Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

Cùng với chủ nghĩa Mác-Lênin thì tư tưởng Hồ Chí Minh cũng được xác định là một hệ tư tưởng chính thống của Đảng Cộng sản Việt Nam. Đảng luôn tăng cường tuyên truyền thúc đẩy việc học tập và làm theo Tư tưởng Hồ Chí Minh đến mọi người dân. Thế nhưng không phải ai cũng nắm rõ nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh.

Vì vậy, qua bài viết dưới đây chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn đọc nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh để giúp quý bạn đọc hiểu rõ về vấn đề này.

Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh?

Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh bao gồm:

Thứ nhất: Những truyền thống tốt đẹp của dân tộc, trước hết là chủ nghĩa yêu nước Việt Nam

Tư tưởng Hồ Chí Minh bắt nguồn từ truyền thống cần cù lao động, anh dũng chiến đấu trong dựng nước và giữ nước, truyền thống đoàn kết, sống có tình, có nghĩa, nhân ái Việt Nam. Trong những truyền thống tốt đẹp của dân tộc Việt Nam thì chủ nghĩa yêu nước là dòng chảy xuyên suốt lịch sử dân tộc.

Chủ nghĩa yêu nước đã trở thành động lực, sức mạnh truyền thống, đạo lý làm người, niềm tự hào và là nhân tố hàng đầu trong bảng giá trị tinh thần của con người Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là một truyền thống quý báu của ta. Từ xưa đến nay, mỗi khi Tổ quốc bị xâm lăng, thì tinh thần ấy lại sôi nổi, nó kết thành một làn sóng vô cùng mạnh mẽ, to lớn, nó lướt qua mọi sự nguy hiểm, khó khăn, nó nhấn chìm tất cả lũ bán nước và lũ cướp nước”.

Chính truyền thống yêu nước của dân tộc đã trở thành sức mạnh động lực mạnh mẽ thúc giục Nguyễn Tất Thành (Hồ Chí Minh) đi tìm đường cứu nước vào năm 1911. Đó là động lực chi phối mọi suy nghĩ, hành động của Người trong suốt cả cuộc đời hoạt động cách mạng. Đó cũng chính là cơ sở tư tưởng đã dẫn dắt Người đến với chủ nghĩa Mác – Lênin. Hồ Chí Minh viết: “Lúc đầu, chính là chủ nghĩa yêu nước, chứ chưa phải chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi tin theo Lênin, tin theo Quốc tế thứ ba”

Thứ hai: Tinh hoa văn hoá nhân loại

Sự kết hợp của văn hóa phương Tây và văn hóa Phương Đông

Cùng với chủ nghĩa yêu nước, Hồ Chí Minh còn chịu ảnh hưởng của văn hoá phương Đông. Người cũng đã tiếp thu và kế thừa có phê phán tư tưởng dân chủ, nhân văn của văn hoá Phục hưng, thế kỷ Ánh sáng, của cách mạng tư sản phương Tây và cách mạng Trung Quốc.

Hồ Chí Minh được theo học chữ Nho với các thầy vốn là những nhà Nho yêu nước. Đạo đức Nho giáo thấm vào tư tưởng tình cảm của Người không phải là những giáo điều “tam cương”, “ngũ thường” nhằm bảo vệ tôn ti trật tự phong kiến, mà tinh thần “nhân nghĩa”, đạo “tu thân”, sự ham học hỏi, đức “khiêm tốn”, tính “hoà nhã”, cách đối nhân xử thế “có lý, có tình”. Những mệnh đề “trung hiếu”, “nhân nghĩa”, “tứ hải giai huynh đệ”, “dân vi quý, xã tắc thứ chi, quân vi khinh”, phương châm “khắc kỷ phục lễ”,… của các nhà hiền triết phương Đông được Hồ Chí Minh hết sức trân trọng. Trong khi tiếp thu, vận dụng những yếu tố tích cực của Nho giáo, Người cũng đồng thời phê phán loại bỏ những yếu tố thủ cựu, tiêu cực của nó.

