Điều kiện ly hôn đơn phương?

Nhiều cặp đôi vợ chồng không thể hiểu và thông cảm cho nhau và quyết định ly hôn. Tuy nhiên việc ly hôn cũng có những điều kiện nhất định, đặc biệt là trong trường hợp ly hôn từ một phía hay còn được gọi là ly hôn đơn phương. Vậy Điều kiện ly hôn đơn phương như thế nào? Cùng theo dõi bài viết của chúng tôi để có câu trả lời.

Ly hôn đơn phương là gì?

Theo quy định tại khoản 14 điều 3 Luật Hôn nhân gia đình năm 2014 thì: “Ly hôn là việc chấm dứt quan hệ vợ chồng theo bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật của Tòa án”. Có thể thấy, cũng như kết hôn, ly hôn là quyền tự do của hai bên nam nữ. Khi cuộc sống phát sinh nhiều vấn đề và đời sống hôn nhân giữa vợ chồng mâu thuẫn, không có tiếng nói chung thì cả 2 vợ chồng hay những người thân thích khác theo quy định pháp luật đều có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn.

Dù pháp luật không quy định cụ thể về ly hôn đơn phương là gì nhưng chúng ta có thể hiểu ly hôn đơn phương là một hình thức của ly hôn. Theo đó một trong hai bên vợ/chồng có mong muốn không tiếp tục cuộc hôn nhân và cũng xuất phát từ một phía, không cần người kia đồng ý ly hôn. 

Cụ thể ly hôn theo yêu cầu 1 bên và muốn ly hôn không cần cả hai bên đều phải ký đơn xin ly hôn đơn phương. Người đơn phương ly hôn sẽ viết đơn ly hôn và nộp ra tòa án nơi cư trú của người kia (tức vợ hoặc chồng) đang sinh sống và làm việc.

Vậy ly hôn đơn phương có phải là sự tự do hay cần có những điều kiện nhất định? Điều kiện ly hôn đơn phương ra sao? Chúng ta cùng giải đáp ở phần tiếp theo của bài viết.

Điều kiện ly hôn đơn phương?

Có thể thấy việc ly hôn đơn phương xuất phát từ ý chí của một bên vợ hoặc chồng. Do đó chỉ khi người nộp đơn ly hôn chứng minh được việc ly hôn là có căn cứ thỏa mãn các điều kiện của pháp luật thì mới được tòa án chấp thuận ra quyết định ly hôn.

Cũng giống như kết hôn cần đảm bảo điều kiện kết hôn thì khi ly hôn cũng có những điều kiện nhất định. Việc ly hôn cần đảm bảo mối quan hệ hai bên đã được pháp luật quy định. Cụ thể quan trọng cần yêu cầu xác thực mối quan hệ hai bên trước khi tiến hành ly hôn đơn phương.

Theo đó, mối quan hệ giữa hai bên cần thuộc một trong các trường hợp:

+ Có đăng ký kết hôn hợp pháp: Các bên cần đạt đủ các yêu cầu về năng lực pháp luật, năng lực hành vi, độ tuổi kết hôn, tinh thần tự nguyện,… và thực hiện thủ tục tại đúng cơ quan có thẩm quyền.

+ Chưa đăng ký kết hôn hợp pháp nhưng đã sống chung với nhau như vợ chồng từ trước ngày 03/01/1987.

Ngoài ra căn cứ cụ thể theo quy định pháp luật tại Điều 56 Luật hôn nhân và gia đình năm 2014 thì Điều kiện ly hôn đơn phương được quy định như sau:

Thứ nhất: Ly hôn trong trường hợp vợ hoặc chồng yêu cầu ly hôn mà hòa giải tại Tòa án không thành thì Tòa án giải quyết cho ly hôn nếu có căn cứ về việc vợ, chồng có hành vi bạo lực gia đình hoặc vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được.

Khi hôn nhân đã được xác lập trên cơ sở hợp pháp và được pháp luật công nhận dù đã được hòa giải tại Tòa mà không thành công thì bên có yêu cầu ly hôn đơn phương cần có căn cứ chứng minh được mối quan hệ vợ/ chồng đang lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được để có căn cứ trước Tòa cho việc ly hôn.

Cụ thể là tình trạng giữa hai vợ chồng có thể không thương yêu, quý trọng, chăm sóc, giúp đỡ nhau; Giữa vợ và chồng không có tình nghĩa vợ chồng; không bình đẳng về nghĩa vụ và quyền giữa vợ, chồng; không tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng; không tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng; không giúp đỡ, tạo điều kiện cho nhau phát triển mọi mặt. Vợ chồng không chung thủy với nhau như có quan hệ ngoại tình…

Việc có căn cứ xác thực giúp Tòa án xác minh mối quan hệ này là không thể tiếp tục duy trì và đồng ý ly hôn đơn phương của bên có yêu cầu.

