Không kí hợp đồng lao động, không đóng bảo hiểm xã hội, người lao động có được hưởng chế độ tai nạn lao động?

Câu hỏi:

Tôi là Phạm Quang Hải, mẹ tôi là Nguyễn Thị Lê, ngày 18/11/2015 mẹ tôi được công ty dich vụ bảo vệ T75 nhận vào làm nhân viên tạp vụ và làm việc tại công ty may Việt Thái (chưa ký hợp đồng chính thức nhưng đã được nhận 1 tháng lương đầu tiên) . Đến ngày 26/12/2015, mẹ tôi bị ngã cầu thang máy trong khi đang làm việc tại công ty may Việt Thái ( hiện nay vẫn chưa xác định rõ nguyên nhân do lỗi của mẹ tôi hay là do sự cố thang máy) Sau khi bị tai nạn, mẹ tôi được đưa vào bệnh viện đa khoa tỉnh để điều trị. Mẹ tôi được chẩn đoán bị vỡ lún đốt sống T12 và gãy vai ngang L1, các bác sĩ khuyên điều trị nội khoa. Trong quá trình nằm viện, công đoàn hai công ty T75 và May Việt Thái có đến thăm hỏi mẹ tôi và có đưa phong bì lần lượt là 2 triệu và 3 triệu. Sau khi xuất viện một thời gian về nhà hiện nay mẹ tôi lại tiếp tục điều trị tại viện Y học cổ truyền Quân đôi. Nhưng khả năng lao động sau này sẽ không được như trước nữa. Nay tôi xin hỏi luật sư một số vấn đề như sau:

1. Mẹ tôi có được hưởng những quyền lợi của người bị tai nạn lao động mặc dù chưa ký hợp đồng chính thức và chưa được đóng bảo hiểm xã hội hay không?

2. Trách nhiệm của hai công ty như trên là đã thoả đáng chưa vì từ đó đến giờ phía 2 công ty không có liên lạc gì với gia đình tôi nữa.Trách nhiệm bồi thường của 2 công ty như thế nào khi chưa xác định rõ tai nạn lao động là do lỗi của mẹ tôi hay do sự cố trang thiết bị của công ty may Việt Thái, và tình trạng sức khoẻ của mẹ tôi có thể bị giảm sút khả năng lao động vĩnh viễn.

3. Chúng tôi cần làm những thủ tục và giấy tờ gì để nhận được những hỗ trợ, trợ cấp từ phía 2 công ty.

Trả lời: 

Cảm ơn bạn đã gửi câu hỏi đề nghị tư vấn đến công ty Luật Hoàng Phi. Về trường hợp của bạn, chúng tôi xin tư vấn như sau:

Theo như tình huống bạn trình bày thì mẹ của bạn chưa được ký hợp đồng chính thức, và cũng chưa được công ty đóng bảo hiểm. Có nghĩa là mẹ bạn đang trong thời gian thử việc.  Đối với người lao động đang trong thời gian thử việc thì cách xử lý khi bị tai nạn lao động tại nơi làm việc như sau:

Thứ nhất: Mẹ tôi có được hưởng những quyền lợi của người bị tai nạn lao động mặc dù chưa ký hợp đồng chính thức và chưa được đóng bảo hiểm xã hội hay không?

Theo Điều 142 Bộ luật lao động năm 2012 ( gọi tắt là BLLĐ) quy định về tai nạn lao động  như sau:

“1. Tai nạn lao động là tai nạn gây tổn thương cho bất kỳ bộ phận, chức năng nào của cơ thể hoặc gây tử vong cho người lao động, xảy ra trong quá trình lao động, gắn liền với việc thực hiện công việc, nhiệm vụ lao động.

Quy định này được áp dụng đối với cả người học nghề, tập nghề và thử việc.

2. Người bị tai nạn lao động phải được cấp cứu kịp thời và điều trị chu đáo.

3. Tất cả các vụ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các sự cố nghiêm trọng tại nơi làm việc đều phải được khai báo, điều tra, lập biên bản, thống kê và báo cáo định kỳ theo quy định của Chính phủ.”

Do bạn không trình bày rõ mẹ bạn đã kí và chưa kí hợp đồng lao động với công ty T57 hay công ty may Việt Thái nên chúng tôi không thể xác định trách nhiệm của hai công ty đối với mẹ bạn. Nếu mẹ bạn chứng minh được giao kết hợp đồng miệng với một trong hai công ty thì mẹ bạn vẫn được hưởng đầy đủ các quyền lợi của người lao động khi bị tai nạn lao động theo điều 145 BLLĐ năm 2012:

“Điều 145. Quyền của người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

1. Người lao động tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc được hưởng chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội.

2. Người lao động thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc mà người sử dụng lao động chưa đóng bảo hiểm xã hội cho cơ quan bảo hiểm xã hội, thì được người sử dụng lao động trả khoản tiền tương ứng với chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội.

Việc chi trả có thể thực hiện một lần hoặc hằng tháng theo thỏa thuận của các bên.

3. Người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp mà không do lỗi của người lao động và bị suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên thì được người sử dụng lao động bồi thường với mức như sau:

a) Ít nhất bằng 1,5 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động nếu bị suy giảm từ 5,0% đến 10% khả năng lao động; sau đó cứ tăng 1,0% được cộng thêm 0,4 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động nếu bị suy giảm khả năng lao động từ 11% đến 80%;

b) Ít nhất 30 tháng tiền lương theo hợp đồng lao động cho người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên hoặc cho thân nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động.

4. Trường hợp do lỗi của người lao động thì người lao động cũng được trợ cấp một khoản tiền ít nhất bằng 40% mức quy định tại khoản 3 Điều này.”

Ngoài ra, mẹ bạn cũng sẽ được thanh toán toàn bộ chi phí y tế từ khi sơ cứu, cấp cứu đến khi điều trị ổn định đối với người lao động không tham gia bảo hiểm y tế theo quy định tại khoản 1 Điều 144 của Luật này.

Thứ hai:   Về trách nhiệm của hai công ty 

– Đối với công ty bảo vệ T57: Nếu mẹ bạn chưa kí hợp đồng chính thức với công ty may Việt Thái thì mẹ bạn phải chứng minh được mẹ bạn đã giao kết hơp đồng với công ty bảo vệ T57 (hợp đồng bằng văn bản hoặc hợp đồng bằng miệng).  Như vậy, khi mẹ bạn bị tai nạn lao động thì phía công ty bảo vệ T57 có nghĩa vụ, trách nhiệm thanh toán đầy đủ các khoản chi phí, ngoài ra còn phải trợ cấp cho mẹ bạn một khoản tiền tương đương với mức suy giảm khả năng lao động của mẹ bạn.

Mức trợ cấp đã được nêu tại khoản 3 Điều 145 Bộ Luật lao động nói trên.

Ngoài ra, bên công ty bảo vệ T57 phải trả đủ tiền lương theo hợp đồng lao động cho người lao động bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp phải nghỉ việc trong thời gian điều trị. 

Nếu phía công ty không trả trợ cấp cho mẹ bạn, mẹ bạn có thể làm đơn khiếu nại gửi đến thanh tra lao động để được giải quyết.

– Đối với công ty may Việt Thái: Do mẹ chưa kí hợp đồng chính thức nên là điều bất lợi với mẹ bạn. Địa điểm xảy ra ở công ty nhưng nếu mẹ bạn giao kết hợp đồng với công ty T57 thì công ty may Việt Thái chỉ có trách nhiệm bồi thường chi phí viện phí cho mẹ bạn.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, bạn có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.