Trước khi đến với chủ nghĩa Mác – Lênin, Hồ Chí Minh đã quan tâm nghiên cứu, tìm hiểu tư tưởng dân chủ tư sản Pháp, Mỹ, đặc biệt là tư tưởng Tự do, Bình đẳng, Bác ái, chủ nghĩa Tam dân của Tôn Trung Sơn (Trung Quốc)… Người đã vận dụng và phát triển các trào lưu tư tưởng học thuyết ấy lên một trình độ mới phù hợp với dân tộc và thời đại mới.

Như vậy, trong quá trình hình thành phát triển tư tưởng của mình, Hồ Chí Minh đã kế thừa có chọn lọc tinh hoa văn hoá phương Đông phương Tây, nâng lên một trình độ mới trên cơ sở phương pháp luận mácxít – lêninnít.

Thứ ba: Chủ nghĩa Mác – Lênin

Khi ra đi tìm đường cứu nước, Hồ Chí Minh đã đến nhiều nước thuộc địa và nhiều nước tư bản đế quốc. Trong khoảng thời gian đó, Hồ Chí Minh được bổ sung thêm những nhận thức mới về những gì ẩn dấu đằng sau các từ Tự do, Bình đẳng, Bác ái. Khoảng cuối năm 1917, khi trở lại Pari, Hồ Chí Minh đã làm quen với nhiều nhà hoạt động chính trị, xã hội của nước Pháp và nhiều nước trên thế giới. Năm 1919, Hồ Chí Minh tham gia Đảng Xã hội Pháp (SFIO), một đảng tiến bộ lúc bấy giờ thuộc Quốc tế II.

Việc Hồ Chí Minh tiếp thu bản Luận cương của Lênin tháng 7-1920 và trở thành người cộng sản vào cuối năm đó đã tạo nên bước ngoặt căn bản trong tư tưởng của Người. Thế giới quan và phương pháp luận Mác – Lênin đã giúp Hồ Chí Minh nhìn nhận, đánh giá phân tích tổng kết các học thuyết, tư tưởng, đường lối các cuộc cách mạng một cách khoa học; cùng với kinh nghiệm hoạt động thực tiễn của mình để đề ra con dường cách mạng giải phóng dân tộc đứng đắn.

Có thể khẳng định rằng Chủ nghĩa Mác – Lênin là nguồn gốc lý luận cơ sở chủ yếu nhất của sự hình thành phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh.

Thứ tư: Tài năng và hoạt động thực tiễn sáng tạo của Hồ Chí Minh

Lý luận tư tưởng bao giờ cũng là sản phẩm của con người, do con người sáng tạo ra trên cơ sở nhận thức các nhân tố khách quan. Từ những trải nghiệm thực tế và việc được tiếp xúc với các nguồn tư tưởng mới đã hình thành tư tưởng của Người.

Ngay từ khi còn trẻ, Hồ Chí Minh đã có hoài bão lớn, có bản lĩnh kiên định, giàu lòng nhân ái và sớm có chí cứu nước, giúp nhân dân thoát khỏi khiếp nô lệ.

Tư chất thông minh, tư duy độc lập, sáng tạo tính ham hiểu biết và nhạy bén với cái mới là những đức tính dễ thấy ở người thanh niên Nguyễn Tất Thành. Phẩm chất đó được rèn luyện, phát huy trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng của Người. Nhờ vậy, giữa thực tiễn phong phú và sinh động, giữa nhiều học thuyết, quan điểm khác nhau, giữa biết bao tình huống phức tạp, Hồ Chí Minh đã tìm hiểu, phân tích tổng hợp, khái quát hình thành những luận điểm đúng đắn và sáng tạo, hình thành nên tư tưởng Hồ Chí Minh. Kế thừa thành tựu nghiên cứu của các nhà khoa học căn cứ vào các văn kiện của Đảng thì tư tưởng Hồ Chí Minh là một hệ thống quan điểm toàn diện, sâu sắc về những vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, là kết quả của sự vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào điều kiện cụ thể của nước ta kế thừa và phát triển các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc, tiếp thu tinh hoa văn hoá nhân loại.

Quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh

Quá trình hình thành tư tưởng của Hồ Chí Minh là một quá trình lâu dài, được ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố lịch sử, xã hội và chính trị. Dưới đây là một số yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến quá trình hình thành tư tưởng của Hồ Chí Minh:

– Gia đình và giáo dục: Hồ Chí Minh sinh ra trong một gia đình nông dân tại tỉnh Nghệ An, Việt Nam. Cha mẹ ông đã truyền cho ông những giá trị về tôn trọng người khác, yêu nước và chống lại sự bất công. Hồ Chí Minh đã được học tập và truyền thống giáo dục của Việt Nam, đặc biệt là văn hóa Confucian, qua đó hình thành lòng yêu nước và ý thức chống lại sự áp bức của thực dân Pháp.

– Kinh nghiệm thực tế: Hồ Chí Minh đã đi du học và làm việc ở nhiều nước trên thế giới, bao gồm cả châu Âu và các nước Đông Nam Á. Kinh nghiệm này đã giúp ông hiểu rõ về các hệ thống xã hội khác nhau, đặc biệt là hệ thống chính trị và kinh tế của các nước phương Tây. Hồ Chí Minh cũng tham gia các hoạt động cách mạng tại nhiều quốc gia và gặp gỡ nhiều nhà lãnh đạo cách mạng, giúp ông hình thành tư tưởng cách mạng.

– Hoàn cảnh lịch sử: Hồ Chí Minh sống trong một thời kỳ đầy biến động, khi Việt Nam đang phải chịu sự áp bức của thực dân Pháp và đồng thời chịu ảnh hưởng của các phong trào cách mạng trên thế giới. Hồ Chí Minh đã cùng với nhiều nhà lãnh đạo khác, khởi xướng các cuộc đấu tranh chống lại sự áp bức của Pháp và giành độc lập cho Việt Nam.

– Tư tưởng cách mạng: Hồ Chí Minh được đặt vào vị trí lãnh đạo cách mạng của Việt Nam, giúp ông hình thành tư tưởng cách mạng với lý tưởng độc lập, tự do và công bằng xã hội.

– Tôn giáo và triết học: Hồ Chí Minh cũng được ảnh hưởng bởi các giáo phái tôn giáo và triết học khác nhau. Ông đã học về chủ nghĩa Marx – Lenin và tư tưởng cộng sản tại Liên Xô và Pháp. Ngoài ra, ông cũng tìm hiểu về các triết học Đông Tây, như Phật giáo, Tây phương học, và chủ nghĩa nhân văn, giúp ông phát triển những giá trị nhân văn, cảm thông và biết lắng nghe người khác.

– Sự đóng góp của những người khác: Hồ Chí Minh được đánh giá là một nhà lãnh đạo tài ba, nhưng ông cũng luôn lắng nghe ý kiến của những người khác và học hỏi từ họ. Các người đồng mạng, đồng chiến và những người đã ảnh hưởng đến ông trong quá trình hình thành tư tưởng của mình.

Tổng thể, quá trình hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh là một quá trình đa dạng và phức tạp, bao gồm nhiều yếu tố lịch sử, xã hội và chính trị. Tuy nhiên, nói chung, ông được hình thành bởi các giá trị nhân văn, tình yêu nước, độc lập, tự do và công bằng xã hội, và ông đã đóng góp rất nhiều cho sự phát triển của Việt Nam và thế giới.

Trên đây là nội dung bài viết về Nguồn gốc hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh, hi vọng sẽ cung cấp những thông tin bổ ích đến bạn đọc.