Thứ hai: Trong trường hợp vợ hoặc chồng của người bị Tòa án tuyên bố mất tích yêu cầu ly hôn thì Tòa án giải quyết cho ly hôn đơn phương tạo điều kiện cho người còn lại có thể kết hôn với người khác.

Cụ thể khi người vợ hoặc chồng có bản án hoặc quyết định của Tòa án có hiệu lực về việc tuyên bố mất tích thì người chồng hoặc vợ có quyền yêu cầu Tòa án được đơn phương ly hôn. Căn cứ theo Điều 68 Bộ luật dân sự 2015 quy định: 

Theo quy định trên điều kiện để Tòa án thụ lý và tiến hành thủ tục ly hôn đối với một người bị mất tích phải có  đủ điều kiện về thời gian là biệt tích 02 năm liền trở lên và vợ (hoặc chồng) của người bị tuyên bố mất tích làm đơn yêu cầu tuyên bố mất tích, Tòa án đã đưa ra bán án hoặc quyết định có hiệu lực về việc tuyên bố mất tích.

Thứ ba: Trường hợp cha, mẹ, người thân thích khác có quyền yêu cầu Tòa án giải quyết ly hôn khi một bên vợ, chồng do bị bệnh tâm thần hoặc mắc bệnh khác mà không thể nhận thức, làm chủ được hành vi của mình, đồng thời là nạn nhân của bạo lực gia đình do chồng, vợ của họ gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến tính mạng, sức khỏe, tinh thần của họ. Vấn đề bạo lực gia đình cũng là vấn đề nhức nhối và cần được giải quyết nếu vợ/chồng có hành vi bạo hành người còn lại.

Cụ thể vợ hoặc chồng luôn có hành vi ngược đãi, hành hạ nhau, như thường xuyên đánh đập, hoặc có hành vi khác xúc phạm đến danh dự, nhân phẩm và uy tín của nhau, đã được bà con thân thích của họ hoặc cơ quan, tổ chức, đoàn thể nhắc nhở, hoà giải nhiều lần nhưng tình trạng bạo lực vẫn diễn ra.

Cách thu thập giấy tờ chứng minh điều kiện ly hôn đơn phương

Như đã phân tích ở nội dung Điều kiện ly hôn đơn phương ở phần trên bài viết thì khi đáp ứng các điều kiện nhất định. Ngoài ra chủ thể có yêu cầu ly hôn đơn phương cũng cần có đủ tài liệu, chứng cứ để chứng minh cho yêu cầu của mình là hợp pháp và có căn cứ. Nhiều trường hợp dù có đủ điều kiện ly hôn đơn phương nhưng không thể chứng minh được hoặc chưa biết cách thu thập giấy tờ chứng minh điều kiện ly hôn đơn phương, việc này gây ảnh hưởng rất lớn đến quyền lợi hợp pháp của bản thân. Khi vợ/chồng có mong muốn ly hôn đơn phương có thể thu thập giấy tờ chứng minh điều kiện ly hôn đơn phương theo cách thức sau:

Thu thập giấy tờ tại ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền: Trong quá trình chứng minh điều kiện ly hôn đơn phương, một số giấy tờ bắt buộc phải có trong hồ sơ để Tòa án thụ lý gồm: Giấy tờ nhân thân của các bên, của con chung; Giấy tờ về tài sản (nếu có tranh chấp). Ngoài ra, trong quá trình làm thủ tục ly hôn đơn phương tùy theo tình huống cụ thể mà các bên cần có thêm các giấy tờ chứng minh cho yêu cầu của mình.

Thu thập giấy tờ tại các cơ quan, tổ chức khác: Tùy thuộc vào mục đích và tình huống cụ thể mà chủ thể có yêu cầu ly hôn đơn phương có thể liên hệ cơ quan cần làm thủ tục đề xin cấp giấy tờ sẽ khác nhau. Các cơ quan, tổ chức khác ở đây có thể là nơi làm việc của các bên, tổ dân phố, hội phụ nữ, ngân hàng… Những xác nhận hoặc giấy tờ được cung cấp bởi các cơ này sẽ được Tòa án xem xét là chứng cứ xác định điều kiện ly hôn đơn phương.

Trên đây là những giải đáp của chúng tôi về vấn đề Điều kiện ly hôn đơn phương đến bạn đọc. Mong rằng những thông tin sẽ giúp ích cho độc giả quan tâm tìm hiểu.

>>>>>>>> Tham khảo bài viết: Mẫu đơn xin ly hôn