Hậu quả pháp lý khi bên thứ ba từ chối lợi ích?

Câu hỏi: 

Xin chào Luật sư, tôi có câu hỏi muốn được Luật sư giải đáp như sau. Tôi được một người tên Bách thuê may một bộ váy cho bạn gái anh ấy, sau khi may xong tôi có trách nhiệm mang gửi sang cho người bạn gái của anh Bách sau đó anh ấy sẽ thanh toán tiền công cho tôi. Tuy nhiên, khi tôi mang đến thì người bạn gái này từ chối không nhận. Vậy trong trường hợp này quyền lợi của tôi sẽ được giải quyết như thế nào ạ? Rất mong được Luật sư tư vấn. Tôi xin chân thành cảm ơn!

Trả lời:

Chào bạn, với câu hỏi của bạn Luật sư tư vấn dân sự của Luật Hoàng Phi xin được trả lời như sau:

Hậu quả pháp lý khi bên thứ ba từ chối lợi ích?

Căn cứ vào tình huống bạn trình bày thì có thể thấy bạn là người thực hiện nghĩa vụ vì lợi ích của bên thứ ba, tuy nhiên sau khi bạn thực hiện nghĩa vụ thì bên thứ ba này lại từ chối. Do vậy, chúng ta sẽ căn cứ vào quy định tại Điều 416 Bộ luật Dân sự 2015 về Quyền từ chối của bên thứ ba:

“1. Trường hợp người thứ ba từ chối lợi ích của mình trước khi bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ thì bên có nghĩa vụ không phải thực hiện nghĩa vụ, nhưng phải thông báo cho bên có quyền và hợp đồng được coi là bị hủy bỏ, các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.

2. Trường hợp người thứ ba từ chối lợi ích của mình sau khi bên có nghĩa vụ đã thực hiện nghĩa vụ thì nghĩa vụ được xem là đã hoàn thành và bên có quyền vẫn phải thực hiện cam kết đối với bên có nghĩa vụ. Trong trường hợp này, lợi ích phát sinh từ hợp đồng thuộc về bên mà nếu hợp đồng không vì lợi ích của người thứ ba thì họ là người thụ hưởng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.”

Về cơ bản, hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba là hợp đồng mà người thứ ba đạt được lợi ích từ việc thực hiện nghĩa vụ của một hoặc hai bên trong hợp đồng. Người thứ ba có quyền hưởng lợi ích nhưng không phải thực hiện bất cứ nghĩa vụ nào phát sinh từ hợp đồng. Người thứ ba có quyền hưởng lợi ích hoặc có quyền từ chối việc hưởng lợi ích từ hợp đồng.

Trong trường hợp người thứ ba chấp nhận hưởng lợi ích từ việc thực hiện hợp đồng thì hợp đồng sẽ được thực hiện theo đúng cam kết của các bên. Tuy nhiên, nếu người thứ ba từ chối việc hưởng lợi ích từ việc thực hiện hợp đồng thì sẽ xảy ra hai trường hợp:

(i) Nếu việc từ chối hưởng lợi ích được thực hiện trước khi bên có nghĩa vụ thực hiện nghĩa vụ thì hợp đồng bị hủy bỏ;

(ii) Nếu việc từ chối lợi ích được thực hiện sau khi bên có nghĩa vụ đã thực hiện nghĩa vụ thì hợp đồng vẫn có giá trị. Bên có quyền sẽ phải thực hiện đúng nghĩa vụ của mình đối với bên đã thực hiện nghĩa vụ vì lợi ích của người thứ ba.

Vấn đề đặt ra ở chỗ, nếu bên có nghĩa vụ mới thực hiện được một phần nghĩa vụ thì người thứ ba từ chối việc tiếp tục hưởng lợi ích thì hợp đồng này có chấm dứt không? Đương nhiên là hợp đồng sẽ chấm dứt, nhưng đây không phải là trường hợp hủy bỏ hợp đồng, bởi hủy bỏ hợp đồng sẽ làm cho hợp đồng không có giá trị từ thời điểm xác lập, còn đối với trường hợp này, hợp đồng vẫn có giá trị đối với phần đã được thực hiện. Bên có quyền vẫn phải thực hiện phần hợp đồng tương ứng với phần nghĩa vụ mà bên có nghĩa vụ đã thực hiện. Do vậy, trường hợp này là đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng của người thứ ba.

Trường hợp người thứ ba từ chối lợi ích của mình sau khi bên có nghĩa vụ đã thực hiện xong nghĩa vụ thì lợi ích phát sinh từ hợp đồng thuộc về bên mà nếu hợp đồng không vì lợi ích của người thứ ba thì họ là người thụ hưởng, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

Như vậy, đối với trường hợp của bạn thì bạn đã hoàn thành xong nghĩa vụ dành cho người thứ ba mà anh Bách yêu cầu. Chính vì vậy anh Bách phải có trách nhiệm thanh toán toàn bộ tiền công cho bạn dù người bạn gái kia đã từ chối bộ váy mà bạn đã may và mang đến. Do đó, quyền lợi của bạn được bảo đảm trong trường hợp này.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT MIỄN PHÍ 19006557 để được tư vấn.