Thời hạn hưởng bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe bị xâm hại

1. Quy định về thời hạn hưởng bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe bị xâm hại theo Bộ luật dân sự 2015.

Việc xác định người bị thiệt hại được hưởng bồi thường trong thời gian bao nhiêu là một vấn đề có ý nghĩa thiết thực đối với cả người được bồi thường lẫn người phải bồi thường. Khoảng thời gian hưởng bồi thường càng dài thì quyền lợi của người bị thiệt hại càng lớn và điều đó đồng nghĩa với việc tăng thêm trách nhiệm của người gây thiệt hại.

Theo quy định của các văn bản phát luật trước đây thì thời hạn này thường chỉ là 3 năm, trong những trường hợp đặc biệt có thể kéo dài thêm nhưng không quá 5 năm. Với tinh thần đảm bảo tối đa quyền lợi của người bị thiệt hại và thân nhân của họ, BLDS đã quy định về thời hạn hưởng bồi thường tại Điều 593 – Bộ luật dân sự năm 2015 như sau:

“1. Trường hợp người bị thiệt hại mất hoàn toàn khả năng lao động thì người bị thiệt hại được hưởng bồi thường từ thời điểm mất hoàn toàn khả năng lao động cho đến khi chết, trừ trường hợp có thỏa thuận khác.

2. Trường hợp người bị thiệt hại chết thì những người mà người này có nghĩa vụ cấp dưỡng khi còn sống được hưởng tiền cấp dưỡng từ thời điểm người có tính mạng bị xâm phạm chết trong thời hạn sau đây:

a) Người chưa thành niên hoặc người đã thành thai là con của người chết và còn sống sau khi sinh ra được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến khi đủ mười tám tuổi, trừ trường hợp người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi đã tham gia lao động và có thu nhập đủ nuôi sống bản thân;

b) Người thành niên nhưng không có khả năng lao động được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến khi chết.

3. Đối với con đã thành thai của người chết, tiền cấp dưỡng được tính từ thời điểm người này sinh ra và còn sống.”

2. Tư vấn và bình luận về quy định về thời hạn hưởng bồi thường thiệt hại do tính mạng, sức khỏe bị xâm hại theo Bộ luật dân sự 2015.

Thứ nhất, thời hạn hưởng bồi thường của người bị thiệt hại.

– Thời hạn này được áp dụng đối với trường hợp người bị xâm phạm tới sức khoẻ đã được cứu chữa và bình phục nhưng bị mất hoàn toàn khả năng lao động. Theo khoản 1 của Điều luật nói trên thì người bị thiệt hại về sức khoẻ chỉ được hưởng bồi thường khi mất hoàn toàn khả năng lao động và theo khoản 2 của Điều luật này thì chỉ những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng khi còn sống mới được hưởng tiền cấp dưỡng (trong trường hợp người bị thiệt hại chết). Sự quy định này của BLDS đã vô tình không cho người bị thiệt hại về sức khoẻ nên không còn khả năng lao động được hưởng tiền cấp dưỡng nếu trước khi bị thiệt hại họ là người chưa có thu nhập.

Chẳng hạn, khi A mới được sáu tuổi đã bị xâm phạm đến sức khoẻ và bị tàn tật suốt đời nên không thể có khả năng lao động. Nếu theo quy định trên thì Ạ sẽ không được bồi thường vì không có khoản “thu nhập thực tế bị mất”, về thực tế của hoạt động tư pháp, trong trường họp này, Toà án vẫn buộc người gây thiệt hại phải bồi thường cho người bị thiệt hại một khoản tiền và đó chính là khoản tiền cấp dường cho chính người bị thiệt hại.

Vì vậy, để có cơ sở pháp luật trong việc bảo vệ quyền lợi cho người bị thiệt hại trong trường hợp nói trên, khoản 1 Điều 593 Bộ luật dân sự cần quy định về thời hạn hưởng bồi thường của người bị thiệt hại theo hướng sau:

+ Nếu người bị xâm phạm sức khoẻ bị mất hoàn toàn khả năng lao động mà trước khi bị xâm hại đến sức khoẻ họ đã có khả năng lao động và có thu nhập thì họ được hưởng bồi thường khoản tiền thu nhập thực tế bị mất cho đến lúc chết.

+ Nếu người bị xâm hại đến sức khoẻ nên không thể có khả năng lao động nữa mà trước khi bị xâm hại đến sức khoẻ họ chưa có khả năng lao động và chưa có thu nhập thì họ được hưởng khoản tiền cấp dưỡng cho đến lúc chết.

+ Nếu họ còn có khả năng lao động nhưng bị giảm sút thì họ được hưởng khoản tiền chênh lệch trong thu nhập cho đến lúc chết.

Thứ hai, thời hạn hưởng bồi thường của thân nhăn người bị hiệt hại.

Thời hạn này được áp dụng trong trường hợp người bị thiệt hại chêt nhưng còn có những người mà người bị thiệt hại có nghĩa vụ cấp dưỡng nểu còn sống. Vì vậy, thời hạn này chính là khoảng thời gian mà trong đó thân nhân của nạn nhân được hưởng tiền cấp dưỡng, bao gồm:

+ Nếu người được cấp dưỡng là người chưa thành niên hoặc người chưa sinh ra nhưng đã thành thai trước khi người bị thiệt hại chết thì họ được hưởng khoản tiền này cho tới khi họ đủ 18 tuổi. Nểu những người này đã tròn 15 tuổi dù chưa đủ 18 tuổi mà đã tham gia lao động và có thu nhập riêng đủ nuôi sống bản thân thì họ không được hưởng khoản tiền cấp dưỡng kể từ khi họ có thu nhập đó. Tuy nhiên, nếu trong thời gian này họ không tham gia lao động nữa và không còn thu nhập thì họ sẽ tiếp tục được hưởng tiền cấp dưỡng.

+ Nếu người được cấp dưỡng là người đã thành niên nhưng không có khả năng lao động thì họ được hưởng tiền cấp dưỡng cho đến lúc chết.

Trong trường hợp cần tư vấn thêm, khách hàng có thể liên hệ với Luật sư của Luật Hoàng Phi qua TỔNG ĐÀI TƯ VẤN LUẬT DÂN SỰ 19006557 để được tư vấn.