòi lại chiếc xe máy đó. Tôi xin cảm ơn Luật sư!

Trả lời:

Với câu hỏi này của bạn Luật sư tư vấn dân sự của Luật Hoàng Phi xin được trả lời như sau:

Theo như tình huống bạn trình bày thì đây là tình huống về hiệu lực đối kháng với bên thứ ba khi giao dịch bảo đảm đã được xác lập. Theo quy định tại Điều 297 Bộ luật Dân sự 2015 thì Hiệu lực đối kháng với người thứ ba được quy định như sau:

Quyền truy đòi tài sản cầm cố do bên thứ ba đang nắm giữ phát sinh khi nào?

Căn cứ vào quy định trên, hiệu lực đối kháng với người thứ ba trong giao dịch bảo đảm được thể hiện thông qua 3 quyền năng: Quyền truy đòi, quyền ưu tiên và quyền xử lý trực tiếp tài sản bảo đảm. Việc BLDS 2015 lần đầu tiên ghi nhận vấn đề này mang lại ý nghĩa to lớn cho việc thừa nhận và thực hiện các giao dịch bảo đảm. Theo đó, 3 quyền năng trên mang đến cho bên nhận bảo đảm khi: Đăng ký biện pháp bảo đảm hoặc bên nhận bảo đảm nắm giữ hoặc chiếm giữ tài sản bảo đảm. Với sự ghi nhận này:

Từ thời điểm cơ quan nhà nước có thẩm quyền tiếp nhận hồ sơ và thực hiện thủ tục đăng ký giao dịch bảo đảm sẽ làm phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba. Ví dụ, A thế chấp cho B giá trị quyền sử dụng 100 m² đất. Sau khi các bên hoàn tất hồ sơ và Văn phòng đăng ký đất đai tiếp nhận hồ sơ trả giấy hẹn sẽ làm phát sinh hiệu lực đối kháng giữa B và người thứ 3. Cụ thể, khi đã đăng ký giao dịch bảo đảm, C có tranh chấp với A về quyền sử dụng đất đó thì B vẫn được bảo đảm lợi ích của mình vì pháp luật cho B quyền truy đòi, quyền ưu tiên, quyền xử lý trực tiếp giá trị quyền sử dụng 100m² đất này;

Bên nhận bảo đảm có quyền đối kháng với người thứ ba kể từ thời điểm đăng ký hoặc nắm giữ, chiếm giữ tài sản bảo đảm. Chiếm giữ và nắm giữ là hai khái niệm mới trong pháp luật dân sự của Việt Nam. Nắm giữ là trực tiếp giữ và kiểm soát tài sản của người khác theo thỏa thuận và áp dụng đối với các biện pháp như cầm cố, ký cược, ký quỹ, đặt cọc. Còn chiếm giữ tài sản là việc giữ và kiểm soát tài sản của người khác ngoài ý chí của chủ sở hữu nhưng pháp luật cho phép và chiếm giữ được áp dụng đối với biện pháp cầm giữ tài sản.

Khi biện pháp bảo đảm phát sinh hiệu lực đối kháng với người thứ ba thì cho phép bên nhận bảo đảm có quyền yêu cầu người thứ ba chuyển giao tài sản cho mình để xử lý tài sản bảo đảm. Nếu tài sản bị chính người nhận bảo đảm xử lý hoặc do người thứ ba xử lý thì người nhận bảo đảm đều có quyền ưu tiên thanh toán từ tài sản theo Điều 308 Bộ luật này.

Như vậy, theo quy định này thì quyền truy đòi chiếc xe máy đang do Phương nắm giữ sẽ phát sinh khi bạn và chị Lan hoàn thành việc đăng ký biện pháp bảo đảm cầm cố. Ngoài ra, khi chị Lan đã giao chiếc xe máy cho bạn thì bạn cũng sẽ có quyền đối kháng với bất kì người thứ 3 nào có tranh chấp về tài sản cầm cố đó.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.