Phương pháp luận là gì?

Trong thực tiễn, con người thường phải sử dụng nhiều phương pháp để giải quyết các vấn đề trong cuộc sống. Trong quá trình lựa chọn phương pháp giải quyết có thể đúng hoặc sai, từ đó xuất hiện nhu cầu phải nhận thức khoa học về phương pháp và phương pháp luận ra đời. Vậy phương pháp luận là gì? Chức năng của phương pháp luận là gì?

Sau đây, Chúng tôi sẽ giới thiệu tới quý vị những nội dung sau để hỗ trợ khách hàng những thông tin cần thiết liên quan đến phương pháp luận.

Phương pháp luận là gì?

Phương pháp luận là lý luận về phương pháp hoặc hệ thống phương pháp, là hệ thống các quan điểm chỉ đạo con người trong việc tìm tòi, xây dựng, lựa chọn và vận dụng phương pháp trong hoạt động nhận thức và thực tiễn để giải quyết vấn đề đã đặt ra để có hiệu quả cao.

Nguồn gốc của phương pháp luận: Trong khoa học con người sử dụng rất nhiều phương pháp như phương pháp thống kê, phương pháp mô tả, phương pháp điều tra bằng bảng hỏi, phương pháp phỏng vấn…. Quá trình lựa chọn phương pháp để sử dụng nó có thể đúng và đi đến thành công, nhưng chọn sai chắc chắn sẽ dẫn đến thất bại (ví dụ: trong cách mạng lựa chọn sai phương pháp đánh giặc). Đứng trước vấn đề này, xuất hiện nhu cầu phải có nhận thức khoa học về phương pháp và thông qua đó phương pháp luận ra đời.

Chức năng của phương pháp luận

Phương pháp luận có chức năng định hướng con người, gợi mở cho hoạt động nhận thức và thực tiễn, còn phương pháp là cách thức, thao tác hoạt động cụ thể mà chủ thể phải tuân thủ và thực hiện nhằm đạt được kết quả nhất định.

Phương pháp luận đóng vai trò định hướng trong quá trình tìm tòi, lựa chọn, vận dụng phương pháp, định hướng, gợi mở trong phương pháp luận là nó đưa ra những quan điểm, nguyên tắc chỉ đạo để chúng ta tìm tòi, xây dựng, lựa chọn và vận dụng phương pháp.

Phương pháp luận mà triết học Mác – Lênin muốn xác lập là gì?

Phương pháp luận mà triết học Mác – Lênin muốn xác lập là phương pháp luận biện chứng duy vật. Phương pháp luận này muốn xác lập ở người học thể hiện ở chỗ người học phải nắm được hai nguyên lý đó là nguyên lý về mối liên hệ phổ biến (trong thế giới này sự vật hiện tượng tồn tại trong mối liên hệ phổ biến là mối liên hệ giữa cái riêng – cái chung, nguyên nhân – kết quả, con người phải nhận thức sự vật, hiện tượng trong mối liên hệ phổ biến) và nguyên lý về sự phát triển (vì khi nhận thức sự vật, hiện tượng trong mối liên hệ phổ biến còn phải nhận thức trong sự chuyển đổi, chuyển hóa, phát triển, biến đổi không ngừng). Nếu chúng ta không nhận thức thông qua hai nguyên lý đó chúng ta sẽ đi vào quan điểm sai lầm.

Thông qua hai nguyên lý trên, hình thành nên các nguyên tắc, quan điểm, chỉ đạo chúng ta trong hoạt động nhận thức và thực tiễn đó là nguyên tắc toàn diện. Nếu chúng ta vi phạm nguyên tắc toàn diện, sẽ rơi vào quan điểm đối lập, quan điểm sai lầm và đó là rơi vào phiến diện trong đánh giá.

Phương pháp luận biện chứng duy vật trang bị cho chúng ta nguyên tắc, quan điểm chỉ đạo là chúng ta phải nhìn nhận sự vật, hiện tượng thông qua nguyên lý, quy luật phạm trù, phải tuân thủ nguyên tắc khách quan, nguyên tắc toàn diện.

Các cấp độ phương pháp luận

Các cấp độ của phương pháp luận có nhiều loại đó là:

– Phương pháp luận ngành: là phương pháp luận sử dụng cho từng ngành khoa học cụ thể;

– Phương pháp luận chung: là phương pháp luận được sử dụng chung cho một nhóm ngành có đặc điểm chung và mối liên hệ chung có cơ sở để áp dụng;

– Phương pháp luận chung nhất: là phương pháp luận khái quát các quan điểm, nguyên tắc chung nhất. Phương pháp luận này được sử dụng cho các phương pháp luận chung, phương pháp luận cho tất cả các ngành khoa học và được các phương pháp cụ thể sử dụng.

Trong triết học Mác – Lênin chỉ trang bị cho chúng ta phương pháp luận chung nhất, đó là phương pháp luận biện chứng duy vật thông qua nhận thức hai nguyên lý, sáu cặp phạm trù, ba quy luật và quan điểm, nguyên tắc rút ra từ phương pháp này đó là nguyên tắc toàn diện, nguyên tắc lịch sử cụ thể, nguyên tắc phát triển và nguyên tắc thống nhất giữa lý luận.

Trên đây, là toàn bộ nội dung liên quan đến phương pháp luận là gì? Chức năng của phương pháp luận là gì? Mọi thắc mắc liên quan đến nội dung bài viết trên, quý vị có thể liên hệ với chúng tôi để được giải đáp nhanh chóng nhất.